Żywienie i zdrowie góropatwy skalnej dotyczy ptaków żyjących na wolności i w niewoli. W naturze zwierzęta te mogą potrzebować ludzkiej pomocy. Na wolności góropatwa skalna chora, osłabiona czy okaleczona pozostaje bezradna. Narażona jest wówczas na wzmożony atak drapieżników i potrzebuje ludzkiego wsparcia.
Żywienie i zdrowie góropatwy skalnej to ważne aspekty w funkcjonowaniu tych zwierząt w naturze i w hodowli. Ten średniej wielkości ptak zasiedla tereny górzyste Europy Południowej. Z tego względu odporny jest na niesprzyjające warunki atmosferyczne. Zamieszkuje stoki górskie z wapiennymi skałami, niską trawą i pojedynczymi krzewami i drzewami.
Podstawowy jadłospis góropatw
Żywienie i zdrowie góropatwy skalnej wpływają na jej dobrostan. Przekłada się to również na jej rozwój i kondycję. Gatunek ten w środowisku naturalnym sam musi zadbać o swoje menu. Nie tylko istnieją hodowle góropatw skalnych, ale także ptaki te są wspaniałymi okazami ogrodów zoologicznych.
Góropatwy skalne na wolności żywią się: zielonymi częściami roślin, nasionami i owocami. Samica i młode dietę najczęściej uzupełniają chrząszczami i konikami polnymi. Często również larwami: muchówek, motyli i mrówek. Jednak w diecie tych interesujących ptaków dominuje pokarm pochodzenia roślinnego.
Rola hodowcy polega na poznaniu tajników żywienia i odpowiednim ich zastosowaniu. W warunkach hodowlanych pożywieniem góropatw są przede wszystkim mieszanki zbożowe. Wzbogacone są one witaminami i minerałami. Niedobów ich odbija się ujemnie na rozwoju tych ptaków, ich żywotności i odporności na choroby.
W skład stołówki góropatw skalnych wchodzą:
- Ziarna zbóż, takich jak:
- proso zwyczajne, murzyńskie i w małych ilościach proso węgierskie, ponieważ zawiera dużo tłuszczów,
- pszenica, podawana w małych ilościach, która może być również w formie lekko skiełkowanej,
- owies po wyłuskaniu lub rozgnieceniu,
- nasiona słonecznika, które posiadają duże wartości odżywcze,
- kukurydza, która podawana jest jako dojrzałe ziarno w małych ilościach,
- gryka, podawana w małych ilościach jako kasza gryczana.
- Nasiona różnych traw i chwastów bez oznak stęchlizny i zagrzybienia.
- Owoce, zwłaszcza z krzewów i drzew jagodowych. Ptaki chętnie jedzą dojrzałe owoce aronii czarnej. Najlepiej jest zebrać je, gdy są już dojrzałe i zamrozić. Po odmrożeniu można podawać zimą góropatwom. Ptaki te lubią też spożywać gruszki, słodkie jabłka, śliwki, czereśnie, morele, banany czy kiwi. Z owoców egzotycznych szkodliwe jest awokado.
- Warzywa w formie drobno pokrojonej marchwi lub buraków, a także gotowanych ziemniaków. Można też podawać jarmuż i sałatę.
- Zielonka drobno pokrojona, która jest uzupełnieniem pokarmu szczególnie zimą lub niezbędna dla góropatw trzymanych w wolierze.
W zimie dobrym rozwiązaniem dla góropatw jest susz z zielonek. Przeważnie wykorzystywane są pokruszone liście suszonej lucerny bądź pokrzywy. Suszona zielenina jest doskonałym dodatkiem do wilgotnych potraw. W wolierze nie powinno zabraknąć wody, która potrzebna jest do życia każdemu żywemu organizmowi.
Mieszankę ziaren można kupić w sklepach zoologicznych lub sporządzić samodzielne z ziaren zbóż o odpowiednim składzie procentowym. Ziarna i nasiona muszą być świeże bez oznak zawilgocenia i zagrzybienia. Do strawienia pokarmu potrzebny jest piasek lub drobny żwirek czyli gastrolity.
Pokarm pochodzenia zwierzęcego
Do jadłospisu góropatw skalnych warto jest wprowadzi pokarm pochodzenia zwierzęcego. Najczęściej jest to ugotowane na twardo jajko kurze. Po jego rozgnieceniu i zmieszaniu z kaszą jaglaną albo bułką tartą podaje się samicą w okresie karmienia. Białko zwierzęce niezbędne jest też w diecie piskląt, co przyspiesza ich rozwój.
Do produktów pochodzenia zwierzęcego poza jajem kurzym zaliczane są:
- Mleko skondensowane i w proszku. To pierwsze miesza się z sokiem albo miodem. Natomiast mleko w proszku nadaje się do podawania do różnych mieszanek.
