Choroby dróg oddechowych u psa mogą przebiegać łagodnie lub być tragiczne w skutkach. Trzeba zwracać uwagę na wygląd i zachowanie psa. W razie powtarzających się dolegliwości należy udać się z chorym zwierzęciem do lekarza weterynarii. Jakość pokarmu wpływa na budowę i funkcjonowanie układu oddechowego.
Choroby dróg oddechowych u psa mogą być wywołane błahymi, jak również poważnymi czynnikami. Przyczyn schorzeń może być wiele. Zwykle to przypadłości wrodzone lub nabyte. Drogi oddechowe mogą źle funkcjonować również z powodu zatrucia, ciała obcego, niedrożności dróg oddechowych czy choroby zakaźnej.
Układ oddechowy psa
Choroby dróg oddechowych u psa powinny być zdiagnozowane u psiego specjalisty. Głównym narządem układu oddechowego są płuca. Mają one narząd pomocniczy w formie dróg oddechowych, którymi powietrze jest doprowadzane do płuc i z nich odprowadzane. Układ oddechowy dostarcza tlen organizmowi, przy jednoczesnym wydaleniu dwutlenku węgla podczas procesów metabolicznych.
W skład układu oddechowego wchodzą:
- Płuca znajdują się w jamie klatki piersiowej i mają w przybliżeniu kształt stożka. Otoczone są z zewnątrz błoną surowiczą, określaną mianem opłucnej. Nie posiadają one stałego rozmiaru ani kształtu, gdyż dostosowują się do zmian oddechowych w przestrzeni klatki piersiowej.
Pies ma dwa płuca prawe i lewe, które zapadają się i kurczą ponieważ są elastyczne. Miąższ płuc jest wspierany przez oskrzela, naczynia i przynaczyniową tkanką łączną. W płucach zachodzi wymiana gazowa pomiędzy wydychanym powietrzem, a krwią. - Drogi oddechowe:
- Nos pełni istotną role w układzie oddechowym. Jest on jednocześnie narządem czucia specjalnego, ponieważ pełni też rolę narządu węchu. Podzielony jest na nos zewnętrzny, parzystą jamę nosową i zatoki przynosowe. Nos zewnętrzny jest u psa zespolony z warga górną i nie jest tak wyrazisty jak u człowieka. Wewnętrzny nos podzielony jest na dwie jamy.
Pierwsza z nich to przedsionek nosa, a druga to jama nosowa, która jest znacznie szersza. U psów okolica nozdrzy przednich jest wilgotna. Nawilżenie realizowane jest przez wydzieliny gruczołów błony śluzowej nosa, zwłaszcza gruczołów nosowych bocznych. Jama nosowa zajmuje większą część twarzy. - Gardło jest jednym z odcinków drogi oddechowej, pomiędzy jamą nosową, a krtanią. W tym miejscu łączy się układ oddechowy z pokarmowym. Narządem czysto oddechowym jest część dogrzbietowa gardła, tzw. nosogardło.
- Krtań to krótki chrzęstno-błoniasty narząd, który położony jest tylnie w stosunku do gardła. Jest zbudowana ze struktur chrzęstnych otaczającą szparę głośni. Krtań ma za zadanie kontrolować przepływ powietrza podczas oddychania. Ochrania też dolne drogi oddechowe przed zachłystywaniem podczas przełykania.
- Tchawica i oskrzela tworzą system kanałów przewodzących powietrze między krtanią, a znajdującymi się w płucach oskrzelami. Mają zbliżoną do siebie budowę i określane są jako drzewo tchawiczno-oskrzelowe lub drzewo oskrzelowe.
- Tchawica jest narządem o kształcie rurkowatym posiadającym chrzęstne rusztowanie. Zbudowana jest z chrząstek. Posiada część szyjną i piersiową oraz prowadzi powietrze z krtani do oskrzeli. Kształt tchawicy na przekroju poprzecznym jest okrągły. Jej długość zależna jest od długości psiej szyi.
- Oskrzela stworzone są przez tchawicę, która na wysokości czwartej przestrzeni międzyżebrowej podzielona jest na dwa oskrzela główne. We wnęce płuca oskrzela główne wnikają do odpowiedniego płuca. Później ulegają podziałowi na oskrzela płatowe.
- Nos pełni istotną role w układzie oddechowym. Jest on jednocześnie narządem czucia specjalnego, ponieważ pełni też rolę narządu węchu. Podzielony jest na nos zewnętrzny, parzystą jamę nosową i zatoki przynosowe. Nos zewnętrzny jest u psa zespolony z warga górną i nie jest tak wyrazisty jak u człowieka. Wewnętrzny nos podzielony jest na dwie jamy.
Choroby dróg oddechowych
Choroby dróg oddechowych u psa powinny zostać zdiagnozowane przez lekarza weterynarii. Warto przestrzegać odpowiednio zbilansowanej diety i pielęgnacji czworonoga w celu uniknięcia wielu chorób. Trzeba dbać o zdrowie psiego przyjaciela. Jednak nie należy samodzielnie leczyć czworonoga ani podawać mu lekarstw przeznaczonych dla ludzi.
Powszechne u psa choroby dróg oddechowych:
- Zapadanie tchawicy, które jest u psanieodwracalne, ale leczenie łagodzi objawy w przypadku tej choroby.
- Nosówka jest groźnym schorzeniem zakaźnym, które nie wolno zignorować. Wygląd psa znacznie odbiega od normy. Początkowo występuje infekcja dróg oddechowych, ból gardła, gorączka, kaszel, ropny, żółty wyciek z nosa i oczu. Może też wystąpić zapalenie jelit i biegunka. Po trzech tygodniach choroba może się nasilić. Nosówka atakuje układ nerwowy, powoduje drżenie mięśni, a nawet paraliż.
