Choroby serca u kotów mogą przebiegać łagodnie lub być tragiczne w skutkach. Trzeba zwracać uwagę na wygląd i zachowanie kociego przyjaciela. W razie powtarzających się dolegliwości należy zabrać kota do lecznicy dla zwierząt. Na budowę i funkcjonowanie mięśnia sercowego ma wpływ kocia dieta.
Choroby serca u kotów mogą być wywołane mniej lub bardziej poważnymi czynnikami. Przyczyn schorzeń i niedomagań może być wiele. Powodem tej choroby są przypadłości wrodzone lub nabyte. Serce niekiedy źle funkcjonuje również z powodu zatrucia, pasożytów, wirusów, bakterii, grzybów czy chorób towarzyszących.
Anatomia i funkcjonowanie serca u kota
Choroby serca u kotów mogą wywoływane być przez wiele różnych czynników. Serce jest centralnym narządem krążenia, który bezustannie pompuje krew przez sieć naczyń krwionośnych. Umiejscowione jest w środku klatki piersiowej. Serce otoczone jest osierdziem. Serce kota bije około 150 razy na 1 minutę.
Zmienia ono swój kształt dostosowując się do rozmiaru serca podczas skurczów cyklicznych. Serce lewe otrzymuje krew utlenowaną w płucach przy udziale żył płucnych. Następnie wyrzuca ją do aorty. Skurcz mięśnia sercowego to każde uderzenie serca.
W skład serca wchodzą 4 jamy:
- przedsionek prawy,
- przedsionek lewy,
- komora prawa,
- komora lewa.
Podczas kurczenia serca, krew tłoczona jest przez całe ciało. Pobiera ona tlen z płuc i dostarcza go wraz ze składnikami odżywczymi do komórek. Jednocześnie dwutlenek węgla dostarczany jest do płuc w celu wydalenia wraz z wydechem.
Zastawki umożliwiają przepływ krwi tylko w jednym kierunku. Przez prawy przedsionek wpływa do serca odtleniona krew i przemieszcza się do prawej komory, do płuc. Później z lewego przedsionka i dalej do lewej komory. Krew natleniona opuszcza serce i powraca do krwiobiegu.
Choroby serca
Choroby serca u kotów powinny zostać zdiagnozowane przez lekarza weterynarii. Warto przestrzegać odpowiednio zbilansowanej diety i pielęgnacji kota w celu uniknięcia wielu chorób. Trzeba dbać o zdrowie kociego przyjaciela. Jednak nie należy samodzielnie leczyć kota lub podawać mu lekarstw przeznaczonych dla ludzi.
Powszechne choroby serca u kota:
- Zawał mięśnia sercowego.
- Zapalenie mięśnia sercowego.
- Zastoinowa niewydolność serca lewokomorowa.
- Zastoinowa niewydolność serca prawokomorowa.
- Przekrwienie płuc w wyniku niewydolności serca, przy czym występują zaburzenia oddechowe.
- Nicienie sercowe.
- Nowotwory serca.
Zawał mięśnia sercowego
Choroby serca u kotów pojawić się nagle. Jedną z takich chorób jest niespodziewana martwica mięśnia sercowego. Jest ona spowodowana utrzymującym się całkowitym zmniejszeniem dopływu krwi do serca w wyniku zakrzepu. Następuje zawał serca, ponieważ krew nie dociera do mięśnia sercowego. Zawał serca spowodowany jest chorobami towarzyszącymi.
Objawy zawału serca u kota:
- osłabienie,
- ospałość,
- duszność,
- brak łaknienia,
- wymioty,
- zapaść,
- nagły zgon.
Przyczynami zawału serca u kota mogą być:
- posocznica,
- zaburzenia rytmu serca,
- choroby zatokowo-zakrzepowe,
- choroby neurologiczne,
- bakteryjne zapalenie wsierdzia,
- miażdżyca,
- choroby naczyń wieńcowych,
- nowotwory, które znajdują się w okolicy mięśnia sercowego i prowadzą do blokowania przepływu krwi i niedotlenienia serca.
Chorego kota, który ma duszności trzeba jak najszybciej zabrać do lecznicy dla zwierząt. Lekarz weterynarii na podstawie opisanych objawów zleci odpowiednie badania, zdiagnozuje chorobę i jak najszybciej rozpocznie leczenie pacjenta. Przy zawale mięśnia sercowego liczy się czas, ponieważ może dojść do zapaści.
