Mały i karłowaty chomik dżungarski należy do gromady: ssaków, rzędu: gryzoni, rodziny: chomikowatych, rodzaju: chomika oraz gatunku: chomika dżungarskiego.
Chomik Dżungarski pochodzi z terenu północno – zachodnich Chin przylegającego do granicy z Rosją i Mongolią. Ta historyczna kraina Chin dawniej nosiła nazwę Dżungaria i stąd wzięła się nazwa tego gryzonia. Obecnie ten gatunek chomika zamieszkuje północno – wschodni Kazachstan, południowo – zachodnią Syberię, południowe Zabajkale, Ałtaj, Mongolię oraz Chiny. Pierwszy raz chomik dżungarski został opisany w 1773 roku przez Petera Simona Pallasa, który był pruskim zoologiem, botanikiem i jednym z najwybitniejszych podróżników.
To małe zwierzątko występuje w dwóch podgatunkach, które w handlu znane są jako barwne odmiany:
- Podgatunek wschodnioazjatycki o nazwie łacińskiej Phodopus sungorus campbelli czyli chomik Campbella. O każdej porze roku ma taki sam wygląd, ponieważ nie ulega wymianie barwa jego włosa. Występuje on w trzech odmianach kolorystycznych: szaro – beżowej, albinotycznej białej z czerwonymi oczami i kremowej z rubinowymi oczami i cielistymi uszami. Wzdłuż grzbietu od uszu do ogona posiadają charakterystyczną podłużną ciemną pręgę. Trudno go nauczyć załatwiania swoich potrzeb w jednym miejscu. Jest agresywny i trudny do oswojenia.
- Podgatunek zachodnioazjatycki o nazwie łacińskiej Phodopus sungorus sungorus. Istnieją trzy odmiany kolorystyczne tego chomika: ciemnopopielata, stalowo – szaro – czarna, niebieska i platynowa. Barwa niebieska zbliżona jest do ubarwienia znanego kota brytyjskiego. Wzdłuż ich grzbietu widoczna jest podłużna pręga barwy ciemnej. Tylko platynowe posiadają pręgę jasną i prawie wcale niewidoczną. Wszystkie trzy formy barwne posiadają oczy koloru czarnego. Zimą zmienia umaszczenie na śnieżnobiałe. Jest ciekawski i głośne wydaje odgłosy. Można go nauczyć załatwiania się w jednym miejscu. Chomik z tego podgatunku nie jest agresywny, dlatego bez większego wysiłku łatwy do oswojenia.
Chomik dżungarski jest zwierzątkiem stadnym, małego rozmiaru. Jeżeli w stadzie dominuje samiec, to przewodzi samicom i samcom. Dominująca samica stoi najwyżej w hierarchii zarówno nad samicami, jak również nad samcami. Niską pozycję w stadzie mają osobniki młode i stare. Samiec zawsze czyści samicę, zaś chomik dominujący w stadzie czyszczony jest przez stojących niżej w hierarchii.
Zwierzątka te kopią nory nawet do 40 cm głębokości i około 1 metra długości. Nory wykopane przez nich mają liczne rozgałęzienia. Posiadają kilka komór i wiele wyjść na powierzchnię. W komorach znajdują się gniazda, które są miejscem wychowania młodych i wypoczynku. Chomiki zapas żywności magazynują w torbach policzkowych.
Chomiki dżungarskie zapadają w dwa rodzaje snu:
- Sen letni – estywacja. Przesypiają wówczas niekorzystne warunki atmosferyczne, szczególnie susze.
- Sen zimowy – hibernacja, gdzie zostaje obniżona intensywność procesów życiowych i zapadają w długi sen zimowy.
Gryzonie tego rodzaju żyją do 2 lat, w niektórych przypadkach nawet dłużej.
Prowadzą one nocny tryb życia i są wtedy najbardziej aktywne, a przy tym lepiej widzą o zmierzchu i nocą, niż w dzień. W warunkach naturalnych w dzień jest dla nich za wysoka temperatura, natomiast zimą większość czasu przesypiają.
Chomik ten ma wyostrzony słuch, który ostrzega go przed niebezpieczeństwem. Szczególnie rozwinięty jest również zmysł dotyku i wzroku, zwłaszcza w porze nocnej. Chomik dżungarski ze względu na swoje małe rozmiary nadaje się do opieki dla dzieci starszych. Jest on delikatny, dlatego małe dzieci mogą wyrządzić mu krzywdę.