Pakarana Branickiego czyli Dinomys branickii to królestwo: zwierząt, gromada: ssaków, rząd: gryzoni z podrzędu jeżozwierzowców. To niezwykle interesujące stworzenie jest jedynym żyjącym przedstawicielem rodziny pakaranowatych z plemienia Dinomyini i rodzaju Dinomys.
Pakarana Branickiego zamieszkuje zbocza i doliny lasów deszczowych w zachodniej części Ameryki Południowej, głównie w dorzeczu Amazonki oraz u podnóży Andów, od Kolumbii po Boliwię. Znana jest już od XIX wieku, ale nadal prowadzone są badania w zakresie jej biologii i bliższego poznania stylu życia.
Pakarana Branickiego to fascynujące stworzenie, które przypomina nam o bogactwie i różnorodności życia na Ziemi. Poznanie tego gatunku pozwala nam lepiej zrozumieć ekosystemy lasów deszczowych oraz podkreśla wagę ochrony zagrożonych gatunków. Nazwa “pakarana” pochodzi z języka Indian Tupi i oznacza “fałszywa paka”.
Wygląd
Pakarana Branickiego jest trzecim największym żyjącym gryzoniem na świecie. Długość ciała mieści się w granicach 73-79 cm, a ogon dodatkowo mierzy 19 cm. Waga pakarany wynosi 10-15 kg. Posiada masywną czaszkę, małe oczy oraz krótkie i zaokrąglone uszy, które są nieco zakrzywione.
Pakarana Branickiego wyróżnia się długimi i szarymi wibrysami. Widoczny jest głęboki rozczep górnej wargi. Cechą charakterystyczną tego zwierzęcia są również duże, ciągle rosnące siekacze, typowe dla gryzoni. Kończyny są krótkie, a łapy szerokie z czterema palcami, które zakończone są długimi i zakrzywionymi pazurami.
Pakarana jest zwierzęciem stopochodnym. Górna część ciała gryzonia pokryta jest ciemnobrązowym lub czarnym futrem, z dwoma białymi pasami, ciągnącymi się wzdłuż grzbietu. Na każdym boku można zauważyć kilka rzędów białawych plamek. Brzuch gryzonia jest jaśniejszy od pozostałej części ciała.
Styl życia
Pakarana Branickiego jest zwierzęciem społecznym, które trochę z wyglądu przypominają dużego królika. Najczęściej samiec, samica i dwóch potomków wiodą rodzinny styl życia. Zdarzają się też osobniki bytujące w samotności. Pakarany najczęściej na żer wychodzą nocą. Schronienie mają w wykopanych przez siebie norach.
Pakarana Branickiego jest zwierzęciem roślinożernymi, które w swoim naturalnym środowisku żywi się przede wszystkim liśćmi, pędami roślin i owocami. W niewoli mają podawane gotowane jajka, owoce, chleb, karmę dla królików, orzechy. Chętnie spożywają banany i jabłka oraz nieprzetworzone warzywa.
Podczas posiłku niejednokrotnie siadają na tylnych łapach, a między przednimi łapami trzymają jedzenie. To powolne zwierzęta i niewojownicze, ale zagrożone mogą wykazać się zaciekłą walką w obronie własnego życia. W niewoli można zauważyć, że gryzonie te są spokojnymi i nieagresywnymi oraz pokojowo nastawionymi stworzeniami.
Prawdopodobnie posiadają rozbudowany system komunikacji. Potrafią tupać przednimi łapami, skomleć, syczeć, warczeć, a także wydawać odgłosy zgrzytania zębami i jeszcze inne dźwięki. W niektórych kulturach Ameryki Południowej pakarana jest uważana za zwierzę święte. Jednak nie ma na świecie zbyt wiele hodowli tych wspaniałych ssaków.
Rozmnażanie pakaran
Pakarana Branickiego to gatunek tajemniczy i bardzo ciekawy do badań przez naukowców. Wiedza w zakresie rozmnażania tych zwierząt jest wciąż dość ograniczona. W okresie rozrodczym nawołują się okrzykami, a podczas zalotów przyjmują pozycję dwunożną. Ciąża trwa około 7-8 miesięcy.
Na wolności młode przychodzą na świat najczęściej w styczniu lub lutym. W niewoli odnotowano porody pakarany w różnych miesiącach, bez mała cały rok. Samice rodzą przeważnie jedno lub dwa młode, którymi opiekują się matki, karmiąc je mlekiem. Po przyjściu na świat noworodek pakarany waży średnio 57-66 dag, a nawet może osiągnąć do 90 dag.
Maluch po urodzeniu ma otwarte oczy i jest pokryty sierścią, a po kilku dniach wykazuje czujność i aktywność. Po pierwszej dobie zaczyna czyścić futerko i zwiedzać otoczenie. Szacuje się, że pakarany osiągają dojrzałość płciową w wieku kilku lat, ale nie jest to dokładnie sprawdzone. Nie znany jest też okres odstawienia młodych osobników od piersi matki.
Nie jest wiadomo, czy zwierzęta te w środowisku naturalnym mają ściśle określony sezon rozrodczy czy mogą rozmnażać się przez cały rok. Nie do końca wiadomo, jakie czynniki środowiskowe wpływają na sukces rozrodczy tych gryzoni. Pakarana Branickiego w niewoli może żyć ponad 9 lat.
Zagrożenia dla pakarany Branickiego
Pakarana Branickiego, jako jeden z największych gryzoni świata, niestety znalazła się na liście gatunków zagrożonych. Gryzoń ten jest gatunkiem endemicznym, co oznacza, że występuje tylko w określonym regionie i tam należy zająć się ochroną tych sympatycznych zwierząt.
Głównymi zagrożeniami dla pakarany Branickiego są:
- Utrata siedlisk. Wylesianie, związane z rolnictwem i eksploatacją drewna, prowadzi do niszczenia naturalnych środowisk pakarany. Zwierzęta tracą swoje nory i źródła pożywienia, co utrudnia im przetrwanie w tak zdewastowanym środowisku.
- Polowania. Rdzenni mieszkańcy niektórych regionów polują na pakarany Branickiego ze względu na ich mięso, które jest uważane za przysmak.
- Zwierzęta drapieżne. Na pakarany polują różne drapieżniki, takie jak: hirara amerykańska, ostronos rudy, jaguar amerykański, puma i ocelot z rodziny kotowatych.
- Pasożyty wewnętrzne. Pakaranie zagrażają nicienie, takie jak Ancylostma, Oxyurus czy Ascaris i tasiemiec Hemynolepis nana.
- Wprowadzenie obcych gatunków. Inwazyjne gatunki zwierząt, takie jak szczury czy koty, konkurują z pakaranami o pokarm i mogą przenosić choroby.
- Zmiany klimatyczne. Zmiany klimatu wpływają na dostępność pożywienia i wody dla pakarany, a także na częstotliwość ekstremalnych zjawisk pogodowych, takich jak susze czy powodzie.
Pakarana Branickiego jest dużym i wspaniałym gryzoniem. Największym wrogiem dla tego zwierzęcia jest człowiek. Populacja tych ssaków ulega zmniejszeniu, w wyniku polowań tubylców i utraty naturalnego środowiska. Pakarana Branickiego jest jednym z najmniej poznanych gryzoni. Największym wyzwaniem jest dokładne odszukanie zasięgu jej siedlisk.