Po przebytej nosówce psy mogą mieć uszkodzony układ nerwowy. U szczeniąt wirus atakuje uzębienie i niszczy szkliwo. Jest to pierwsza choroba wirusowa atakująca psy, przeciwko której została wynaleziona szczepionka. Zagraża ona szczeniętom i dorosłym osobnikom w przypadku, gdy pies nie został zaszczepiony. Niezwłocznie należy zabrać psa do weterynarza. - Zapalenie krtani, które nie należy lekceważyć. Objawem jest ciężki oddech u psa. Najczęściej ta choroba atakuje rasy krótkonose. Należy zabrać czworonoga na badania do lecznicy dla zwierząt.
- Ciało obce w gardle, które trzeba jak najszybciej usunąć samodzielnie, jeżeli będziemy potrafili tego dokonać. Jednak najlepiej jest zabrać psa do lekarza weterynarii. Pies w takim przypadku najczęściej dusi się i przewraca.
- Kaszel kenelowy, który nie należy bagatelizować. Pies ma przy tym schorzeniu uporczywy kaszel, który przechodzi w nudności i widoczny jest biały śluz. Koniecznie trzeba zabrać psa do lecznicy dla zwierząt.
- Oparzenie słoneczne, które widoczne jest po zaczerwienionej i opuchniętej skórze na nosie, który jest obolały. Nie należy wtedy wypuszczać z domu czworonoga w upalne dni. Trzeba posmarować nos kremem z filtrem. Jeżeli dolegliwość nie ustępuje należy udać się z psem do lekarza weterynarii.
- Alergia na pyłki, które występują u niektórych psów. Skóra psa jest przesuszona, a no szorstki. Następuje kichanie i przejrzysty wyciek z nosa. Jeżeli objawy nie ustępują, należy zabrać psa do gabinetu weterynaryjnego.
- Przerost podniebienia miękkiego uniemożliwiający oddychanie jest niebezpiecznym schorzeniem. Pies ma duszności i przewraca się. Dotyczy zwłaszcza ras krótkonosych.
- Ciało obce w nosie i zaburzenie krzepliwości, zatrucie i nowotwór mają podobne objawy. Występuje krwawienie z nosa. Należy psa zabrać do weterynarza w celu znalezienie przyczyna i zastosowania odpowiedniego leczenia.
Zapadanie tchawicy
Choroby dróg oddechowych u psa mogą być nieodwracalne. Taką przypadłością jest zapadanie tchawicy najczęściej u psów małych ras i toy. Predysponowane do tej choroby są: yorkshire terriery, pudle miniaturowe, chihuahua, czy szpice miniaturowe. Przyczyny zapadania tchawicy nie są do końca znane. Podejrzewa się wrodzone, żywieniowe lub dziedziczne zaburzenia chondrogenezy.
Do objawów zapadania tchawicy należą:
- słuchy i głośny kaszel,
- krztuszenie się,
- przyspieszony oddech,
- nietolerancja wysiłku lub częsta duszność lub jedno i drugie jednocześnie,
- nadreaktywność tchawicy,
- duszność wdechowa w przypadku zapadania się odcinka szyjnego tchawicy,
- duszność wydechowa w przypadku zapadania się odcinka piersiowego tchawicy,
- świsty lub muzyczne dźwięki słyszalne podczas osłuchiwania zwężonego odcinka szyjnego tchawicy,
- trzask pod koniec oddechu, gdy duży obszar odcinka piersiowego tchawicy zapada się podczas utrudnionego wydechu,
- trzeszczenia w wyniku zapadania się światła małych dróg oddechowych lub przewlekłego zapalenia oskrzeli,
- prawidłowa lub obniżona częstość uderzeń serca,
- możliwa jest zmiana tonacji szczekania,
- sinica lub omdlenia w bardzo zaawansowanych przypadkach choroby u psów.
Wraz z zapadaniem się tchawicy często występują szmery związane z niedomykalnością zastawki mitralnej. Objawy chorobowe nasilają pod wpływem wysokiej temperatury otoczenia, dłużej wilgotności powietrza, aktywności ruchowej i otyłości. Może być też wynikiem podniecenia. Oznaki zapadania tchawicy pojawiają się w wieku 2-14 lat.
Czynnikami ryzyka są: otyłość, zakażenie lub zapalenie płuc czy choroby górnych dróg oddechowych. Małe rasy psów powinny być wyprowadzane na spacer w szelkach i na smyczy. Przy ogólnych znieczuleniach też powinna być zachowana ostrożność, ponieważ nadmierne pobudzenie przy wybudzeniu, może doprowadzić u psa do załamania.
Przy stanach stabilnych zalecana jest opieka domowa. Pomaga tlenoterapia i leki uspokajające przepisane przez weterynarza. Hospitalizacja wskazana jest podczas ciężkich zaburzeń oddechowych. Zapadanie się światła dróg oddechowych widoczne jest na zdjęciach RTG. Leczenie psa ogranicza ataki kaszlu.
Podsumowując choroby dróg oddechowych u psa mają różny przebieg w zależności od ich przyczyn. W każdym przypadku należy udać się do lekarza weterynarii, który zbada psiego pacjenta, zdiagnozuje chorobę i zastosuje leczenie. W niektórych przypadkach konieczne będzie hospitalizacja w klinice dla zwierząt. Wczesne wykryte choroby mogą uratować życie psu.