RYBY KARPIEŃCOKSZTAŁTNE

07/01/2021 Wyłączono przez AKS

Podziel się

Ryby karpieńcokształtne to rząd przypominający ryby z rodziny karpiowatych. Jest to jedno ze stanowisk systematycznych ryb. Rząd ten wywodzi się z gromady ryb kostnych i podgromady kostnoszkieletowych. W skład jego wchodzą dwie grupy ryb: żyworodne i jajorodne.

Ryby karpieńcokształtne zestawione są w dwóch podrzędach i dziesięciu rodzinach. Rząd ten obejmuje ponad 1000 gatunków ryb. Zamieszkują one wody słodkie, słonawe i morskie. Żyją na południu Ameryki Północnej, w strefie tropikalnej Ameryki Południowej i w Ameryce Środkowej. Występują również w Azji, Afryce i na obszarach południowej Europy.

Ogólna charakterystyka karpieńcokształtnych

Ryby karpieńcokształtne polecane są początkującym akwarystom. Samce ryb żyworodnych wyposażone są w narząd kopulacyjny, który powstał z przekształconej płetwy odbytowej. Narząd ten zwany jest gonopodium i umożliwia zapłodnienie wewnętrzne. Jednorazowy akt zapłodnienie może przynieść kolejne liczne mioty, ponieważ samice mogą przechowywać nasienie i wykorzystywać je przy kolejnych zapłodnieniach jaj.

Karpieńcokształtne jajorodne odznaczają się wydłużonym owalnym ciałem. Gatunki żerujące pod powierzchnią wody mają pysk w położeniu górnym. W naturze zamieszkują przeważnie płytkie wody płynące lub stojące, które są o spokojnym nurcie. Występują na całej kuli ziemskiej z wyjątkiem Australii.

Ryby karpieńcokształtne, które są jajorodne mają znacznie większą ilość potomstwa, niż u ryb żyworodnych.

Ryby karpieńcokształtne żerują przeważnie pod powierzchnią wody. Zwykle są to małe rybki, największe osobniki dochodzą do 30 cm długości. Posiadają one drobne uzębienie szczęk wysuwalnych, które ułatwiają zbieranie pokarmu z powierzchni wodnej. Ich ciała pokryte są łuskami. W płetwach brak jest promieni ciernistych i występuje jedna płetwa grzbietowa. Mają zamknięty pęcherz pławy i brak jest linii bocznej.

Zestawione są one w 10 rodzinach, które obejmują:

Szczupieńczykowate;
Afrokarpieńcowate;
Strumieniakowate;
Czworookowate;
Karpieńcowate;
Fundulidae;
Żyworódkowate;
Piękniczkowate;
Profundulidae;
Walencjowate.

Ryby karpieńcokształtne to okazy akwariowe. Wykorzystywane są również jako zwierzęta laboratoryjne.

Karpieńcokształtne żyworodne

Ryba karpieńcokształtna pływająca w akwarium. — Par Cedricguppy – Loury Cédric — Travail personnel, CC BY-SA 4.0, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=39860965

Ryby karpieńcokształtne żyworodne pochodzą z rodziny piękniczkowatych. Można je bez problemu hodować w zbiornikach ogólnych. Kiedy na świat przyjdą młode osobniki należy podawać im drobny pokarm dla narybku. Młode rybki są całkowicie rozwinięte i samodzielne. Zaraz po narodzeniu pływają i zdobywają pożywienie.

