Wiewiórkowate to królestwo: zwierząt, typ: strunowce i gromada ssaków. Jest to rodzina wiewiórkowatych z rzędu gryzoni i podrzędu wiewiórkokształtnych. Najwięcej gatunków wiewiórkowatych mieszka w lasach tropikalnych w południowo-wschodniej Azji. Rodzina ta występuje na wszystkich kontynentach oprócz Australii.
Wiewiórkowate licznie zamieszkują również tereny Ameryki Północnej. Rodzina ta nie występuje na Saharze i Madagaskarze. Większość gatunków prowadzi dzienny styl życia. Aktywne nocą są polatuchy z podrodziny wiewiórek. Wszystkie wiewiórkowate są sprytne i ruchliwe. Wiele gatunków prowadzi zapasy jedzenia. Niektóre zapadają w sen zimowy.
Podział systematyczny
Podział wiewiórkowatych oparty jest na przyporządkowaniu gatunków do poszczególnych jednostek systematycznych wyższego rzędu. Celem takiego podziału jest uporządkowanie wspólnych cech nieparzystokopytnych. Oznacza to, że gatunek połączony jest w rodzaje, natomiast rodzaje w rodziny. Rodziny podporządkowane są rzędom, rzędy gromadom, a gromady połączone są w typy.
Podział wiewiórkowatych w układzie systematycznym to: królestwo, typ, gromada, rząd, rodzina, rodzaj, gatunek. W systematyce można porównać przedstawicieli rzędów czy rodzin. Stosowane są również dodatkowe kategorie w celu podkreślenia bliższego pokrewieństwa niektórych grup systematycznych. Przykładem kategorii są: podrodziny, podrzędy, podgromady czy podtypy.
Klasyfikacja rodziny wiewiórkowatych
Wiewiórkowate według metod stosowanych w układzie systematycznym można oprzeć na badaniach DNA. Poza tym porównywane są ich głosy, zachowanie oraz anatomia i morfologia. Rodzina ta obejmuje około 50 rodzajów i około 275 gatunków.
Według układu systematycznego rodzinę wiewiórkowatych tworzy pięć podrodzin:
- Afrowiórki, które obejmują gatunki mieszkające w Eurazji, Ameryce Północnej i w Afryce. Do tej podrodziny obecnie należą trzy plemiona:
- Afrowiórki. Zwierzęta te zamieszkują Azję Środkową i Afrykę. Do tego plemienia należy 5 rodzajów.
- Olejówki. Gryzonie te bytują na terenach Afryki. Olejówki obejmują 6 żyjących współcześnie gatunków.
- Świstaki. Plemię to obejmuje gatunki żyjące na obszarze Eurazji i Ameryki Północnej. Należy do nego 15 rodzajów.
- Tropikowiórki, których jedynym przedstawicielem jest tropikowiórka karłowata obejmująca trzy podgatunki. Jest to gatunek unikatowy, występujący tylko na ograniczonym obszarze. W Ameryce Południowej żyje w Gujanie Francuskiej, Brazylii, Peru i Surinamie.
- Wiewiórczaki, które obejmują gatunki żyjące w Azji. W skład tej rodziny wchodzi 14 rodzajów.
- Wiewiórki, które zamieszkują tereny Eurazji i Ameryki. Do tej podrodziny należą dwa plemiona:
- Wiewiórki. Gryzonie te występują w Eurazji oraz Ameryce Północnej i Południowej. Do plemienia obecnie należy 5 rodzajów. Wiewiórka pospolita zagrożona jest wyginięciem w części północnej Włoch i na obszarze Wielkiej Brytanii. Wypierana jest tam przez wiewiórkę szarą, która została przywieziona z Ameryki Północnej.
- Polatuchy. Zwierzęta te występują w części wschodniej Europy i na terenach Północnej Azji. W niektórych rejonach zaobserwowano spadek populacji polatuchów ze względu na wycinanie w lasach drzew. Do plemienia obecnie należy 15 rodzajów.
- Wiewióry, które zamieszkują tereny w południowej i południowo-wschodniej części Azji. Obecnie do tej podrodziny należy jeden rodzaj o nazwie wiewióra. Gryzonie te nie są duże, a ich masa ciała mieści się w granicach 09-2,3 kg.
Wspólne cechy wiewiórkowatych
Wiewiórkowate to bardzo interesujące zwierzęta. Niektóre gatunki są ssakami typowo społecznymi, bytują w koloniach o dużej liczbie osobników. Przykładem takim są nieświszczuki z podrodziny afrowiórek i plemienia świstaków. Wiewiórkowate prowadzące społeczny styl życia mają podzielone pomiędzy sobą różne zadania.
W koloniach bezpieczeństwa pilnują wystawieni wartownicy. W razie zagrożenia alarmują o tym członków kolonii, wysyłając sygnały dźwiękowe. Wiewiórkowate są przeważnie ssakami nadrzewnymi z długim i puszystym ogonem. Część z nich prowadzi naziemny styl życia, kopiąc nory. Te gatunki mają najczęściej duże uszy i krótkie ogony.
Do wspólnych cech wiewiórkowatych należy zaliczyć:
- Posiadanie po dwa siekacze w szczęce i żuchwie, które nieustannie rosną, podobnie jak u pozostałych gryzoni.
- Przyjmowanie pokarmu roślinnego i zwierzęcego. Żywią się owocami, nasionami, gałązkami, grzybami, jajami ptaków śpiewających i bezkręgowcami.
- Posiadanie czterech palców w kończynach przednich i pięć w tylnych.
Wiewiórkowate to bardzo żywiołowe i sympatyczne gryzonie. Niektóre gatunki zagrożone są wyginięciem, najczęściej ze względu na utratę siedlisk. Niejednokrotnie wiewiórkowate wypierane są również przez wprowadzenie przez człowieka nierodzimego gatunku lub niższego taksonu, który pochodzi z innego obszaru geograficznego.
ZOBACZ TAKŻE
[pt_view id=”6f01e38f2y”]
