Opieka nad susłem perełkowanym dotyczy zwierząt żyjących na wolności i w niewoli. W naturze osierocone susły mają marne szanse na przeżycie, jeżeli nie otrzymają ludzkiego wsparcia. Młodym osobnikom mogą także zagrażać różne zwierzęta drapieżne. Susły można podziwiać w naturze i w ogrodach zoologicznych.
Opieka nad susłem perełkowanym w dużym stopniu zależy od ludzkiej pomocy i wiedzy. Nie wszystkie zwierzęta żyjące na wolności potrafią zadbać o swoje bezpieczeństwo. Poza tym okaleczone czy chore są często bezradne i mają problemy z przetrwaniem bez pomocy człowieka. W środowisku naturalnym człowiek może uratować życie susłowi perełkowanemu w potrzebie.
Susły perełkowane w ZOO
Opieka nad susłem perełkowanym w ogrodach zoologicznych wymaga fachowej opieki. Personel ogrodów jest odpowiednio pod tym względem wyszkolony. Susły objęte są tam również opieką weterynaryjną. Regularne badania i szczepienia przedłużają im życie i na świat przychodzi zdrowe potomstwo.
Warunki życia susłów w ogrodzie zoologicznym są projektowane tak, aby jak najbardziej przypominały ich naturalne środowisko i zapewniały im komfort oraz możliwość prawidłowego rozwoju. Pracownicy ZOO regularnie monitorują stan zdrowia susłów, zapewniając im jak najlepsze warunki do życia.
Dieta jest tam dostosowana do naturalnych potrzeb tych gryzoni i składa się z urozmaiconych pokarmów, takich jak: zielone i poziemne części roślin, nasiona, owady, dżdżownice czy ślimaki. Mają również zapewniony stały dostęp do wody. Dzięki takim staraniom susły w ZOO mogą czuć się komfortowo oraz pełnić ważną rolę w edukacji i ochronie zwierząt.
Teren i dieta susłów perełkowanych w ZOO:
- Wybieg:
- Przestrzeń. Wybieg jest przestronny, umożliwiający susłom swobodne poruszanie się, kopanie nor i wykonywanie innych naturalnych czynności.
- Różnorodność. Wybieg urozmaicony jest pod względem roślinności, która służy susłom zarówno jako schronienie, jak i źródło pożywienia. Wybieg zawiera też elementy skalne i inne kryjówki, żeby zapewnić susłom możliwość wyboru różnych miejsc do odpoczynku i ukrycia.
- Możliwość kopania. Susły mają instynkt kopania nor, dlatego wybieg powinien dysponować odpowiednimi miejscami, gdzie zwierzęta będą mogły zaspokoić swoją naturalną potrzebę.
- Miejsce do wygrzewania się. Susły uwielbiają wygrzewać się w słońcu. Z tego powodu wybieg wyposażony jest w odpowiednio nasłonecznione miejsca, takie jak: duże kamienie czy specjalne platformy.
- Schronienie:
- Nory. Wybieg ma zapewnione sztuczne nory, które służą susłom perełkowanym jako miejsca do odpoczynku, schronienia przed niesprzyjającymi warunkami atmosferycznymi i wychowania młodych.
- Inne kryjówki. Dodatkowo umieszczane są różne elementy, które mogą służyć jako schronienia, takie jak sterty kamieni, gęste zarośla czy specjalnie przygotowane budki lęgowe.
- Dieta:
- Urozmaicona. Dieta susłów perełkowanych jest tam zróżnicowana i zawiera zarówno pokarmy roślinne czyli nasiona, zioła, warzywa, jak i zwierzęce czyli owady czy małe bezkręgowce.
- Nieprzerwany dostęp do wody. Wybieg zaopatrzony jest w świeżą wodę pitną, która zwykle rozmieszczona jest w kilku miejscach.