Popularne gatunki to:

Gupik pawie oczko, który występuje w wielu odmianach hodowlanych. Jest to gatunek mało wymagający i bardzo płodny. Wymaga on przestrzeni do pływania i bujnej roślinności. Nadaje się do zbiorników ogólnych. Pochodzi z Północnych rejonów Ameryki Południowej, Ameryki Środkowej i z Karaibów.
Mieczyk Hellera, który występuje w licznych odmianach hodowlanych Wymaga gęsto obsadzonego akwarium z prądem wodnym i przestrzenią do pływania. Zasiedla środkową część akwarium. Samce są trochę agresywne. Nadaje się do akwarium ogólnego. Pochodzi z Ameryki Środkowej, Meksyku i Gwatemali.
Zmienniak plamisty, który zasiedla środkowe piętro akwarium. Wymaga średnio lub bujnie obsadzone roślinnością zbiorniki. Powinien mieć dużo przestrzeni do pływania. Dla narybka trzeba trzymać w akwarium rośliny pływające. Zmienniak plamisty nadaje się do akwarium ogólnego. Pochodzi on z Ameryki Środkowej.
Molinezja „Black Molly”, która nie występuje w środowisku naturalnym. Forma hodowlana uzyskana jest tylko w akwariach. Zasiedla ona górne i środkowe partie zbiornika. Wymaga bujnej roślinności, rozległej przestrzeni do pływania, korzeni i kamieni. Narybek powinien mieć zapewnione rośliny pływające. Gatunek ten doskonale nadaje się do akwarium ogólnego.

Ryby karpieńcokształtne żywią się najczęściej pokarmem żywym, mrożonym i roślinnym. Samce są przeważnie bardziej kolorowe i mniejsze od samic. Gatunek te posiada małe paszcze i duże oczy. Nie występuje u nich kość krucza.

Karpieńcokształtne jajorodne

Ryby karpieńcokształtne jajorodne wymagają stworzenia w akwarium odpowiedniej liczby kryjówek. Samce często przejawiają agresywne zachowanie względem innych przedstawicieli swojego gatunku. Nieprzerwanie toczą zacięte walki, które nierzadko kończą się śmiercią jednego z karpieńcokształtnych.

Ryba karpieńcokształtna pływająca przy dnie w akwarium. — Par Mexicankillis/Mauricio De la Maza-Benignos — Travail personnel, CC BY-SA 3.0, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=33202676

W grupie tej ryby składają ikrę w szczelinie korzeni i kamieni lub przytwierdzają ją do roślin. Ryby te składają również jaja w miękkim podłożu.

Popularne gatunki to:

Proporczykowiec z Kap Lopez, który zasiedla górną część akwarium. Samce są intensywnie ubarwione z dłużą płetwą grzbietową. Wymaga on bujnej roślinności. Gatunek odpowiedni do ogólnego zbiornika z nieagresywnymi rybami, podobnej wielkości. Pochodzi z tropikalnych terenów Zachodniej Afryki.
Proporczykowiec Gardnera, który powinien być w akwarium trzymany w grupie. Samce mogą atakować swoich przeciwników, dlatego najlepiej hodować więcej samic. Należy im zapewnić dużo kryjówek pomiędzy korzeniami, roślinami i kamieniami. Pochodzi z Afryki, terenu Nigerii i Kamerunu. Gatunek ten jest zagrożony.
Wachlarek niebieski, którego można hodować parami lub w grupach. Zbiornik w którym trzymane są te ryby nie wolno podgrzewać, ponieważ skraca im to życie. Wymagają licznych kryjówek i podłoża łupin orzecha kokosowego lub torfu. Nadają się do akwarium jednogatunkowego. Wachlarek niebieski pochodzi z Ameryki Południowej.
Wachlarek czarnopłetwy, który występuje w wielu odmianach lokalnych. Zalecane jest trzymanie od 6 do 8 osobników w zbiorniku, z przewagą samic. Samice są mniejsze i mniej kolorowe od samców. Jest to ryba odporna, polecana poczatkującym akwarystom. Gatunek ten pochodzi z Ameryki Południowej.

Ryby karpieńcokształtne nie należą do ryb o specyficznych wymaganiach Są one zwykle łatwe w pielęgnacji i niezwykle odporne. Rząd ten cieszy się wśród hodowców dużą popularnością. Polecane są nowicjuszom, którzy dopiero rozpoczynają przygodę z akwarystykom. Są to najczęściej spotykane ryby w akwariach. Odpowiednio pielęgnowane i właściwie odżywiane będą cieszyły się dobrym zdrowiem.