Zapalenie mięśnia sercowego
Choroby serca u kotów związane są ze zmianami w mięśniu sercowym lub w zastawkach, a także z zaburzeniami przewodnictwa elektrycznego. Zaburzenia przepływów impulsów mogą mieć wpływ na regularność uderzeń serca oraz powodować arytmię, która zagraża życiu. Do zapalenia mięśnia sercowego dochodzi najczęściej w wyniku działania czynników zakaźnych.
Do przyczyn zapalenia mięśnia sercowego należą:
- wirusy,
- bakterie,
- grzyby,
- pierwotniaki,
- choroby: wirusowe, bakteryjne, grzybicze i pierwotniakowe,
- niektóre środki farmakologiczne, takie jak doksorubicyna,
- algi, takie jak Prototheca.
Czynnikami ryzyka tej choroby są:
- choroby wyniszczające,
- kontakt z czynnikami zakaźnymi,
- stosowanie kardiotoksycznych związków,
- Immunosupresja.
Trzeba brać pod uwagę wady wrodzone i wcześniej występujące szmery lub zaburzenia rytmu serca. Przy tej chorobie nie występują predyspozycje płciowe ani rasowe. Objawy uzależnione są od stopnia zajęcia i umiejscowienia zmian w mięśniu sercowym. Zakres objawów od niemiarowości do zapalenia mięśnia sercowego.
Główną oznaką tej choroby jest pojawienie się objawów niewydolności serca w połączeniu z chorobą układową, albo zastosowanie określonego leku. Przy tej chorobie trzeba brać pod uwagę wady wrodzone i wcześniej występujące szmery serca lub zaburzenia rytmu serca. Wskazane są badania: RTG klatki piersiowej, Echo serca, EKG.
Częstymi objawami zapalenia mięśnia sercowego są:
- omdlenia,
- duszności,
- kaszel,
- osłabienie organizmu.
Potrzebna hospitalizacja psiego pacjenta w celu wstępnego leczenia w przypadku:
- Zapalenie mięśnia sercowego z zastoinową niewydolnością serca w celu przeprowadzenia leczenia wstępnego.
- Zaawansowanych zmian układowych w celu przeprowadzenia leczenia farmakologicznego.
- Poważnych niemiarowości komorowych w celu przeprowadzenia leczenia przeciwarytmicznego.
Leczenie farmakologiczne wskazane jest w lżejszych przypadkach, o czym decyduje lekarz weterynarii. Zaburzenia pracy serca mogą się jeszcze utrzymywać po ustąpieniu choroby układowej. Pewne niemiarowości – Tachyarytmie komorowe mogą być przyczyną nagłej śmierci sercowej u kociego towarzysza.
Zastoinowa niewydolność serca lewokomorowa
Choroby serca u kotów wymagają często wyeliminowania pierwotnej przyczyny i leczenia wspomagającego. W przypadku tego schorzenia lewa strona serca nie jest w stanie przepompować krwi z szybkością wystarczającą do pokrycia zapotrzebowania metabolicznego organizmu. Nie może też zapobiec gromadzeniu się krwi w żyłach krążenia płucnego.
Procesem chorobowym objęte są wszystkie układy z powodu zmniejszenia ilości dostarczonej krwi, a zwłaszcza układ sercowo-naczyniowy. Jeżeli w naczyniach żylnych krążenia płucnego następuje zwiększenia ciśnienia hydrostatycznego, to dodatkowo dochodzi do przeciekania płynu z naczyń do przestrzeni śródmiąższowej i pęcherzyków płucnych.
Może dojść do obrzęku płuc, jeżeli ilość płynu przekracza zdolności układu limfatycznego do jej odprowadzania. Choroba spotykana jest w różnych częściach Polski. W przypadku niektórych przyczyn może być uzależniona od położenia geograficznego. Istnieje wiele powodów tej choroby.
Czynnikami ryzyka są: niedokrwistość i nadczynność tarczycy. Jednak rzadko powodem są nowotwory. Badania radiologiczne wykażą powiększenie lewej części serca i naczyń płucnych. Natomiast Echo serca pozwoli stwierdzić powiększenie lewego przedsionka serca u psa. Zastoinowa niewydolność serca lewokomorowa różni się w zależności od przyczyny.
Objawami zastoinowej niewydolności serca lewokomorowej są:
- przyspieszony oddech,
- duszności,
- osłabienie,
- ospałość,
- błony śluzowe szare, blade lub sine,
- trzeszczenia i świszczenia w płucach,
- kaszel wilgotny, nasilający się w nocy,
- słabo wyczuwalne tętno na tętnicach udowych,
- mogą wystąpić szmery albo rytm cwałowy.
