Choroby płuc u psa mogą przebiegać łagodnie, być przewlekłe lub tragiczne w skutkach. Trzeba zwracać uwagę na wygląd i zachowanie czworonoga. W przypadku utrzymujących lub powtarzających się dolegliwości, należy udać się z psim pacjentem do weterynarza. Na budowę i funkcjonowanie płuc u psa wpływa jakość pokarmu.
Choroby płuc u psa mogą być wywołane błahymi, jak również poważnymi czynnikami. Płuca są głównym narządem układu oddechowego. Narządem pomocniczym płuc są drogi oddechowe, którymi powietrze jest doprowadzane do płuc i z nich odprowadzane. Układ oddechowy dostarcza organizmowi tlenu, przy jednoczesnym wydaleniu dwutlenku węgla podczas procesów metabolicznych.
Anatomia płuc w pigułce
Choroby płuc u psa powinny zostać zdiagnozowane u psiego specjalisty. Płuco jest narządem parzystym, które leży w jamie klatki piersiowej i ma w przybliżeniu kształt stożka. Nie posiada ono stałego rozmiaru ani kształtu, gdyż dostosowuje się do zmian oddechowych w przestrzeni klatki piersiowej. Zapada się i kurczy, ponieważ jest elastyczne.
U psa wyróżniamy:
- płuco lewe,
- płuco prawe.
W każdym płucu wyróżnia się brzeg dogrzbietowy i brzeg ostry. Istotną częścią układu oddechowego jest miąższ płuc. Złożony jest on z oskrzelików oddechowych, przewodzików pęcherzykowych i pęcherzyków płuca. Razem tworzą drzewo pęcherzykowe. Miąższ płuc jest wspierany przez oskrzela, naczynia i przynaczyniową tkanką łączną.
Barwa płuc uzależniona jest od stopnia ukrwienia. Płuca i wewnętrzna powierzchnia ściany klatki piersiowej otoczone są z zewnątrz cienką błoną surowiczą, określaną mianem opłucnej. Złożona jest ona z opłucnej ściennej i opłucnej płucnej. W płucach zachodzi wymiana gazowa pomiędzy wydychanym powietrzem, a krwią.
Powszechne choroby płuc u psa
Choroby płuc u psa po przeprowadzeniu badań powinny zostać zdiagnozowane przez lekarza weterynarii. Warto przestrzegać zbilansowanej diety i pielęgnacji czworonoga w celu uniknięcia wielu chorób. Jednak nie należy samodzielnie leczyć podopiecznego, ani podawać mu lekarstw przeznaczonych dla ludzi. Trzeba troszczyć się o stan zdrowia psiego przyjaciela.
Choroby płuc u psa wcześnie wykryte i podjęte leczenie czworonoga rokuje szybki powrót do zdrowia. W porę przeprowadzona kuracja zaoszczędzi czworonogowi wielu cierpień. Niekiedy choroba rozwija się w ukryciu. Oznacza to, że brak jest wyraźnych jej oznak. W celu rozpoznania schorzenia trzeba wiedzieć, co stanowi normę. Najlepiej zabrać psa do weterynarza.
Powszechne choroby płucu psa :
- Zapalenie bakteryjne płuc.
- Zapalenie eozynofilowe płuc.
- Zapalenie śródmiąższowe płuc.
- Zapalenie grzybicze płuc.
- Zapalenie zachłystowe płuc.
- Gruczolakorak.
- Płyn w jamie opłucnej.
Zapalenie bakteryjne płuc
Zapalenie bakteryjne płuc jest to nabyta reakcja zapalna w odpowiedzi na bakteryjne zakażenie miąższu płuc. W drogach oddechowych i przestrzeniach pęcherzyków płucnych dochodzi do gromadzenia wysięku. Bakterie dostają się do dolnych dróg oddechowych podczas wdechu. Zakażenie powoduje reakcję zapalną.
Najczęściej chorują psy rasy sportowej, wykorzystywane w służbie, myśliwskie i mieszańce powyżej 12 kg. Wiek czworonogów mających skłonności do tej choroby mieści się w przedziale od 1 miesiąca do 15 lat. Częściej jednak na zapalenie bakteryjne płuc zapadają psy poniżej 1 roku życia. Samce skłonne są do tej choroby aż w 60%.
Do typowych objawów zapalenia bakteryjnego płuc należą:
- kaszel,
- duszności,
- brak apetytu,
- utrata masy ciała,
- wypływ z nosa,
- apatia,
- gorączka,
- nietolerancja wysiłkowa.
