Rozmnażanie kotów dzikich odbywa się na wolności, natomiast kotów domowych najczęściej w hodowlach. Nie należy dopuszczać do nadmiernych poczęć i narodzin podwórkowych futrzaków. W takich przypadkach stosowane są różne sposoby w celu zminimalizowania niepożądanych kocich rozrodów.
Rozmnażanie kotów podwórkowych można ograniczyć przez podawanie środków antykoncepcyjnych w tabletkach. Są to przeważnie preparaty hormonalne. Nie dopuszczają one do objawów rui, powstrzymują owulację czyli wydzielanie komórek jajowych z jajników. Podawanie tabletek jest łatwe, gdyż nie mają one przykrego zapachu ani smaku.
Kotom podwórkowym należy rozkruszyć preparat i dodać do karmy, mnożąc dawkę przez ilość osobników. W przypadku kota trzymanego w domowych warunkach, najlepiej rozkruszoną porcję środka zawinąć w kawałeczek mięsa czy ryby. Dla kotów domowych często sosowane są środki antykoncepcyjne w zastrzykach, które działają przez 2-6 miesięcy. Nie jest to wskazane dla kotek rozpłodowych.
Rola reproduktora
Rozmnażanie kotów w hodowli wymaga wiedzy i doświadczenia. Gotowość do kopulacji kocur demonstruje opryskiwaniem ścian i przedmiotów. Czasami nawet spryskuje kotkę moczem o ostrym zapachu. Przy tym widoczne jest lekkie drżenie kociego ogona. Niekiedy przy znacznej aktywności seksualnej może bardzo obficie znakować swoją siedzibę.
Należy wiedzieć jak postępować z kocurami szczególnie cennymi, które przeznaczone są do roli rozpłodowca czyli reproduktora. Taki kot powinien mieć podawaną dobrze wyważoną dietę. Należy również zadbać o niego w sensie medycznym. Warto jest regularnie kontrolować jego stan zdrowia w lecznicy dla zwierząt.
Ruja u kotki
Rują u kotki zwaną też cieczką, nazywa się zespół objawów występujących, kiedy w ich jajnikach dojrzewa jedna albo wiele komórek jajowych. Prowadzi to do ich wydzielenia czyli jajeczkowania. Jednocześnie jajniki wydzielają hormony rujotwórcze z grupy estrogenów. Powodują one u samic specyficzne zmiany zachowania się, nastroju i zapachu.
Stanowi to dla samców tego samego gatunku zespół sygnałów wabiących. Kotka w okresie rui jest szczególnie pobudliwa. Wydaje gruchające nawoływania, które mogą przerodzić się w głośne zawodzenie. Poza tym tarza się i ociera o przedmioty. Często przybiera postawę „jamniczą” wyginając siodlasto kręgosłup i drepcząc tylnymi nogami w miejscu.
Niejednokrotnie wylizuje sobie okolicę genitalną, ponieważ z jej otworu płciowego wydziela się przejrzysty płyn. Ruje najczęściej występują na przedwiośniu, w czerwcu i niekiedy jeszcze we wrześniu. Ruja przeważnie trwa 3-6 dni. Przedłużeniu ulega, gdy kotka prze długie okresy nie zostaje pokryta.
Kojarzenie par
Rozmnażanie kotów polecane jest doświadczonym miłośnikom tych zwierząt. Kotka, która ma wolny wybieg bez trudu znajdzie sobie partnera płciowego. Samica niewychodząca z domu najczęściej skrzyżowana jest przez opiekuna z określonym samcem. Kiedy nigdy nie widziała kocura, to najlepiej dokonać tego w trzecim dniu rui.
Można wprowadzić ją do jego mieszkania lub na odwrót. Trzeba zwracać uwagę jak przebiega pierwsze spotkanie pary rozpłodowej. Kocur może być przytłoczony nowym otoczeniem i obawiać się zbliżenia do kotki. Poza tym samica może poczuć się zagrożona i przed nim uciekać lub na niego napadać.
Jeżeli jednak jest u szczytu rui i już wcześniej kojarzona była z samcami, to raczej pozwoli samcowi zbliżyć się do siebie. Po czym chwycić za skórę na karku i dokonać kopulacji. W punkcie kulminacyjnym kotka wydaje głośny okrzyk i natychmiast popada w stan silnej agresywności. Po wydanym przez samicę okrzyku kocur odskakuje.
Natomiast kotka jeszcze przez chwilę tarza się po ziemi w silnym podnieceniu. W takim momencie nie powinniśmy się do niej zbliżać, ponieważ może nas podrapać. Zdarza się, że jeśli kotka wcześniej nigdy nie kopulowała broni się przed podbiegnięciem kocura. Może go wystraszyć do tego stopnia, że w ogóle straci dla niej zainteresowanie.
Można tego uniknąć, uspakajając akcje obronne kotki. Należy przytrzymywać jej głowę i delikatnie głaskać. Koty należą do nielicznych ssaków, u których pęknięcie pęcherzyka Graafa w jajnikach odbywa się dopiero pod wpływem kopulacji. Wydzielają się przy tym z niego komórki jajowe. Po kilku lub kilkunastu kopulacjach ruja szybko się kończy, a zachowanie kotki wraca do normy.
Ciężarna kotka
Rozmnażanie kotów powinno odbywać się pod nadzorem lekarza weterynarii. Owulacja czyli jajeczkowanie, to uwalnianie się komórek jajowych z pękających pęcherzyków Graafa w jajnikach. Następuje to w granicach 30-40 godzin po spółkowaniu. Komórki te trafiają do jajowodów, gdzie w górnych ich odcinkach spotykają plemniki.