- Cykl roczny:
- Długość dnia. Zwierzęta te zapewnioną mają odpowiednią długość dnia i nocy w celu symulowania naturalnych warunków ich życia.
- Bezpieczeństwo:
- Ochrona przed drapieżnikami. Wybieg jest solidnie zabezpieczony przed dostępem innych zwierząt, które mogłyby stanowić zagrożenie dla susłów perełkowanych.
- Zapobieganie ucieczce. Wybieg jest odpowiednio zabezpieczony, żeby nie doszło do ucieczki zwierząt.
- Obserwacja:
- Monitoring. W ZOO jest zainstalowany system monitoringu, który umożliwia obserwację susłów przez całą dobę.
- Ukryta. Personel ogrodów zoologicznych ma możliwość obserwacji zwierząt z ukrycia, żeby nie niepokoić zwierząt.
Na podstawie Rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 20 grudnia 2004 roku w sprawie warunków hodowli i utrzymywania grup gatunków zwierząt w ogrodach zoologicznych, pomieszczenie zewnętrzne dla pary susłów powinno mieć powierzchnię 6m2, a dla każdego następnego osobnika winno być o 20% większe czyli o 1,2 metra kwadratowego.
Natomiast wewnętrzne musi mieć 5m2 i być o 50% większe dla każdego następnego osobnika czyli dla trzech osobników mieć wymiary wynoszące 7,5m2. Tego typu wymogi są obowiązujące we wszystkich ogrodach zoologicznych, których mieszkańcami są susły perełkowane. Natomiast dla matki z młodymi powinno być przeznaczone oddzielne pomieszczenie.
Gatunek specjalnej troski
Opieka nad susłem perełkowanym jest niezbędna również w środowisku naturalnym tych zwierząt. Nie wszystkie osobniki są w stanie przetrwać samodzielnie, niektóre z nich wymagają stałej pomocy ze strony ludzi. Gatunkowi temu bez ingerencji człowieka trudno byłoby przetrwać kilka sezonów.
Jest to zwłaszcza powodowane szybko postępującymi zmianami w siedliskach susłów. Gatunek ten ma swoją granicę zasięgu na Lubelszczyźnie i podlega ścisłej ochronie w Polsce. Zmiany, które nastąpiły w latach dziewięćdziesiątych ubiegłego stulecia w polskim rolnictwie, wpłynęły ujemnie na liczebność susłów perełkowanych.
Polegały one między innymi na likwidowaniu pastwisk, znajdujących się na dużych obszarach, a także zmniejszeniu hodowli kóz, owiec i krów. Nie tylko zaszkodziła susłom utrata siedlisk, ale również zmiana klimatu. Niestabilne i lekkie zimy prowadzą do zimowych wybudzeń tych zwierząt i przyczyniają się do ich wyginięcia, co sprawiło, że ilość kolonii zaczęła błyskawicznie maleć.
Ze względu na ciągły spadek liczebności tego gatunku ochrona prawna nie wystarczyła i priorytetem stała się ochrona czynna, którą prowadzi od pierwszej dekady 2021 roku Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska w Lublinie. Zaczęto odtwarzać większość siedlisk zajmowanych przez kolonie zwarte susłów perełkowanych.
Głównym celem Regionalnej Dyrekcji Ochrony Środowiska w Lublinie jest ochrona gatunku poprzez przywrócenie i utrzymanie naturalnych, a jednocześnie najbardziej optymalnych warunków siedliskowych. Największe kolonie susłów preferują przede wszystkim rozmaitej wielkości pastwiska ze względu na otwarty teren i niską roślinność.
Opieka nad susłem perełkowanym w naturze i ogrodach zoologicznych to bardzo interesujące zajęcie dla miłośników zwierząt. Jest to uroczy i inteligentny gryzoń, którego opieka wymaga wiedzy i zaangażowania. W warunkach naturalnych susły zapadają w hibernację. W niewoli ten proces jest trudny do kontrolowania i może być niebezpieczny.
