Jedyne ssaki pokryte łuskami to łuskowce, które wyglądem przypominają szyszkę. Zwierzęta te zamieszkują Afrykę i Południowo-Wschodnią Azję. Łuskowce należą do gromady: ssaków, podgromady: żyworodnych i infragromady: łożyskowców. To bardzo interesujące ssaki pod względem wyglądu i zachowania.
Jedyne ssaki pokryte łuskami to inaczej pangoliny, których nazwa pochodzi od zwijania się w kłębek. Zwierzęta te różnią się miedzy sobą rozmiarami i stylem życia. Od pyska do ogona ich ciało pokryte jest łuskami, która wygląda jak zbroja. Zbudowane są one z kreatyny, tak jak ludzkie paznokcie. Król Jerzy III miał pancerz zrobiony z łusek tych zwierząt.
Układ systematyczny łuskowców
Jedyne ssaki pokryte łuskami to bardzo ciekawe okazy, które podzielone zostały na 9 gatunków, w tym 5 azjatyckich i 4 afrykańskie. Opisanych zostało 8, a jeden to nowy gatunek azjatycki. W latach 2015-2019 odkryto nową linię genetyczną po przeanalizowaniu i przeprowadzeniu badań skonfiskowanych łusek przemytnikom.
Nowemu gatunkowi nadano nazwę Manis mysteria ze względu na podobieństwo do gatunków azjatyckich. Układ systematyczny tych zwierząt polega na przyporządkowaniu gatunków do poszczególnych jednostek systematycznych wyższego rzędu. Celem takiego podziału jest przyporządkowanie łuskowatym wspólnych cech.
Systematyka ma na celu odzwierciedlenie pokrewieństwa pomiędzy łuskowatymi. Przy blisko spokrewnionych niektórych grupach, stosowane są dodatkowe kategorie. Na przykład podrodziny, podrzędy, podgromady czy podtypy. Podział łuskowców w układzie systematycznym to: królestwo, typ, gromada, rząd, rodzina, rodzaj, gatunek.
Łuskowce posiadają jedną współcześnie żyjącą rodzinę:
- ŁUSKOWCOWATE – 3 rodzaje:
- ŁUSKOWIEC – 4 opisane gatunki azjatyckie
- Łuskowiec filipiński
- Łuskowiec chiński
- Łuskowiec indyjski
- Łuskowiec jawajski
- PHATAGINUS – 2 opisane gatunki afrykańskie
- Łuskowiec białobrzuchy
- Łuskowiec długoogonowy
- SMUTSIA – 2 opisane gatunki afrykańskie
- Łuskowiec olbrzymi
- Łuskowiec ziemny
- ŁUSKOWIEC – 4 opisane gatunki azjatyckie
Wygląd i zachowanie
Jedyne ssaki pokryte łuskami są wyjątkowymi ssakami pod wieloma względami. Wyróżniają się długim językiem i dachówkowo ułożonymi łuskami, które pokrywają ich ciało. Język, który pomaga w zdobywaniu pokarmu może mieć do 40 cm długości. Zwierzęta te posiadają również długą głowę, ale bez uzębienia. Żołądek przystosowany jest do miażdżenia pokarmu.
Długość ich ciała wynosi w granicach 30-180 cm. Łuskowiec długoogonowy ma tylko 30 cm długości, a łuskowiec olbrzymi mierzy aż 180 cm. Gruba skóra tych zwierząt z wyjątkiem brzucha pokryta jest łuskami, pomiędzy którymi wyrasta rzadka sierść. Twarde i ostre łuski tworzą ochronny pancerz przed drapieżnikami.
Żaden napastnik nie jest w stanie go przegryźć. Łuskowiec zwija się przy tym w kulkę. Jeżeli stworzenie to nie zdąży się zwinąć przed swoim wrogiem, to zaczyna w jego kierunku wymachiwać ogonem. Młode rodzą się z miękkimi łuskami. Niektóre z tych zwierząt żyją na drzewach. Natomiast inne w norach, mających 40 metrów długości i znajdujących się nawet 5 metrów pod ziemią.
Wspólne cechy łuskowców
Jedyne ssaki pokryte łuskami wyróżniają się charakterystycznym wyglądem spośród innych zwierząt. Pancerz zbudowany z łusek chroni te ssaki przed ugryzieniem termitów i atakami lwów czy tygrysów. Zwierzęta te prowadzą nocny tryb życia i są samotnikami. Młode wychowane są przez samicę, która nosi je na grzbiecie lub ogonie. Wszystkie posiadają długi z lepką śliną język.
Jedyne ssaki pokryte łuskami zagrożone są wyginięciem, zwłaszcza gatunki azjatyckie. Należą do najbardziej zagrożonych nielegalnym handlem zwierząt na świecie ze względu na mięso i rzekome działanie lecznicze łusek. Nie mają jednak one żadnego medycznego zastosowania, ponieważ są jedynie wytworem skóry. Krytycznie zagrożonym gatunkiem jest łuskowiec jawajski.
