Osioł nubijski to królestwo: zwierząt, gromada: ssaków, podgromada: żyworodnych. Należy on do rzędu nieparzystokopytnych i podrzędu koniokształtnych. Został sklasyfikowany w rodzinie koniowatych i rodzaju konia. Formą udomowioną tego gatunku jest osioł domowy. Osioł nubijski zamieszkuje północno-wschodnie tereny Afryki.
Osioł nubijski w środowisku naturalnym występuje na obszarach półpustynnych i pustynnych. Preferuje on tereny otwarte. Liczebność gatunku została oszacowana na około 200 osobników. W polskim nazewnictwie osioł nubijski jest przedstawiony jako podgatunek osła domowego. W Stanach Zjednoczonych znajdują się zdziczałe populacje osłów, wywodzące się od udomowionych osobników.
Krótka historia
Osioł nubijski jest przodkiem osła domowego. Ten dziki przedstawiciel koniowatych został udomowiony około 6 tysięcy lat temu, wcześniej niż konie. Udomowiona forma liczy aż 78 osobnych ras. Do Ameryki osły zostały sprowadzone na przełomie XV i XVI wieku. Wcześniej w 2007 roku gatunek ten liczył około 3 tysiące osobników.
Z upływem lat populacja osła nubijskiego znacznie zmalała. Dawniej był wykorzystywany jako zwierzę juczne. Osły sporadycznie używane są jako wierzchowce i zwierzęta pociągowe. Ważną rolę pełnią także w onoterapii, wspomagając terapię właściwą. Onoterapia jest uzupełnieniem innych metod rehabilitacyjnych.
Podział systematyczny
Układ systematyczny osła nubijskiego oparty jest na przyporządkowaniu gatunków do poszczególnych jednostek systematycznych wyższego rzędu. Celem takiego podziału jest uporządkowanie wspólnych cech zwierząt. Oznacza to, że gatunek połączony jest w rodzaje, natomiast rodzaje w rodziny.
Rodziny podporządkowane są rzędom, rzędy gromadom, a gromady połączone są w typy. Podział osłów nubijskich w układzie systematycznym to: królestwo, typ, gromada, rząd, rodzina, rodzaj, gatunek. W systematyce można porównać przedstawicieli typów, gromad, rzędów, rodzajów czy rodzin.
Stosowane są również dodatkowe kategorie w celu podkreślenia bliższego pokrewieństwa niektórych grup systematycznych. Przykładem kategorii są: podtypy, podgromady, podrzędy, podrodziny czy podgatunki. Wcześniej były trzy podgatunki osła nubijskiego, ale jeden z nich jest już wymarły.
Osioł nubijski uległ podziałowy na 2 żyjące podgatunki, do których należą:
- Osioł nubijski, który zamieszkuje Egipt i Sudan. Wysokość jego w kłębie wynosi 120 cm. Na grzbiecie, na jasnoszarym tle widoczny jest ciemny krzyż.
- Osioł somalijski żyjący w Etiopii, na terenach Półwyspu Somalijskiego, któremu zawdzięcza swoją nazwę. Wysokość osła w kłębie wynosi 130 cm. Masa ciała sięga do 250 kg. Na kończynach przednich i tylnych widoczne są czarne pręgi. Zwierzęta te najczęściej żyją w grupach liczących 10-15 osobników. Na ich czele stoi najbardziej doświadczona oślica. Obecnie populacja osłów somalijskich liczy poniżej 100 osobników.
Charakterystyka ogólna
Osioł nubijski posiada dużą głowę z długimi uszami. Charakteryzuje się cienkim ogonem z kitą na końcu. Osiąga długość do 2 metrów i wysokość do 1,3 metra. Jest też bardzo wytrzymały na brak pokarmu i wody oraz wysokie temperatury. Osioł nubijski to stworzenie inteligentne, wierne, ciekawskie i wrażliwe. Osioł nubijski największą aktywność wykazuje rano i wieczorem.
Dobrze dogaduje się z innymi zwierzętami. Jest stworzeniem roślinożernym i w ogóle niewymagającym pod względem spożywanego pokarmu. Zjada przede wszystkim trawę, rośliny i korę. Może spędzić na jedzeniu nawet 20 godzin. Do żucia pokarmu pochodzenia roślinnego służą mu duże i płaskie zęby. Osioł nubijski posiada pojedynczy żołądek, a pokarm przeżuwa 1 raz.
Osły można krzyżować z innymi gatunkami koniowatych, w wyniku czego na świat przychodzi niepłodne potomstwo. Ze skrzyżowania osła z kobyłą konia powstaje muł. Natomiast oślica połączona z ogierem konia wydaje na świat osłomuła. Osioł nubijski bez problemu znosi tereny górzyste. Żyje samotnie bądź w stadach.
W chrześcijaństwie jest symbolem rozpusty, ale też pokory i skromności. Mleko ośle wykorzystywane jest do picia. Zawiera ono w swym składzie mniej tłuszczu i białka, ale posiada więcej cukru. Kleopatra, która była ostatnią królową Starożytnego Egiptu korzystała z mlecznych kąpieli. Jeżeli osłowi nubijskiemu dopisuje zdrowie, to może żyć w granicach 40-50 lat.
Rozmnażanie osłów
Osioł nubijski rozmnaża się raz w roku. Ciąża trwa 12 miesięcy. Po narodzinach noworodki są w pełni rozwinięte. Na świat przychodzi zwykle 1 potomek, który waży około 10 kg. Pod opieką matki znajdują się do piątego miesiąca życia. Samice dojrzałość płciową osiągają w wieku 2 lat, a samce w wieku 3-4 lat.
Osioł nubijski jest zwierzęciem towarzyskim i bardzo interesującym. Międzynarodowa Unia Ochrony Przyrody (IUCN) sklasyfikowała ten gatunek jako krytycznie zagrożony. W Czerwonej Księdze Gatunków Zagrożonych posiada status CR. Osły nubijskie można podziwiać w ZOO. Niektóre ogrody zoologiczne nawet mogą poszczycić się rozmnażaniem tych zwierząt.
