Karakal stepowy to królestwo: zwierząt, gromada: ssaków, rząd: drapieżnych. Pochodzi on z rodziny kotowatych, podrodziny kotów i rodzaju karakal. Niekiedy zaliczany jest do rodzaju Felis. Karakal stepowy to dziki kot o imponujących umiejętnościach i smukłej sylwetce. Zamieszkuje Afrykę, Azję i Półwysep Arabski.
Karakal stepowy nazywany jest też rysiem stepowym. Został po raz pierwszy opisany w 1776 roku. Dokonał tego niemiecki botanik i zoolog Johann Daniel von Schreber i nadał mu nazwę Felis caracal. W naturze zamieszkuje stepy, sawanny, półpustynie i krzaczaste zarośla. Karakale w niektórych domach trzymane są jako zwierzęta domowe. Z tym gatunkiem blisko spokrewniony jest ryś.
Krótka historia rasy
Karakal stepowy dawniej szkolony był do polowań na drobną zwierzynę, taką jak króliki, zające czy gazele. Potrafi też łapać w locie kaczki, dropie i żurawie. Znany jest w literaturze perskiej z powodu zjadania resztek z lwiej uczty. W Persji jest zwierzęciem chronionym. Liczebność tych dzikich kotów w poszczególnych regionach może się różnić.
Futro karakala stepowego nie jest pożądane w handlu. Jednak stworzenie to pada ofiarą polowań ze względu na swoją szkodliwą działalność. Zakrada się na farmy, polując na zwierzęta gospodarskie, takie jak owce czy kozy. Karakale są bardzo kosztowne. Nie są chorowite, ale na wolności zagrażają im lwy czy pantery oraz tubylcy, którzy na te koty polują.
Podział systematyczny
Karakal stepowy nie ma jednoznacznie sprecyzowanej klasyfikacji. Podział systematyczny tych zwierząt polega na przyporządkowaniu gatunków do poszczególnych jednostek systematycznych wyższego rzędu. Celem takiego podziału jest uporządkowanie wspólnych cech karakali stepowych. Oznacza to, że gatunek połączony jest w rodzaje, natomiast rodzaje w rodziny.
Rodziny podporządkowane są rzędom, rzędy gromadom, a gromady połączone są w typy. Systematyka tych zwierząt ma na celu odzwierciedlenie pokrewieństwa pomiędzy nimi. W przypadku podkreślenia bliższego pokrewieństwa stosuje się dodatkowe kategorie. Na przykład podgatunki, podrodziny czy podrzędy.
Karakal stepowy podzielony został na 8 podgatunków w rodzaju Caracal:
- Caracal caracal caracal – Afryka Północno-Zachodnia. Krótka sierść w kolorze rdzawobrązowym z czarnymi plamami na brzuchu i nogach.
- Caracal caracal alticola – Teren górski Azji Środkowej. Szare futro z czarnymi plamami. Jest mniejszy od innych podgatunków.
- Caracal caracal aurata – Azja Południowo-Zachodnia. Krótko futro rdzawobrązowe z czarnymi plamami na brzuchu i nogach.
- Caracal caracal micropus – Afryka Południowa. Futro rdzawobrązowe z czarnymi plamami na brzuchu i nogach. Jest to najmniejszy podgatunek.
- Caracal caracal nimrina – Azja Środkowa. Szare futro z czarnymi plamami. Podgatunek mniejszy od populacji z Afryki Północno-Zachodniej.
- Caracal caracal rubescens – Półwysep Arabski. Ma rdzawobrązowe futro z czarnymi plamami na brzuchu i nogach.
- Caracal caracal schmitzi – Afryka Południowo-Wschodnia. Futro dość długie w kolorze szarobrązowym z czarnymi plamami.
- Caracal caracal tulsiana – Indie. Dłuższe futro w szarobrązowym kolorze z czarnymi plamami.
Karakal stepowy to dostojny dziki kot. Zwierzęta te w zależności od środowiska, w którym występują różnią się w niedużym stopniu pomiędzy sobą: wielkością, długością sierści i umaszczeniem. W niektórych regionach zostały sztucznie wprowadzone, np. w Turcji czy na Cyprze. Klasyfikacja podgatunków karakala jest nadal przedmiotem badań i czasami kwestią sporną.
Wygląd zewnętrzny
Karakal stepowy to średniej wielkości dziki kot o mocnej i szczupłej sylwetce. Długość jego ciała mieści się w przedziale 61-106 cm. Samce ważą w granicach 8-20 kg, są większe i cięższe niż samice, których masa ciała wynosi 6-16 kg. Ogon mierzy dodatkowo 20-34 cm. Dość duże i skośne oczy są o barwie zielonej lub niebieskiej z czarnymi obwódkami.
