Suseł to królestwo: zwierząt, gromada: ssaków i rząd: gryzoni. Należy on do podrzędu wiewiórkokształtnych z rodziny wiewiórkowatych, podrodziny afrowiórek i plemienia świstaków. Rodzaj ten obejmuje gatunki zamieszkujące tereny Europy i Azji. W Ameryce Północne występują susły zaklasyfikowane do innych rodzajów.
Suseł to inteligentne stworzenie o łagodnym usposobieniu.Rodzaj ten został zdefiniowany w 1825 roku przez francuskiego zoologa i paleontologa Frederica Cuviera. Wyznaczył on susła moręgowanego na gatunek typowy. Długość ciała susła wynosi w granicach 15-32 cm, a ogon mierzy 2,5-10 cm. Waga susła mieści się w przedziale 13-110 dag w zależności od gatunku.
Podział systematyczny
Podział systematyczny susła oparty jest na przyporządkowaniu gatunków do poszczególnych jednostek systematycznych wyższego rzędu. Celem takiego podziału jest uporządkowanie wspólnych cech tych gryzoni. Oznacza to, że gatunek połączony jest w rodzaje, natomiast rodzaje w rodziny. Rodziny podporządkowane są rzędom, rzędy gromadom, a gromady połączone są w typy.
Podział susłów w układzie systematycznym to: królestwo, typ, gromada, rząd, rodzina, rodzaj, gatunek. W systematyce można porównać przedstawicieli rzędów czy rodzin. Stosowane są również dodatkowe kategorie w celu podkreślenia bliższego pokrewieństwa niektórych grup systematycznych. Przykładem kategorii są: podrodziny, podrzędy, podgromady czy podtypy.
Susły według metod stosowanych w układzie systematycznym można oprzeć na badaniach DNA. Poza tym porównywane są ich głosy, zachowanie oraz anatomia i morfologia. Na podstawie przeprowadzanych ciągle nowych badań podział systematyczny może ulec zmianie. Susły obecnie należą do 8 rodzajów, w których zgrupowanych jest 46 gatunków.
Rodzaje susłów:
- Callospermophilus – pięknosuseł, do którego należą 3 gatunki.
- Ictidomys – paskosuseł, do którego należą 3 gatunki.
- Notocitellus – szorstkogrzbiet, do którego należą 2 gatunki.
- Otospermophilus – susłouch, do którego należą 3 gatunki.
- Poliocitellus – preriosuseł trawny z 1 gatunkiem.
- Spermophilus – suseł, do którego należy 18 gatunków.
- Urocitellus – susłogon, do którego należy 12 gatunków
- Xerospermophilus – karłosuseł, do którego należą 4 gatunki.
Rodzaj suseł czyli Spermophilus obejmuje 18 współcześnie żyjących gatunków:
- Spermophilus alashanicus – suseł plamkoplecy, gatunek monotypowy.
- Spermophilus brevicauda – suseł krótkoogonowy z 2 podgatunkami.
- Spermophilus citellus – suseł moręgowany, gatunek monotypowy
- Spermophilus dauricus – suseł dauryjski, gatunek monotypowy.
- Spermophilus erythrogenys – suseł rudolicy, gatunek monotypowy.
- Spermophilus fulvus – suseł żółty z 3 podgatunkami.
- Spermophilus major – suseł rdzawy, gatunek monotypowy.
- Spermophilus musicus – suseł kaukaski, gatunek monotypowy.
- Spermophilus nilkaensis – suseł tienszański, gatunek monotypowy.
- Spermophilus odessanus, gatunek monotypowy.
- Spermophilus pallidicauda – suseł blady, gatunek monotypowy.
- Spermophilus pygmaeus – suseł karłowaty z 4 podgatunkami.
- Spermophilus relictus – suseł reliktowy, gatunek monotypowy.
- Spermophilus selwvini, gatunek monotypowy.
- Spermophilus suslicus – suseł perełkowany, gatunek monotypowy.
- Spermophilus taurensis – suseł tauryjski, gatunek monotypowy.
- Spermophilus vorontsovi, gatunek monotypowy.
- Spermophilus xanthoprymnus – suseł anatolijski, gatunek monotypowy.
Wspólne cechy susłów
Suseł to bardzo interesujący gryzoń o wyjątkowym zachowaniu. Zamieszkują tereny stepowe, leśne i łąki. Poszczególne gatunki susłów różnią się między sobą wyglądem, umaszczeniem, rozmiarem i siedliskiem. Zwierzęta te większą część czasu spędzają na poszukiwaniu pożywienia. Dieta ich oparta jest głównie na roślinach i nasionach.
Do wspólnych cech susłów rodzaju susła należy zaliczyć:
- Posiadanie po dwa siekacze w szczęce i żuchwie, które nieustannie rosną, podobnie jak u pozostałych gryzoni.
- Dość smukła budowa.
- Wydłużona głowa.
- Małe uszy.
- Posiadanie czterech palców w kończynach przednich i pięć w tylnych.
- Przyjmowanie przede wszystkim pokarmu roślinnego. Żywią się owocami, nasionami, gałązkami, pędami pączkami. Niektóre gatunki gromadzą zapasy na zimę.
- Bytowanie w grupach rodzinnych i koloniach.
- Prowadzenie dziennego stylu życia.
- Wydawanie mruczących i wibrujących dźwięków.
- Okres godowy przypadający na wiosnę.
- Samica rodzi 4-8 młodych, które są ślepe i bezradne.
- Przed wejściem do nory susły często stają na tylnych łapach i rozglądają się w koło w celu upewnienia, że nie zagraża im żadne niebezpieczeństwo.
- Zapadanie w sen zimowy, który może trwać nawet kilka miesięcy. W tym czasie ich temperatura ciała znacznie spada, a wszystkie procesy życiowe spowalniają.
Suseł to jeden z 8 rodzajów susłów, w obrębie którego większość tych gatunków nie jest narażona na wymarcie. Bliskimi zagrożenia są: suseł perełkowany i anatolijski. Natomiast suseł moręgowany to gatunek krytycznie zagrożony wyginięciem. Suseł żółty jest najcięższy spośród wyszczególnionych susłów, a najlżejszy jest suseł moręgowany.
W Polsce żyją 2 gatunki, które są pod ścisłą ochroną gatunkową. Na południowych terenach Lubelszczyzny występuje Spermophilus suslicus – suseł perełkowany. Natomiast na Śląsku Spermophilus citellus czyli suseł moręgowany, który został ponownie wprowadzony na stare miejsce bytowania.
Suseł to bardzo żywiołowy i sympatyczny gryzoń. Obserwacja tych zwierząt jest fascynującym i wciągającym zajęciem. Ze względu na utratę siedlisk niektóre gatunki zagrożone są wyginięciem. Susły wypierane są również przez wprowadzenie przez człowieka nierodzimych gatunków, pochodzących z innego obszaru geograficznego.
