Szynszyla należy do królestwa: zwierząt, gromady: ssaków, rzędu: gryzoni, rodziny: szynszylowatych, rodzaju: szynszyli. Wyróżnia się dwa gatunki tego sympatycznego gryzonia: szynszylę krótkoogonową i szynszylę małą. To nieduże i puchate zwierzątko coraz częściej gości w domu Polaków, stając się ulubionym pupilem, a także pozyskuje rzesze zwolenników na całej kuli ziemskiej.
Szynszyla zarówno krótkoogonowa, jak i szynszyla mała zaliczane są przez Międzynarodową Unię Ochrony Przyrody do gatunków krytycznie zagrożonych w środowisku naturalnym. Jest ona zwierzęciem stadnym, które żyje w koloniach liczących od kilku do kilkuset osobników. Obecnie jest to cenione zwierzę w domowych hodowlach hobbystycznych, dawniej szynszyle były przetrzebione przez człowieka ze względu na swoje piękne futro.
Historia szynszyla
Skóry szynszyli od wieków wykorzystywali Indianie do wyrobu wierzchnich okryć. Rozwój przemysłu futrzanego, gdzie do produkcji futer wykorzystywane były szynszyle, doprowadził do wyginięcia szynszyli olbrzymiej i do zmniejszenia populacji pozostałych gatunków tego gryzonia.
W dzisiejszych czasach obowiązuje zakaz polowań na dzikie szynszyle, które są pod ochroną.
Pierwsze wzmianki o szynszylach pojawiły się w XVI wieku. Zostały one opisane przez hiszpańskiego przyrodoznawcę José de Acosta, który przedstawił te gryzonie jako małe zwierzęta o pięknym i miękkim futrze, przypominające wyglądem wiewiórki. Pierwszym badaczem, który w 1782 roku opisał szynszylę to chilijski naturalista Juan Ignacio Molina.
Przodkami dzisiejszych zwierząt domowych są szynszyle małe, ponieważ próby udomowienia szynszyli krótkoogonowej nie przyniosła rezultatu. Zanim zaczęto hodowlę tych gryzoni w Europie, pierwsze szynszyle można było spotkać na niedużym terenie w okolicach południowoamerykańskich Andów w Chile.
Szynszyle małe żyją w górach na wysokości w granicach: 1000 – 2500 m n.p.m.
Zamieszkują one na otwartej przestrzeni, w grotach, szczelinach górskich, prowadząc nocny tryb życia. Natomiast szynszyle krótkoogonowe zamieszkują wyżej położony obszar w Andach na poziomie od 3000 do 6000 m n.p.m. W górach tych szynszyle wystawione są na duże wahania temperatur, ponieważ panuje tam suchy klimat z małą ilością deszczu i niską wilgotnością powietrza.
Wygląd
Szynszyla jest niedużym gryzoniem o wielkości małego królika. Osobniki znane z warunków hodowlanych są większe od okazów żyjących w środowisku naturalnym, gdzie samice są trochę większe od samców. Ich futro jest gęste, lśniące i puszyste oraz miłe i miękkie w dotyku.
Szynszyla żyje średnio około 15 lat, a nawet może doczekać się sędziwego wieku, liczącego ponad 20 lat.
Szynszyla mała ma krępą budowę ciała i kształtną głowę, osadzoną na niewidocznej szyi. Waży około 400 g, gdzie wyglądem przypomina królika, a także wiewiórkę. Wyróżnia się siekaczami o charakterystycznym żółtym kolorze. Ma dłuższy i bardziej puszysty ogon oraz większe uszy, niż szynszyla krótkoogonowa. Posiada kończyny zakończone 4 palcami, z których trzy znajdują się z przodu, a jeden z tyłu. Przednie łapki ma trochę krótsze od tylnych. Jej futro na grzbiecie jest koloru szarego lub czarnego.
Występuje w odmianach barwnych dominujących oraz recesywnych. Przykładem odmian dominujących są: standard – szara z białym brzuchem, beżowa – jasnobeżowa z białym brzuchem, beżowa – ciemnobeżowa z białym brzuchem czy czarna aksamitna – czarna z białym brzuchem. Natomiast do odmian recesywnych należy zaliczyć m.in. szafirową – szaroniebieską z białym brzuchem czy fioletową – ciemnofioletową z śnieżnobiałym brzuchem.
Szynszyla krótkoogonowa ma krótszy i mniej puszysty ogon oraz mniejsze uszy, niż szynszyla mała. Poza tym jest od niej cięższa, a jej waga waha się średnio w granicach 500 – 800 g. Krótkoogonowa posiada grzbiet koloru niebieskawego, szaro – czarnego lub perłowego, natomiast brzuch pokryty jest futrem barwy żółtawo – białej.
Temperament
Szynszyle są gryzoniami bardzo zwinnymi i energicznymi, ale płochliwymi. Posiadają dobrze rozwinięty narząd węchu i słuchu. Są to zwierzęta roślinożerne, które najchętniej na wolności zjadają liście traw, a wodę pozyskują z porannej rosy oraz wraz ze spożywaną roślinnością. Szynszyla podobnie, jak większość gryzoni prowadzi nocny tryb życia.
W środowisku naturalnym żyją znacznie krócej, niż w niewoli.
Podstawowym pożywieniem szynszyli w niewoli jest siano, suszone zioła i gałązki drzew. Mimo, że szynszyle odporne są na brak wody, powinny mieć do niej stały dostęp. Potrafią być agresywne do innego nieznanego osobnika ze swojego gatunku, dlatego pomysł łączenia par mieszanych powinien być przemyślany, żeby nie doszło do okaleczenia zwierząt. Gryzonie te zaliczane są do zwierząt hałaśliwych, dlatego nie wskazane jest umieszczanie klatki z szynszylą w sypialni.
Szynszyla jest aktywnym gryzoniem, który lubi skoki i wspinaczki oraz piaskowe kąpiele. Potrafi skoczyć na około sześć metrów wysokości. Nie jest zadowolona z samotności, dlatego dobrym rozwiązaniem jest drugi osobnik. Gryzoń ten lubi towarzystwo człowieka, zwłaszcza swojego opiekuna, ale jest nieufny wobec nieznanych jemu ludzi.
Nie należy do zwierząt, które lubią pieszczoty i siedzenie na ludzkich kolanach.
Szynszyla wydaje różne dziwne odgłosy, które przypominają piski, płacz czy szczekanie. Niepokojące dźwięki może wydawać podczas snu, a także kiedy się przestraszy, czuje się zagrożona, albo samotna. Słyszy dźwięki, które nie są wyłapywane przez ludzkie ucho i to one również mogą być dla szynszyli stresujące. Kiedy jest zła i coś ją niepokoi może zgrzytać ząbkami.
Ważne jest, żeby przed zakupem szynszyli zastanowić się czy podoła się jej wymaganiom i czy odpowiada nam jej zachowanie, ponieważ powinna mieć stworzone warunki bytowania podobne do życia w środowisku naturalnym. To urocze stworzenie polecane jest miłośnikom zwierząt i doświadczonym hodowcom gryzoni, gdyż potrafi wnieść do domu wiele radości.
Doskonałym rozwiązaniem jest zapoznanie się z fachową literaturą przed nabyciem szynszyli.
Akt prawny Akwarystyka Fruwanie Gryzonie Koty Niebezpieczne Pies w pracy Psy Ptaki Pupil Quiz Ryby Wirusy Zoologia Zwierzęta domowe Świat zwierząt Żywienie