Przypływają one aktywnie z pochwy, w której zostały wydzielone przez samca podczas kopulacji. Jeżeli kotka żyjąca na wolności lub wychodząca z domu pozwala się kryć więcej niż jednemu samcowi, to plemniki mogą pochodzić od różnych kocurów. W takim przypadku kocięta z jednego miotu mogą pochodzić od różnych ojców.
Okres ciąży trwa u kotek około 63 dni licząc od dnia pierwszej kopulacji. W początkowej fazie ciąża jest trudna do rozpoznania. Po miesiącu widoczny jest powiększony brzuch. Kotka w okresie ciąży jest szczególnie pieszczotliwa i poszukuje kontaktu z człowiekiem. W tym okresie należy ją dobrze odżywiać.
Powinna otrzymywać pod dostatkiem pokarm bogaty w białko zwierzęce, witaminy i składniki mineralne. Należy ją także chronić przed psychicznymi i fizycznymi obciążeniami. Silny stres i zła dieta może spowodować poronienie. Dwa dni przed porodem ruchy płodów mogą stać się dla opiekuna mało wyczuwalne.
Koci poród
Rozmnażanie kotów to duża odpowiedzialność, ponieważ nie każdy poród przebiega prawidłowo. Kotka żyjąca na wolności chowa się w zaciszne miejsce, które wyznaczyła sobie na gniazdo. Jest to często kąt w piwnicy, jamie pod gałęziami, budynku gospodarczym czy na strychu. Należy samicy urządzić gniazdo, które powinno być w miejscu spokojnym i ciepłym.
W domowych warunkach nie jest trudno zaobserwować przebieg porodu. Początek akcji porodowej można rozpoznać po utracie apetytu i niepokoju kotki. Wchodzi ona ciągle do swojego gniazda, kopie w nim, usiłując je pogłębić. Często także odwiedza swoją toaletę nie wydalając odchodów. Z jej otworu płciowego wydobywa się śluzowato-wodnista wydzielina.
Pierwsze skurcze
Pierwsze skurcze macicy najczęściej doprowadzają do odejścia wód wskutek pęknięcia błon płodowych. Przy prawidłowym porodzie w kilkanaście bądź więcej minut po odejściu wód, następują silne skurcze prące. Uczestniczą w nich mięśnie brzucha. Jeżeli są bardzo bolesne, to kotka krzyczy.
W przypadku, gdy płód ustawi się w drogach rodnych poprzecznie, kotka mimo wysiłków nie może urodzić. Jest wówczas niezbędna pomoc lekarza weterynarii. W czasie porodu kotka leży na boku z podkurczoną tylną nogą lub przyjmuje pozycję zgarbioną, jak przy wydalaniu kału. W przerwach między skurczami wylizuje sobie okolicę genitalną.
Po urodzeniu
Po urodzeniu kociaka zostaje wydalone łożysko z resztą błon płodowych, które zostaje zjedzone przez samice. Zjawisko to jest wśród ssaków szeroko rozpowszechnione. Jest to instynktowne działanie, które polega na utrzymaniu gniazda w czystości i dostarczenie matce wysokowartościowego pożywienia. Może wystarczyć ono na dwa dni.
Odstęp czasu między narodzinami kolejnych kociąt przeważnie wynosi pół godziny. Może jednak wynosić krócej lub dłużej, nawet kilka godzin. Poród nie powinien trwać dłużej niż 24 godziny. W jednym miocie na świat może przyjść 1-8 osobników. Opiekun będąc przy kotce powinien ja uspakajać i głaskać.
Zakończenie porodu można poznać po zrelaksowaniu kotki. Towarzyszy przy tym mruczenie kociej matki i brak dalszego występowania skurczów. Pierwsze zabiegi kotki polegają na osuszeniu futerka noworodka. Tuż po urodzeniu kocięta rasy syjamskiej są zupełnie białe. Po kilku dniach zaczyna im ciemnieć nos, uszy, nogi i ogon.
Kocie noworodki
Rozmnażanie kotów to również opieka nad kocimi noworodkami i ich socjalizacja. Nowo narodzone kocięta od pierwszej chwili swego życia poszukują wahadłowymi ruchami głowy sutków i zaczynają ssać. Ugniatają przy tym na przemian przednimi łapkami gruczoł mleczny matki. Potrafią również odpychać od niego rodzeństwo i piszczeć, gdy odczuwają ból.
Maluchy potrzebują ciepła swojej matki, pokarmów i zabiegów pielęgnacyjnych z jej strony. Mają one zamknięte oczy i niedrożny zewnętrzny przewód słuchowy. Działa na nie uspokajająco mruczenie matki. Wkrótce sygnalizują swoje zadowolenie terkotliwym mruczeniem. Noworodki posiadają bardzo wrażliwy dotyk i węch.
W okresie pomiędzy 8, a 11 dniem życia kocięta otwierają oczy. Natomiast miedzy 9, a 11 dniem życia zaczynają słyszeć. Kotka jest w stanie całkowicie samodzielnie założyć gniazdo, urodzić i odchować potomstwo. Od tego modelu znane są odchylenia. Niektóre pary rodzicielskie są bardzo ze sobą zaprzyjaźnione, dlatego razem wychowują swoje kocie dzieci.
Rozmnażanie kotów nie jest skomplikowane, gdy wszystko przebiega prawidłowo, łącznie z ciążą i porodem. Podsumowując kotka dopuszcza kocura do kopulacji tylko w okresie rui. Natomiast samce są cały czas gotowe do kopulacji. U niektórych osobników w lutym, marcu i czerwcu może nastąpić nasilenie popędu płciowego. W tym czasie mogą nawet naskakiwać na kotki, które nie są w rui.
ZOBACZ TAKŻE
[pt_view id=”6f01e38f2y”]
