Znakowanie zwierząt konieczne jest przede wszystkim w celu wyeliminowania lub ograniczenia nielegalnego handlu okazami różnych zwierząt. Komisja Europejska stara się uniemożliwić wielokrotne wykorzystywanie tych samych dokumentów do różnych osobników z określonego gatunku czy ujętych okazów w danym aneksie.
Znakowanie zwierząt jest bardzo ważne w celu unikania nielegalnych praktyk. Zgodnie z Rozporządzeniem Komisji Europejskiej nr 865/2006 niezbędne jest unikatowe oznakowanie okazów CITES w celu uzyskania pozwolenia na importowanie czy eksportowanie określonego rodzaju gatunków zwierząt. Znakowanie okazów konieczne jest też przy handlowaniu nimi, wystawach objazdowych czy wystawianiu świadectw własności osobistej.
Okazy wymagające znakowania
Znakowanie zwierząt nie tylko dotyczy określonych gatunków, ale przede wszystkim pewnych sytuacji. Nie wszystkie okazy określonego gatunku wymagają w każdym przypadku unikatowego znakowania. Kwestia ta została dokładnie opisana w Rozdziale XVI Rozporządzenia Komisji Europejskiej nr 865/2006.
Zostały tam szczegółowo ujęte sytuacje wymagające bezwzględnego znakowania niektórych osobników. Niekiedy informacje o oznakowaniu mogą nie być podane w zgłoszeniu, ale znajdować się w zezwoleniach importowanych czy świadectwach. W takim przypadku informacje o oznakowaniu trzeba wpisać do rejestru.
Konieczne i bezwzględne znakowanie dotyczy:
- zwierząt przeznaczonych do użytku handlowego lub dla wystawy objazdowej,
- wszystkich ptaków importowanych do Wspólnoty po dniu 1 lipca 2007 roku,
- ptaków drapieżnych przeznaczonych do użytku w sokolnictwie,
- wszystkich papug, które są przedmiotem handlu pomiędzy krajami wspólnoty,
- okazów, dla których zostało wystawione świadectwo własności osobistej,
- zwierząt importowanych spoza Unii Europejskiej,
- gatunków pochodzących z hodowli bądź działalności ranczerskiej zatwierdzonej przez Konfederację Stron Konwencji,
- Okazów z Załącznika I CITES, dla których zatwierdzono kontyngenty wywozowe.
Znakowanie zwierząt jest obowiązkiem, którego należy przestrzegać. W przypadku wniosków dotyczących wykreślenia z rejestru znakowanych zwierząt, należy podać numer oznakowania w celu wykreślenia właściwego osobnika. Jeżeli stworzenie po wpisaniu do rejestru zostanie oznakowane, to informacja ta powinna zostać zgłoszona staroście w ciągu 2 tygodni od oznakowania.
Sposób znakowania zwierząt
Znakowanie zwierząt przebiega w zależności od gatunku i wielkości osobnika. Grupa Ekspertów ds. Hodowli Światowej Unii Ochrony Przyrody – IUCN opracowała ogólne zalecenia umieszczania transponderów w zależności od taksonu i wielkości okazu. Zalecenia te odnoszą się do kręgowców i nie muszą być respektowane w poszczególnych państwach członkowskich.
Niektóre państwa Unii Europejskiej do wybranych typów okazów stosują identyfikację fotograficzną, jako sposób znakowania zwierząt. Taki sposób sprawdza się w przypadku unikatowych i dobrze rozpoznawalnych gatunków. Doskonałym takim przykładem są fotografie skorupy żółwia, które jednoznacznie umożliwiają identyfikację osobnika.
W Polsce tego typu metoda nie jest stosowana, ale muszą być akceptowane oznakowania przyjmowane i stosowane w innych państwach członkowskich Unii Europejskiej. W przypadku zgłoszenia do rejestru okazu oznakowanego na podstawie fotografii, należy pamiętać aby zdjęcia były wyraźne i nie sprawiały trudności w identyfikacji zwierzęcia.
Znakowanie ptaków
W przypadku ptaków z Aneksu A i urodzonych w warunkach hodowlanych, zalecaną formą znakowania są unikatowo oznaczone i bezszwowo zamykane obrączki. Dopuszczalne są wyłącznie obrączki pełne, bez żadnych śladów wskazujących na próby ich zdejmowania. Zakładane są one na nogę młodych osobników i odpowiednio dobrane rozmiarowo do gatunku ptaka.
Obrączka musi być tak dopasowana, aby nie można było zsunąć jej z nogi ptaka, gdy on osiągnie dojrzałość. Odnośnie niektórych osobników dopuszcza się zastosowanie mikroczipowych transponderów o niepowtarzalnych i niezmienialnych numerach. Podobne transpondery stosowane są dla ptaków z Aneksu A innych niż urodzonych w niewoli i pozostałych kręgowców z Aneksu A.
Organ zarządzający może stwierdzić, że metoda polegająca na wszczepianiu transponderów jest niepożądana i niebezpieczna dla określonego osobnika. W takich przypadkach dopuszcza się niepowtarzalnie numerowane opaski, obrączki, tatuaże czy znaki, które pozwolą dokonać identyfikacji poszczególnych okazów.
Znakowanie zwierząt w podanych przypadkach jest naszym obowiązkiem. Należy przestrzegać przepisów dotyczących nabywanych okazów egzotycznych, obowiązujących w Polsce i w Unii Europejskiej. Poza tym dobrze wykonane zdjęcia cyfrowe i barwne mogą zastąpić numer transpondera lub obrączki.
