Zajęczaki

28/01/2022 / Przez AKS

Zajęczaki nazywane są również zającokształtnymi. To królestwo: zwierząt, typ: strunowce, gromada: ssaki. Należą one do podgromady żyworodnych i infragromady łożyskowców. Rząd zajęczaków zamieszkuje wszystkie kontynenty. Do Nowej Zelandii i Australii zostały sprowadzone przez ludzi, gdzie stały się plagą.

Zajęczaki żyją na całym świecie w środowisku naturalnym. Niektóre gatunki zostały udomowione i można je kupić w zarejestrowanej hodowli lub w sklepie zoologicznym. Zwierzęta te są wyłącznie roślinożerne. Większość z nich żyje w środowisku naturalnym, a niektóre gatunki w niewoli. Na wolności zamieszkują obszary leśne, górskie i otwarte.

Cechy charakterystyczne zajęczaków

Zajęczaki zaliczane były dawniej do rządu gryzoni. W 1912 roku paleontolog specjalizujący się w dziedzinie kręgowców James Williams Gidley zaproponował przeniesienie zajęczaków do oddzielnego rzędu. Wziął pod uwagę ich uzębienie i kończyny. W ten sposób z biegiem lat został stworzony osobny rząd pod nazwą zajęczaki. Swoim zasięgiem obejmują one około 80 gatunków.

W Polsce żyją trzy gatunki zającokształtnych. Ssaki te pochodzą z dwóch rodzin: szczekuszkowatych i zającowatych. Szczekuszki są malutkimi zwierzątkami, gdzie sporadycznie ich długość przekracza 15 cm. Zającokształtne prowadzą samotny tryb życia bądź żyją w koloniach. Większość z nich prowadzi naziemny styl życia, ale istnieją gatunki kopiące nory.

Najmniejszym zajęczakiem jest szczekuszka, a największym zając szarak. Rozmnażają się one 2-3 razy do roku. Samica chodzi w ciąży od 26 do 42 dni. Średnio na świat przychodzi 5 młodych. Zającokształtne są roślinożernymi zwierzętami łożyskowymi. Niektóre gatunki są zwierzętami łownymi. Podstawowym ich jedzeniem jest siano i gałązki, które również służą do ścierania, całe życie rosnących siekaczy.

Kończyny tylne tych zwierząt służą do wykonywania skoków. Zwierzęta te prowadzą nocny lub dzienny tryb życia i wszystkie gatunki poruszają się skokami. Nie należą do zwierząt hałaśliwych. Przeważnie wydają ciche dźwięki. Tylko króliki w sytuacji śmiertelnego zagrożenia potrafią wydawać głośne odgłosy, które przypominają krzyk małego dziecka.

Anatomia zajęczaków

Zającokształtne to małe lub średnie ssaki. W przeciwieństwie do gryzoni posiadają w szczęce dwie pary siekaczy, natomiast w żuchwie jedną. Nieustannie rośnie jedna para siekaczy w górnej szczęce i druga w dolnej. Zęby przedtrzonowe i trzonowe są w zwartym rzędzie. Zajęczaki rozdrabniają pokarm okrężnymi ruchami szczęki, podczas gdy gryzonie ruszają żuchwą w przód i tył. Zajęczaki mają biały odcień zębów.

Stworzenia te wyróżniają się rozciętą górną wargą, nazywaną „zajęczą wargą”. Posiadają w większości duże i długie uszy. Przednie kończyny tych zwierząt mają 5 palców, natomiast tylne w granicach 4-5, które wyposażone są w pazury. Przednie kończyny są znacznie krótsze od tylnych. Mają krótki ogon, który pokryty jest futrem.

Zajęczaki posiadają dobry węch i słuch.

Wyposażone są w odmienny układ trawienny, niż gryzonie. Posiadają dwuetapową metodę trawienia pokarmu. Kał ich jest dwa razy wydalany, gdzie pierwszy w formie miękkiej jest powtórnie spożywany. Po raz drugi wydalane odchody mają konsystencję twardych bobków i nie są powtórne zjadane. Ciało zajęczaków pokryte jest miękkim i gęstym futrem.

Podsumowując zajęczaki w środowisku naturalnym żyją krócej i niektóre z nich należą do gatunków zagrożonych. Dla ludzi wiele z nich jest źródłem pokarmu. Cenione jest również ich futro. Z zającokształtnych został udomowiony królik. Zarówno zające, jak i króliki znane są z wielu bajek i podziwiane szczególnie przez dzieci.