Opieka nad pszczołami

Opieka nad pszczołami dotyczy regularnego przeglądu pszczelej rodziny. Teren z ustawionymi ulami to pasieczysko, które musi spełniać określone wymagania. Powinno zapewnić optymalne warunki dla życia pszczół i nie być uciążliwe dla innych ludzi. Natomiast pasieka to zbiór wszystkich uli na pasieczysku.

Opieka nad pszczołami jest również ważna po odbiorze miodu w lipcu, kiedy należy rozpocząć dokarmianie. Małe dawki rzadkiego syropu wystarczy podawać co kilka dni. Podkarmianie należy stosować do początku sierpnia. W drugiej połowie układa się gniazda na zimę i do jesiennego podkarmiania.

Przygotowanie do zimy

Opieka nad pszczołami wymaga regularnej kontroli pszczelej rodziny i zgromadzonego przez nią pokarmu na okres zimowy. Po ułożeniu gniazda należy przystąpić do podkarmiania. Tradycyjnie używa się syropu cukrowego. Najlepiej jak stosunek cukru do wody jest 3:2. Syrop należy wlać do podkarmiaczek. Duże dawki syropu od 3 do 4 litrów jednorazowo, co dwa dni.

Istotne jest żeby do zimówki pszczoły zgromadziły wystarczającą ilość pożywienia. Zapas zimowy powinien wystarczyć do wiosennych pożytków nektarowych czyli do końca kwietnia. Jesienią należy podawać minimum 10-12 kg zapasu na rodzinę. Większe zapasy żywności wykorzystane są wiosną.

Podkarmianie rodziny należy zakończyć 15 września.

W październiku aktywność pszczół jest ograniczona. Jeszcze odbywają się loty i zbieranie pyłków z roślin. Wyloty należy zwęzić, jak do zimówki. Należy przeprowadzić selekcję plastrów wycofanych z uli. Plastry trzeba odpowiednio posegregować, a sprzęt wyczyścić i zdezynfekować. Drewniane ramki i ule powinny zostać opalone.

Styropianowe ule po oskrobaniu powinny być umyte ciepłą wodą z detergentami. Puste ule zabiera się z pasieczyska i chowa pod dachem. Wosk uzyskany po przetopieniu starych plastrów wykorzystuje się częściowo na węzę. Pozostałą część warto przeznaczyć na wyrób świeczek i innych ozdób.

Zimowla

Opieka nad pszczołami w okresie zimowli ogranicza się jedynie do kontroli pasieki. Od listopada do grudnia rozpoczyna się okres zimowli. Rodziny zawiązują kłąb na pustych plastrach i poniżej zapasów pokarmowych. Powinna być wystarczająca ilość nagromadzonych zapasów pokarmowych i sprawnie działająca wentylacja.

Przez wylotek musi wpływać świeże powietrze. Przed opadami śniegu wylotek należy zakryć ukośnie postawionymi szybami. Chronią one przed silnymi powiewami wiatru. Ostatnim miesiącem zimowli jest luty. Pod koniec lutego matki rozpoczynają czerwienie.

W lutym wskazane jest górne ocieplenie.

Okres wczesnej wiosny

Opieka nad pszczołami wiosną rozpoczyna się w marcu. W tym okresie pszczelarze oceniają przegląd zimowli i rozpoczynają nowy sezon. Wczesna wiosna raczej nie sprzyja pszczołom. Do wychowu czerwiu należy utrzymać w gnieździe wyższą temperaturę, niż panuje na zewnątrz. W tym okresie wzrasta zużycie zapasów i często następuje zawilgocenie gniazda.

Zwiększa się ilość osobników porażonych pasożytem Nosema. Zadaniem pszczelarza jest przetrwanie tego trudnego dla pszczół okresu. Przy słonecznej pogodzie i temperaturze powyżej 12^oC pszczoły zaczynają opuszczać ule i dokonują oblotu oczyszczającego. Należy wówczas usunąć wkładki zmniejszające wylotek.

Dobrą kondycję rodziny oznacza krótkotrwały i masowy oblot w granicach 30-40 minut. Słaby lot może oznaczać porażenie nosemozą lub brak pokarmu. W pasiekach odpowiednio zadbanych nie ma powodu sprawdzania wszystkich rodzin, tylko podejrzanych. Podczas przeglądu nie wolno wyziębić gniazd. Po zimowli stan zapasów powinien wynosić 4-5 kg.

W kwietniu przeprowadza się główny przegląd pasiek.

Rozwój wiosenny

Opieka nad pszczołami w rozwoju wiosennym przypada na przełom kwietnia i maja. Rodzina ulega odnowie, a ostanie zimujące pszczoły giną. W tym czasie pszczelarz musi dokonywać częstych przeglądów, minimum raz w tygodniu. Podczas takich wizyt powiększone jest gniazdo i oceniona jest ilość oraz jakość czerwiu.

Należy podawać jak największą ilość czerwiu, co jest korzystne z kliku względów:

Szybka wymiana ramek zapobiega wielu chorobom, przede wszystkim nosemozy.
Pszczoły wylęgnięte z młodych plastrów są większe i posiadają o 30 % większą pojemność wolu.
Odprowadzanie węzy w maju jest jednym z podstawowych zabiegów przeciwrójkowych. Produkcja 1 kg wosku kosztuje 3,5 kg miodu. Rocznie wymianie powinno ulec przynajmniej 30 % ramek.

Blisko sezonu

Opieka nad pszczołami w czerwcu dotyczy zbliżającego się sezonu zbierania miodu w pasiece. Rodzina pszczela rozwija się w tym okresie najlepiej i dochodzi do największych zbiorów miodu. Królowa matka osiąga maksymalną wydajność czerwienia. Rodzina w tym okresie spożywa najwięcej pokarmu.

Potrzeby rodzinne wynoszą od 4 do 5 kg pyłku i około 30 kg miodu. Na potrzeby czerwienia należy zapewnić odpowiednią ilość ramek. Ramki mają także służyć do zmagazynowania przyniesionego nektaru. W okresie czerwienia matki powinny mieć zapewnioną odpowiednią ilość wolnych komórek.

Według Ostrowskiej w okresie letnim należy prowadzić zabiegi przeciwrójkowe.

Podsumowując opieka nad pszczołami miodnymi przekłada się na ilość i jakość miodu. Lipiec i sierpień są w pasiekach miesiącami zbiorów. Gniazdo w tym okresie należy poszerzyć poprzez dodawanie ramek. Przybytki dobrze jest kontrolować za pomocą wagi pasiecznej. Wszystkie czynności związane z miodobraniem powinny być przeprowadzane w sterylnych warunkach.