Zapalenie eozynofilowe płuc
Zapalenie eozynofilowe płuc spowodowane jest obecnością antygenów w miąższu płuc. Proces chorobowy obejmuje układ oddechowy, przede wszystkim dolne drogi oddechowe. Zapalenie eozynofilowe płuc może zaatakować czworonogi w każdym wieku. Jednak najczęściej młode osobniki i dojrzałe psy w wieku 4-6 lat.
Biorąc pod uwagę predyspozycje rasowe częściej chorują psy rasy siberian husky. Płeć nie ma znaczenia. Podczas leczenia należy zapewnić odpowiednią dietę zgodnie z zaleceniami weterynarza. W niektórych przypadkach potrzebna jest hospitalizacja, zwłaszcza przy ogólnych objawach, takich jak: utrata masy ciała, apatia czy brak apetytu.
Przyczynami choroby są:
- Alergeny wziewne, czyli zarodniki lub strzępki grzybów i promieniowców, pyłki, roztocza kurzu lub magazynowe.
- Antygeny pasożytów czyli pasożyty układu oddechowego, mikrofilarie w robaczycy serca.
Czynnikami ryzyka są:
- zanieczyszczone powietrze,
- zapleśniałe bądź zakurzone środowisko,
Do typowych objawów zapalenia eozynofilowego płuc należą:
- kaszel,
- utrudnione oddychanie,
- brak łaknienia,
- wypływ z nosa śluzoworopny lub żółtozielony,
- utrata masy ciała,
- posmutnienie,
- może też wystąpić gorączka.
Zapalenie śródmiąższowe płuc
Zapalenie śródmiąższowe płuc atakuje ściany pęcherzyków płucnych i tkankę śródmiąższową. Układ oddechowy objęty jest procesem chorobowym, który może rozwinąć się i przejść na układ krążenia. Śródmiąższowe włóknienie płuc jest najczęściej rozpoznawane u psów w wieku średnim i geriatrycznym.
Przyczyny choroby mogą być:
- Wrodzone – zarostowe zapalenie oskrzelików z rozwijającym się zapaleniem płuc.
- Metaboliczne – rozstrzeń oskrzeli czy choroba wątroby u psa.
- Naczyniowe – krążące larwy wędrujące, zatorowość.
- Toksyczne – wdychanie kurzu, gazów, pary. Pylica azbestowa, krzemowa, zatrucie herbicydem parakwatu.
Czynnikami ryzyka u psa są:
- wirus nosówki,
- adenowirus 2,
- wirus grypy H3N2 bądź H3N8.
Do objawów zapalnych śródmiąższowego płuc należą:
- kaszel,
- przyspieszony oddech,
- trzaski podczas wdechu i wydechu,
- apatia,
- nietolerancja wysiłkowa.
Konieczna jest hospitalizacja i stały nadzór nad psim pacjentem z objawami niewydolności oddechowej. U czworonogów z dusznością należy ograniczyć aktywność, a osobniki otyłe odchudzić. Choroba ta wymaga nad psem opieki paliatywnej. Do włóknienia płuc może przyczynić się wdychanie toksycznych gazów lub substancji.
Zapalenie grzybicze płuc
Zapalenie grzybicze płuc dotyczy zapalenia tkanki śródmiąższowej, limfatycznej i okołooskrzelowej wywołane przez zakażenie grzybami. Zakażenie drożdżakami jest powszechne u psów. Wdychane fragmenty grzybni, które znajdują się w szczątkach roślin bądź zanieczyszczonej glebie. Choroba ta uzależniona jest od warunków geograficznych.
Kryptokokoza i aspergiloza występują na całej kuli ziemskiej. Psy chorują częściej niż koty. Schorzenie to częściej atakuje czworonogi ras olbrzymich, osobniki trzymane poza domem, psy myśliwskie i wyżły biorące udział w próbach polowych. Aspergiloza najczęściej występuje u owczarków niemieckich, a kryptokokoza u cocker spanieli.
Zapalenie grzybicze płuc może zaatakować psy w każdym wieku. Jednak najczęściej chorują młode osobniki, poniżej 4 roku życia. Samce chorują 2-4 razy częściej niż samice. Objawy zależne są od zakażonego układu. Może nastąpić rozwój wieloukładowych zaburzeń.
Do objawów zapalenia grzybiczego płuc należą:
- kaszel, czasami uporczywy,
- duszności,
- gorączka,
- brak apetytu,
- utrata masy ciała,
- nietolerancja wysiłkowa,
- padaczka,
- kulawizna,
- może też wystąpić nagła utrata wzroku i kurcz powiek, jeżeli doszło do zakażenia narządu wzroku.
Zapalenie zachłystowe płuc
Zapalenie zachłystowe płuc wywołane przez zachłyśnięcie się psa, np. jedzeniem czy wymiocinami. Mogą być też spowodowane zaburzeniami czynności płuc, wywołane przez wiele czynników, takich jak bezpośrednia niedrożność dróg oddechowych czy bakteryjne zapalenie płuc. Częściej chorują psy niż koty.