Uszy są długie, spiczaste i zakończone na końcach czarnymi pędzelkami,które pełnią funkcję komunikacyjną. W odróżnieniu od rysia nie rosną one nieustannie. Posiada ciemne znaczenia na pysku oraz długie i jasne wibrysy. Ma długie i smukłe kończyny oraz dość masywny ogon, który stanowi około 1/3 długości jego ciała.
Niektóre podgatunki na tylnych podeszwach posiadają włosowate poduszki. Wyposażony jest w masywne łapy z dość długimi i ostrymi pazurami. Karakale mają gęste i miękkie futro. Umaszczenie tych zwierząt jest od jasnobrązowego do ciemnobrązowego, a nawet czarnego koloru. Brzuch ma jasnobeżowy lub biały.
Styl życia
Karakal stepowy prowadzi nocny styl życia, a w ciągu dnia odpoczywa i śpi, najczęściej w ukryciu. Do odpoczynku wykorzystuje nory, gęste zarośla czy jaskinie. Na wolności jest samotnikiem, z wyjątkiem okresu godowego. Samce wyznaczają rozległe terytoria, które patrolują i znakują moczem. Po zmroku wyrusza na polowanie.
Mogą patrolować terytorium sięgające nawet 50 km2. Natomiast samice zajmują mniejszy obszar do 31 km2. Karakal stepowy jest bardzo zwinny i sprytny. Porusza się bezszelestnie, atakując z ukrycia swoją ofiarę. Potrafi szybko biegać i wysoko skakać, nawet do 4 metrów. Może osiągnąć prędkość wynoszącą aż 80 km/h.
Stołówka karakali
Karakal stepowy od czasów starożytnych szkolony był do polowań na drobną zwierzynę, taką jak zające, króliki i młode gazele. Jest słynnym zwierzęciem ze zwinności i prędkości, dlatego bez trudu może łapać w locie wrony i żurawie. Zwinnie wspina się po drzewach, co ułatwia mu polowanie. Posiada silny instynkt łowiecki.
W naturze jego pożywieniem są gryzonie, ptaki, jaszczurki, płazy i ryby. Potrafi tez upolować antylopę. W hodowli jego jadłospis należy oprzeć na diecie BARF. Można podawać mu surowe mięso wołowe, drobiowe, surowe żółtka jaj, a także tuszę ptaków i małych gryzoni. Zasadniczo dziennie powinien spożywać 80 dag mięsa.
Domowa hodowla
Karakal stepowy jest w Polsce uważany za niebezpieczne zwierzę, dlatego trzymanie tego kota wymaga zezwolenia. Można go nabyć tylko z legalnej hodowli. Jednak trudno będzie mu żyć w domu wśród małych zwierząt. Nie jest skomplikowanym zwierzęciem do oswojenia, jeżeli hodowany jest od młodości.
Najlepiej jak karmiony jest przez człowieka mlekiem z butelki. Trzeba zapewnić mu dużo rozmaitych zabawek, aby rozładował nadmiar swojej energii. Ten dziki kot najlepiej nadaje się do domu z ogrodem, w którym będzie posiadał do swojej dyspozycji pokaźną wolierę, o powierzchni co najmniej 15m2.
Karakala stepowego można również nauczyć chodzenia na długie spacery w szelkach i na smyczy oraz załatwiania swoich fizjologicznych potrzeb do kuwety, jak czynią to koty domowe. Nie jest ławo opanować karakala bez doświadczenia i odpowiedniej tresury. Trzeba regularnie obcinać mu pazury, ponieważ może podrapać.
Rozmnażanie karakali
Karakal stepowy nie posiada ściśle określonego okresu rozrodczego, co jest uzależnione od rejonu na którym występuje. Ciąża trwa około 75 dni. Na świat przychodzi od 1 do 4 noworodków, które są ślepe. Zaczynają widzieć po około 8-10 dniach. Mleko matki piją około 4 miesięcy. Po 6 miesiącach zaczynają polować.
Potomstwo z matką pozostaje około 11 miesięcy. Młode osobniki dojrzałość płciową osiągają w ciągu 18 miesięcy. W naturze te dzikie koty dożywają do 12 roku życia. Natomiast w niewoli mając odpowiednią dietę i opiekę, zbliżoną do bytowania w naturze mogą żyć nawet 20 lat. Zwierzęta te można podziwiać w ogrodach zoologicznych.
Karakal stepowy jest fascynującym drapieżnikiem, który łączy w sobie elegancję, siłę i zwinność. Adaptacja do rozmaitych środowisk i wspaniałe umiejętności łowieckie czynią go ważnym elementem ekosystemów, w których żyje. W hodowli domowej polecany jest doświadczonym osobom. Nie nadaje się do rodzin z dziećmi. Nie jest gatunkiem zagrożonym wyginięciem.
