Najmniejszy lis na świecie to fenek pustynny czyli Vulpes zerda. Należy on do królestwa zwierząt, gromady ssaków i rzędu drapieżnych. Pochodzi z rzędu psokształtnych i pomimo swoich małych rozmiarów uznany jest za największego drapieżce Sahary. Fenek pustynny jest najmniejszym przedstawicielem rodziny psowatych z rodzaju lisa.
Najmniejszy lis na świecie w środowisku naturalnym zamieszkuje na pustyniach Północnej Afryki i Półwyspu Arabskiego. W naturze wrogami fenków są głównie sowy i ludzie, którzy na te zwierzęta polują. Fenek to uroczy lisek, który posiada wielu zwolenników wśród dzieci. To śliczne i sympatyczne zwierzątko, które jest głównym bohaterem w bajkach i książkach „Przygody Fenka”.
Wygląd zewnętrzny
Najmniejszy lis na świecie osiąga długość 30-40 cm, a ogon dodatkowo mierzy w granicach 18-30 cm. Samiczka waży około 0,9 kg, a masa ciała samczyka dochodzi zwykle do 1,5 kg. Zdarzają się osobniki osiągające wagę 1,9 kg. W kłębie jego wysokość wynosi około 20 cm. Fenek jest rozmiarowo mniejszy i lżejszy niż kot domowy.
Lisek ten posiada smukłą budowę ciała oraz długi i wąski pyszczek. Duże oczy, długie wibrysy i poduszka nosa są koloru czarnego. Fenka wyróżniają wyjątkowo długie uszy, które mogą dorosnąć do 15 cm. Dzięki dużym uszom i wspaniałemu narządowi słuchu bez trudu lokalizuje swoje ofiary, nawet pod ziemią.
Uszy mają funkcję radarów i są mocno ukrwione, co pozwala odprowadzać ciepło. Uszy pomagają mu także w termoregulacji. W skład jego uzębienia wchodzą: łamacze, przedtrzonowce i trzonowce. Posiada dwuwarstwowe futro, złożone z miękkiego i gęstego włosa okrywowego i podszerstka, stanowiącego ochronę przed niskimi temperaturami w nocy.
Najmniejszy lis na świecie ma jasnobrązową sierść, co stanowi doskonały kamuflaż pustynny. Natomiast mocno owłosiony spód łap chroni go przed poparzeniem gorącym piaskiem pustynnym. Jego puszysty ogon ma czarne zakończenie. Młode fenki są srebrzystoszare. Futro odbija promienie słoneczne w ciągu dnia.
Styl życia
Najmniejszy lis na świecie prowadzi nocny tryb życia. W ciągu dnia śpi i ukrywa się pod ziemią w wykopanych przez siebie norach z rozległymi korytarzami i wieloma wejściami. Mają one powierzchnię wynoszącą około 100 metrów kwadratowych. Fenek jest zwierzęciem społecznym żyjącym w jednorodzinnym stadzie, które składa się z około 10 osobników.
Tunele mogą być również dzielone z innymi rodzinami tego gatunku. Jest on zwierzęciem nieufnym, ale nie ma problemu z jego oswojeniem. Potrafi szybko biegać i sprawnie skakać na odległość 1 metra i na wysokość 60 cm. Chętnie zakopuje swoje odchody w ziemi, a samiec znakuje teren podnoszą nogę jak pies.
Wydaje charakterystyczne i głośne dźwięki, takie jak mruczenie, skrzeczenie, warczenie i piskliwe szczekanie. Nie posiada gruczołów piżmowych i ma 32 pary chromosomów, podczas gdy pozostałe gatunki lisów mają w granicach 35-39. Jest on zwierzęciem bezwzględnie mięsożernym, które w hodowli powinno być karmione mięsem, jajami i larwami owadów.
Dodatkiem do diety może być pokarm roślinny i owoce. W naturze pożywieniem fenka są przeważnie ptaki, nieduże gryzonie, chrząszcze, szarańcza i jaja. Dietę swoją uzupełnia pokarmem roślinnym i owocami, zwłaszcza liśćmi krzewów i drzew oraz daktylami.
Bez wody gryzoń ten może wytrzymać przez długi czas, ponieważ wystarczy mu woda pozyskana z pokarmu, jakim się odżywia. W hodowli karma dla psów czy kotów nie jest dla niego odpowiednia. Fenek na wolności żyje do 10 lat, a w niewoli do 12 roku życia, a nawet dłużej, co jest uzależnione od wielu czynników.
Rozmnażanie fenków
Najmniejszy lis na świecie jest zwierzęciem monogamicznym i żyworodnym. Oznacza to, że fenki pustynne łączą się w pary na całe życie. Samiec konkuruje o samicę wydając charakterystyczne dźwięki. Samczyk zapewnia ciężarnej samiczce pokarm. Ciąża trwa około 50 dni.
Po tym okresie na świat przychodzi 1-6 noworodków w marcu i kwietniu. W niewoli rodzą się latem, aż do zimy. W ciągu roku może być jeden miot. Niekiedy odbierane są przez hodowcę od rodziców jako młode szczenięta i karmione mlekiem z butelki, w celu wytworzenia więzi pomiędzy fenkiem a człowiekiem.
Młodymi opiekuje się cała lisia rodzina. Potomstwo rodzi się ślepe i bezradne. Waży w granicach 50 gramów. Oczy otwiera po około 14 dniach. Po czterech tygodniach bawi się w tunelach. Dojrzałość płciową osiąga w wieku 8-10 miesięcy.
Najmniejszy lis na świecie to wesołe i przyjazne stworzenie. Posiada łagodne usposobienie i jest chętny do zabawy. Lubi towarzystwo innych zwierząt, zwłaszcza kotów i psów. To bardzo towarzyskie i sprytne liski. Fenki pustynne można podziwiać w ogrodach zoologicznych. Hodowane są również, jako egzotyczne zwierzęta domowe.
