Puli to pierwotny, węgierski pies pasterski pochodzący z Azji. Spełnia świetnie swe zadanie jako pomocnik pasterza i pies stróżujący. Niektóre osobniki większych rozmiarów doskonale sprawdzają się w roli czworonoga służbowego i śledczego. Puli bezpośrednio pochodzi od teriera tybetańskiego.
Puli to bardzo urokliwy pies, który przyciąga uwagę swoim wyglądem. Nazwa rasy pojawiła się w połowie XVIII wieku. Wzorzec został wpisany do rejestru Międzynarodowej Federacji Kynologicznej czyli Fédération Cynologique Internationale (FCI) 30 czerwca 1966 roku. Rasa ta polecana jest osobom niezapracowanym, które posiadają dom z ogrodem.
Krótka historia rasy
Puli ma wspólne pochodzenie z inną węgierską rasą pasterską, jaką jest komandor. Rasa ta przybyła do Europy z Dalekiego Wschodu wraz z koczującymi Madziarami. Miało to miejsce podczas podbojów nowych ziem przez plemiona azjatyckie na przełomie IX i X wieku. Początkowo rasa ta była bardzo zróżnicowana, co do rozmiaru, rodzaju szaty i umaszczenia.
Puli wykorzystywany był przy wypasaniu i przepędzaniu na nowe pastwisko bydła i owiec. Wygląd nie miał znaczenia, ale liczyło się posłuszeństwo i zwinność. Nie wymagano od niego cech bojowniczych. Najważniejsza była jego przydatność użytkowa. Hodowlę puli rozpoczęto w 1910 roku, a pierwszy wzorzec rasy pojawił się w 1915 roku.
Wygląd
Puli jest psem średniego wzrostu o kwadratowej sylwetce i wyglądzie bezpretensjonalnym. Wielkość psa w kłębie mieści się w przedziale 39-45 cm, a suki wynosi w granicach 36-42 cm. Natomiast masa ciała psa waha się w granicach 13-15 kg, a suki 10-13 kg. Klatka piersiowa długa, umiarkowanie szeroka i głęboka.
Grzbiet średniej długości, a żebra dobrze wysklepione. Głowa delikatna, nieduża, oglądana z przodu okrągła, a z boku eliptyczna. Zgryz nożycowy, a nos o prostym grzbiecie, koloru czarnego. Wargi o czarnej barwie ściśle przylegają do zębów. Oczy bystre o barwie ciemnokawowej, ale całkowicie przysłonięte długimi włosami, wyglądają jak pod parasolem.
Na powiekach widoczne są czarne krawędzie. Uszy w kształcie litery V, opadają od samej nasady. Zaokrąglone są na końcach i nigdy się nie unoszą. Średniej długości szyja jest muskularna i osadzona pod kątem 45o. Nie jest uwydatniona ze względu na obfity włos, jaki ją pokryta. Dobrze ukątowane nogi, które umożliwiają wytrwały i sprężysty chód.
Łopatki przednich kończyn ściśle przylegają do klatki piersiowej. Kończyny przednie są prosto ustawione i rozstawione niezbyt szeroko. Podłudzia i uda kończyn tylnych silnie umięśnione. Rozstawienie kończyn tylnych trochę szersze niż przednich. Łapy przednich nóg silne, krótkie i zaokrąglone, a pazury zwarte i dobrze rozwinięte.
Łapy tylnych kończyn są dłuższe, a pazury silniejsze. Wszystkie cztery podeszwy są elastyczne i twarde. Ogon jest płasko zawinięty nad grzbietem. Długie włosy porastające ogon mieszają się w sposób mało dostrzegalny z włosem tułowia. Puli dożywa do 16 lat, a nawet dłużej, jeżeli ma zapewnioną odpowiednią opiekę.
Szata i umaszczenie
Puli ma dwuwarstwową szatę, gruby włos okrywowy i puszyste podszycie. Przy prawidłowej proporcji obydwu rodzajów włosów, okrywa spilśnia się odpowiednio, co jest pożądane. Forma jego szaty zwana jest sznurowaną. Złożona jest z jednolitych włosów o układzie lokowatym. Najdłuższe są włosy na zadzie, na lędźwiach i udach, gdzie długość ich wynosi 8-18 cm.
Natomiast najkrótsze na głowie i łapach. Zdarzają się okazy, u których włos opada prawie do ziemi i osiąga długość w granicach 20-30 cm. Wskutek choroby, niedożywienia czy po porodzie szata w niektórych miejscach może całkowicie wylinieć. Narażone na to są wewnętrzne części nóg, brzuch, dolna część tułowia i klatka piersiowa.
W dzisiejszych czasach hodowane są puli w trzech odmianach umaszczenia:
- białe, które określane jest jako perłowe bez żadnych nalotów,
- płowe czyli szare w różnych odcieniach z wyraźnie czarną maską,
- czarne jednolite, z nalotem rdzawym lub brązowym.
Niepożądany jest włos rozczesany ani krótki, który dyskwalifikuje rasę. Wadą jest też włos gładki, luźny, który zawiera za dużo puszystego podszerstka, co powoduje zbytnie spilśnienie sierści. Skóra puli zawiera dużo pigmentu szarołupkowego, jest jednolicie pigmentowana we wszystkich tonacjach. Język jest czerwony, a podniebienie czarne lub plamiste.
Temperament i pielęgnacja
Puli ma żywe i pogodne usposobienie. Jest również inteligentny i posłuszny. Rasa niewybredna i odporna na niesprzyjające warunki atmosferyczne. Porusza się podskakującym chodem, ale bardzo szybkim i charakterystycznym. Galop krótki, a krok niezbyt długi. Odznacza się wesołym i przyjacielskim usposobieniem.
Puli uwielbia długie spacery i zabawy z innymi psami. Jest to bardzo towarzyska rasa. Pielęgnacja jego szaty jest pracochłonna oraz wymaga poświęcenia trochę czasu i zaangażowania. Poszczególne dredy należy rozdzielać, żeby nie ulegały kołtunieniu. Szata jego nie nadaje się do czesania.
Podsumowując puli jest psem przyjaznym o łagodnym usposobieniu. Wyróżnia się bardzo interesującym wyglądem, zwłaszcza ze względu na swój ekscentryczny włos. Puli nadaje się na psa rodzinnego i pilnującego gospodarstwa. Nie jest polecany dla alergików. Jest to atrakcyjna rasa, ale w Polsce jest jeszcze mało znana.