Przy zastoinowej niewydolności serca lewokomorowej zwykle prowadzone jest leczenie ambulatoryjne, z wyjątkiem kocich pacjentów z dusznościami i niedociśnieniem. Wskazane jest rozpoznanie pierwotne choroby, a dopiero później leczenie kota. Z poważną dusznością tlen może uratować życie kotu. Należy ograniczyć aktywność zwierzęcia i zmniejszyć zawartość sodu w diecie.
Zastoinowa niewydolność serca prawokomorowa
Choroby serca u kotów to też zastoinowa niewydolność serca prawokomorowa. Przy tym schorzeniu prawa strona serca nie jest w stanie przepompować krwi z szybkością wystarczającą do pokrycia zapotrzebowania metabolicznego organizmu. Może również nie podołać gromadzonej się krwi w układowych naczyniach żylnych.
Wszystkie układy objęte są chorobą ze względu na niedostateczny dopływ krwi lub biernego przekrwienia i zastoju krwi żylnej. Przyczyn tej choroby może być wiele. Niektóre z nich zależne są od położenia geograficznego. Mogą być również uwarunkowane genetycznie. Objawy są zmienne w zależności od przyczyny i rasy zwierzęcia.
Objawami zastoinowej niewydolności serca prawokomorowej są:
- przyspieszony oddech,
- duszności,
- osłabienie,
- ospałość,
- powiększenie wątroby,
- słabo wyczuwalne tętno na tętnicach udowych.
Wodobrzusze rzadko występuje u kotów. Obecność niewielkiej ilości płynu w worku osierdziowym bez cech tamponady serca stanowi stosunkowo częste zjawisko u kotów. Czynnikami ryzyka tej choroby na przykład są: niedokrwistość, nadczynność tarczycy, ciąża. USG jamy brzusznej pozwala stwierdzić powiększenie wątroby i żyły wątrobowej.
Badanie RTG klatki piersiowej wykaże powiększoną prawą stronę serca. W większości przypadków wskazane jest leczenie ambulatoryjne, jeżeli nie zostały stwierdzone duszności i zapaści przy dużej ilości płynu w jamie opłucnej lub w worku osierdziowym. Należy ograniczyć spożywanie sodu. Leczenie kota można rozpocząć po ostatecznym rozpoznaniu choroby.
Nowotwory serca
Choroby serca u kotów dotyczą również nowotworów. Pierwotne i przerzutowe nowotwory mięśnia sercowego występują u kotów rzadko. Częstotliwość ich wystąpienia to 0,03%. Istnieją różne rodzaje nowotworów, które mogą pojawić się u kota w każdym wieku. Zanotowany jest wzrost zachorowań u zwierząt wykastrowanych i wysterylizowanych.
Objawy nowotworowe uzależnione od lokalizacji i naciekania guza:
- ospałość,
- osłabienie,
- duszność,
- kaszel,
- wymioty,
- biegunka,
- brak apetytu,
- nagła zapaść,
- nagła śmierć.
Nowotwór może zostać rozpoznany przez wykonanie:
- Echa serca, które polega na ocenie struktury mięśnia sercowego i uwidocznieniu guza. Dodatnia wartość predykcyjna to 92%, a ujemna wartość predykcyjna to -64%.
- RTG klatki piersiowej,które pozwoli wykryć masę nowotworową w okolicy przedsionków lub zmiany przerzutowe w płucach.
W diagnostyce chłoniaka pomocne jest nakłucie worka osierdziowego w celu pobrania i badania cytologicznego płynu. Niekiedy wycięcie guza może uratować kotu życie. W tamponadzie serca ulgę może przynieść usunięcie worka osierdziowego. Chemioterapia stosowana w niektórych przypadkach, niedopuszczalna u zwierząt ciężarnych. Nie są znane przyczyny i czynniki ryzyka nowotworów serca.
Podsumowując
Choroby serca u kotów mają różny przebieg w zależności od ich przyczyn. W każdym przypadku przede wszystkim należy zabrać kota do lekarza weterynarii, który zbada pacjenta, zleci badania i zastosuje leczenie. Jednak niektóre choroby serca będą wymagały hospitalizacji kociego towarzysza w klinice dla zwierząt. Dlatego chorobę serca trzeba szybko zdiagnozować i przystąpić do leczenia zwierzęcia.
