Podział ptaków

05/04/2020 Wyłączono przez AKS

Podziel się

Podział ptaków, które zaliczane są do bardzo licznej gromady stałocieplnych kręgowców polega na biologicznej ich klasyfikacji. Systematyka ptaków według której dokonany jest podział to odzwierciedlenie pokrewieństwa pomiędzy ptakami.

Podział ptaków dokonał pierwotnie Arystoteles. Podzielił je na kręgowce i bezkręgowce. Podjął pierwsze próby klasyfikacji ptaków. Zwierzęta dzielił na duże grupy, a następnie wyodrębnił poszczególne ich formy. Arystoteles wyróżnił ptaki: drapieżne, pływające, jaskółki i jerzyki, gołębie, a także ptaki, które nie były uwzględnione w pozostałych grupach.

Układ systematyczny

Układ systematyczny ptaków polega na przyporządkowaniu gatunków do poszczególnych jednostek systematycznych wyższego rzędu. Celem takiego podziału jest uporządkowanie wspólnych cech ptaków. Oznacza to, że gatunek połączony jest w rodzaje, natomiast rodzaje w rodziny. Rodziny podporządkowane są rzędom, rzędy gromadom, a gromady połączone są w typy.

W 2019 roku Międzynarodowy Komitet Ornitologiczny wyłonił 10758 gatunków pogrupowanych w 2320 rodzajach, 250 rodzinach oraz 40 rzędach. Stosowane są również dodatkowe kategorie w celu podkreślenia bliższego pokrewieństwa niektórych grup systematycznych. Przykładem kategorii są: podrodziny, podrzędy czy podgromady.

Metody stosowane w podziale ptaków można oprzeć na: porównywaniu ich anatomii i morfologii, badania DNA i głosów, a także zachowań ptaków.

Wyodrębnione rzędy ptaków to:

blaszkodziobe,
bocianowe,
brodzące,
czepigi,
drapieżne,
dropie,
dzięciołowe,
dzioborożcowe,
flamingowe,
głuptakowe,
gołębiowe,
grzebiące,
hoacyny,
kazuarowe,
kiwi,
kraskowe,
krótkonogie,
kondorowe,
kukułkowate,
kuralki,

kusaki,
lelkowate,
nandu,
nury,
papugowe,
paszczakowe,
pelikanowe,
pełnopłetwe,
perkozowe,
pingwiny,
rurkonose,
siewkowe,
sokołowe,
sowy,
stepówki,
strusie,
szponiaste,
trogony,
wróblowe,
żurawiowe.

Podział ptaków w układzie systematycznym to: królestwo, gromada, rząd, rodzina, rodzaj, gatunek. W systematyce można porównać przedstawicieli rzędów czy rodzin. Ptaki to królestwo zwierząt, typ strunowce, gdzie najmniejszym ptakiem jest koliber o długości 5 cm, a największym to afrykański struś.

Krainy zoogeograficzne

Klasyfikacja ptaków w większości opiera się na układzie systematycznym, ale do opisu rozmieszczenia zwierząt, w tym ptaków istnieje w dzisiejszych czasach kilka podziałów. Zoogeografia jest działem zoologii i geografii, która zajmuje się geograficznym rozmieszczeniem gatunków zwierząt na kuli ziemskiej.

W XIX wieku powstał podział Sclatera i Wallace’a, który dokonał podziału kuli ziemskiej na sześć krain zoogeograficznych i jest obecnie najczęściej stosowany.

Do krain zoogeograficznych zaliczone zostały:

palearktyczna,
nearktyczna,
etiopska,
orientalna,
neotropikalna,
australijska.

Kraina palearktyczna jest bardzo zróżnicowana i największa spośród wszystkich sześciu krain. Obejmuje ona swoim zasięgiem Europę, Północną Afrykę po Saharę, a także Azję od Himalajów do północnych terenów oraz do wschodnich krańców Azji. Zamieszkuje tu około 1000 gatunków ptaków. Przykładem mogą być: łabędź niemy, bażant zwyczajny czy żuraw mandżurski.

Kraina nearktyczna obejmuje całą Amerykę Północną łącznie z Grenlandią, aż po środkowy Meksyk. Fauna zwłaszcza w tundrze i tajdze przypomina krainę palearktyczną. Występujących tu ponad 750 gatunków i większość z nich prowadzi wędrowny tryb życia. Spośród ptaków warto wymienić: tanagry, kardynały, lasówki czy dzikie indyki. Niektóry przywędrowały z krainy neotropikalnej, jak np. kondory czy kolibry.

Kraina neotropikalna rozciąga się od środkowego Meksyku po Ziemię Ognistą czyli Amerykę Południową. Występuje tu ok. 3500 gatunków i 32 rodziny, m.in. tukany, większość kolibrów czy nandy, które są strusiami amerykańskimi. Prawdopodobnie wiele gatunków ptaków nie zostało tu jeszcze odkrytych, szczególnie w dorzeczu Amazonki.

Kraina etiopska wykazuje duże podobieństwo do krainy orientalnej i obejmuje zasięgiem całą Afrykę Subsaharyjską, na południe od Sahary. Krainę etiopską zamieszkuje 1900 gatunków, np. wikłacze czerwonodziobe, sekretarze czy sępy afrykańskie.

Kraina orientalna rozciąga się na terenie Indii, Południowych Chin i na wyspach Archipelagu Malajskiego. W strefie tej występuje około 1900 gatunków ptaków. Na wyróżnienie wśród ptaków zasługują: pawie indyjskie, filipińczyki i turkuśniki. Powszechnie uważa się, że bogactwo tej krainy jest znacznie większe, niż zdołano dotychczas odkryć, przede wszystkim w rejonach wiecznie zielonych lasów deszczowych.

Kraina australijska obejmuje Australię, Nową Zelandię, Nową Gwineę, Tasmanię, a także liczne mniejsze wyspy Oceanu Spokojnego. Panują tu wyjątkowo dogodne warunki do życia ptaków, zwłaszcza ze względu na rosnące tu eukaliptusy. Żyje w tej krainie 13 rodzin endemicznych ptaków, np. kazuary, kiwi, miodojady czy emu. Podział ptaków ze względu na krainy zoogeograficzne jest bardzo atrakcyjny, ponieważ pozwala porównać faunę wszystkich rejonów świata, a nie tylko brać pod uwagę przedstawicieli rzędów czy rodzin, jak ma to miejsce w układzie systematycznym.