Przyczynami choroby mogą być:
- choroby gardła, przełyku, krtani,
- zaburzenia świadomości,
- karmienie przez siłę,
- karmienie przez sondę.
Do objawów zapalenia grzybiczego płuc należą:
- kaszel,
- niewydolność oddechowa, przyspieszony oddech,
- sinica,
- wypływ z nosa,
- gorączka,
- nietolerancja wysiłkowa.
W zależności od głównej przyczyny mogą wystąpić wymioty, ulewanie, zaburzenia świadomości i połykania. Po wyleczenie może nastąpić nawrót choroby, jeżeli nie została usunięta główna przyczyna zapalenia zachłystowego płuc. Ostre i silne zachłyśnięcie może być przyczyną śmierci zwierzęcia.
Gruczolakorak
Gruczolakorak stanowi do 75% pierwotnych guzów płuc u psów. Może dawać przerzuty i być związany z osteopatią przerostową. Stanowi 1% wszystkich nowotworów. Średnia wieku zachorowania u psów wynosi 10 lat. Najczęściej chorują rasy średnie i duże czworonogów. Nie zostały stwierdzone u psów predyspozycje płciowe.
Do objawów gruczolakoraka należą:
- kaszel bez odkrztuszania u ponad 50% psów,
- utrudnione oddychanie,
- krwioplucie,
- osowiałość.
Do objawów paranowotworych zaliczono:
- gorączkę,
- nadmierne pragnienie albo wielomocz,
- nadczynność kory nadnerczy lub hiperkalcemia,
- obrzęk kończyn,
- kulawizna, która spowodowana jest osteoartropatią przerostową lub przerzutami do kości,
- najczęściej występują u psa zmiany w prawym płacie tylnym i płacie dodatkowym.
Najbardziej wiarygodnym badaniem jest TK. Na podstawie jego można ocenić: możliwość leczenia chirurgicznego, zmiany przerzutowe i powiększenia węzłów chłonnych. Daje dobre wyniki w 93%. W tej chorobie leczenie chirurgiczne jest podstawą. Radioterapia jest korzystna u niektórych psich pacjentów. Warto jest rozważyć podawanie chemioterapii po zabiegu chirurgicznym.
Płyn w jamie opłucnej
Płyn w jamie opłucnej to nagromadzenie się płynu w nieprawidłowych ilościach. Wpływają na to: ciśnienie onkotyczne i hydrostatyczne, przepuszczalność ścian naczyń krwionośnych, a także funkcjonowanie układu limfatycznego. Następuje większa, niż zwykle produkcja płynu lub mniejsze, niż zwykle usuwanie płynu z jamy opłucnej.
Procesem chorobowym objęty jest układ oddechowy i sercowo-naczyniowy. Nie ma predysponowanych osobników do tej choroby. Nie ma znaczenia wiek, płeć czy rasa psa. Choroba występuje w zależności od przyczyny.
Przyczynami choroby mogą być:
- Zwiększone ciśnienie hydrostatyczne spowodowane: zastoinową niewydolnością serca, przewodnieniem, nowotworem w klatce piersiowej.
- Zmniejszone ciśnienie onkotyczne spowodowane: nefropatią białkogubną i chorobami wątroby.
- Zaburzenia naczyń krwionośnych i limfatycznych spowodowane: zaburzeniami krzepnięcia, nowotworem, skrętem płatu płucnego, zapaleniem trzustki, chorobą zatorowo-zakrzepową płuc, przepukliną przeponową. Może być przyczyną zakażenie: bakteriami, wirusami czy grzybami.
Do objawów obecności płynu w jamie opłucnej należą:
- kaszel,
- przyspieszony oddech,
- oddychanie przez jamę ustną,
- sinica,
- ospałość,
- brak łaknienia,
- nietolerancja wysiłkowa.
Objawy tej choroby uzależnione są od: objętości płynu, szybkości z jaką się pojawia czy pierwotnej przyczyny. Większość psów poddawana jest hospitalizacji ze względu na konieczność intensywnej opieki. Zapobiega się ponownemu zbieraniu płynu po znalezieniu przyczyny choroby. Mogą wystąpić powikłania i śmierć spowodowana trudnościami w oddychaniu.
Podsumowując choroby płuc u psa mają różny przebieg w zależności od ich przyczyn. W każdym przypadku należy udać się z podopiecznym do lekarza weterynarii, który zbada psiego pacjenta, zdiagnozuje chorobę i zastosuje leczenie. W niektórych przypadkach konieczne będzie hospitalizacja w klinice dla zwierząt. Wczesne wykryte choroby mogą uratować życie psu.