- Chudy ser niekwaśny.
- Żywe i suszone owady oraz ich larwy, do których należą:
- Jętki, które świetnie nadają się do suszenia. Można je chwytać latem, gdy przylatują zwabione światłem.
- Larwy mączników żywe i suszone, które najczęściej stosowane są w żywieniu ptaków. Można je bez problemu hodować w domowych warunkach.
- Świerszcze domowe, które też można hodować samodzielnie.
- Muszki owocówki, które gromadzą się wokół talerza z sokiem lub utartym jabłkiem.
Bardzo dobrą i skuteczną metodą na zapewnienie ptakom wartościowego pokarmu zwierzęcego jest zapalenie wieczorem w wolierze żarówki. Wokół niej będą zbierały się liczne owady, a zwłaszcza ćmy. Po wyłączeniu żarówki owady pozostają w ptasiej wolierze, a rano chętnie spożywane są przez góropatwy skalne.
Zdrowy styl życia
Żywienie i zdrowie góropatwy skalnej przekłada się na ich życie w warunkach hodowlanych. Należy stworzyć tym ptakom warunki zbliżone do ich życia w środowisku naturalnym. Trzeba podawać góropatwom pełnowartościową dietę i zadbać o warunki higieniczne w przestronnej wolierze.
Do znanych chorób, na które zapadają góropatwy skalne należą:
- Mykoplazmoza, która objawia się wysięgiem z nosa, kichaniem i trudnościami w oddychaniu. Widoczne są spuchnięte zatoki nad i pod okiem. Niekiedy ptaki mogą być bezobjawowymi nosicielami mykoplazmozy. Chore ptaki nie tylko kichają, ale też potrząsają głową. Może również wystąpić obrzęk stawów i kulawizna.
- Kolibakterioza, która najczęściej atakuje młode osobniki. Występuje cuchnąca biegunka o barwie białej, żółtej lub brązowej. Poza tym ptak odczuwa: duszności, obustronny stan zapalny gałki ocznej. U piskląt wątroba jest koloru żółtego, a u dorosłych osobników ciemnofioletowa. W przypadku tej choroby konieczny jest antybiotyk. Zakażenie wywołują pałeczki Escherichia coli.
- Kokcydioza, która objawia się ogólnym osłabieniem góropatwy, nastroszonymi piórami, biegunką, a nawet pojawieniem się krwi w odchodach. Poziom śmiertelności może być wysoki, jeżeli ptaki nie będą w porę leczone.
- Kapilarioza, która wywołana jest przez pasożyty wewnętrzne czyli nicienie, które bytują w całym układzie pokarmowym. Pasożyty te mają niekorzystny wpływ na rozwój ptaków. Nie należy ich lekceważyć i z pomocą weterynarza trzeba te pasożyty zwalczać.
- Świerzbowiec nóg, który wywołany jest przez świerzbowiec Knemidocopes mutans. Zakażenie następuje przez bezpośredni kontakt z chorym ptakiem. Objawami są odstające łuski, narośla i wapniaki.
Wszoły i ptaszyńce
Paki mogą być też zaatakowane przez wszoły i ptaszyńce. Te pierwsze to drobne pasożyty, które dość często występują na skórze ptaków i żerują całą dobę. Najczęściej ich pożywieniem jest złuszczony naskórek. Mogą go uszkodzić i wtedy odżywiają się krwią, co doprowadza często do zakażenia wirusowego bądź bakteryjnego.
Natomiast ptaszyńce atakują góropatwy przeważnie nocą. Z tego względu ich obecność nie jest łatwa do wykrycia. Te pasożyty zewnętrzne rozmnażają się błyskawicznie i odżywiają się krwią ptaka. W krótkim czasie mogą doprowadzić góropatwę do anemii, a później do śmierci. Tyko szybkie wykrycie ptaszników może uratować ptakom życie.
Żywienie i zdrowie góropatwy skalnej wpływa na ich zachowanie i wygląd. Zawsze lepiej zapobiegać wszelkim chorobom niż później leczyć zwierzęta. Nie można podawać leków przeznaczonych dla ludzi ani leczyć zwierząt samodzielnie. W hodowli bardzo ważną rolę spełnia pomieszczenie przeznaczone na kwarantannę dla nowo nabytych ptaków.
Żywienie i zdrowie góropatwy skalnej mają wpływ na długość życia tych zwierząt. Ptaki te spotykane są w Polsce w hodowli wolierowej. Rozmnażanie góropatw nie jest trudne, jeżeli będą miały zapewnioną fachową opiekę. Góropatwy skalne są zwierzętami społecznymi, które należy hodować w grupach, a najlepiej parami.
