Opieka nad sójką zwyczajną dotyczy przede wszystkim ptaków żyjących w środowisku naturalnym. Nie wszystkie zwierzęta żyjące na wolności są w stanie zadbać o swoje bezpieczeństwo. Poza tym okaleczone czy chore są często bezradne i trudno im będzie poradzić sobie bez pomocy człowieka.
Opieka nad sójką zwyczajną w dużym stopniu zależy od ludzkiej wiedzy i doświadczenia. Wsparcie człowieka może uratować życie wolno żyjącym sójkom zwyczajnym. Ptaki te występują w całej Europie i są również znane w Polsce. Te urocze i inteligentne zwierzęta można spotkać w parkach, sadach i ogrodach.
Pierwsza pomoc i rekonwalescencja
Opieka nad sójką zwyczajną może być potrzebna z wielu względów. Sójkom w ich środowisku naturalnym zagrażają: kuny, łasice, lisy, dzikie koty, jastrzębie, sowy, węże czy inne zwierzęta drapieżne. Na skutek złapania przez te zwierzęta ptaki te mogą doznać licznych urazów. Może dojść do zaburzenia koordynacji ruchu, porażenia, a także stresu.
Należy nie zapominać, że diagnoza chorób dzikich zwierząt jest trudna i powinna zostać przeprowadzona przez doświadczonego lekarza weterynarii, który specjalizuje się w leczeniu ptaków. Jeżeli znajdziemy w lesie czy parku ranną lub chorą sójkę trzeba skontaktować się z najbliższym ośrodkiem rehabilitacji zwierząt.
Nie należy dotykać ptaka, a tym bardziej leczyć go samodzielnie czy zabrać do domu. Nasze dobre intencje mogą przynieść więcej szkód niż korzyści. Leczenie sójki zwyczajnej w ośrodku rehabilitacyjnym jest złożonym procesem, który wymaga profesjonalnej wiedzy i doświadczenia w leczeniu ptaków.
Specjaliści podejmują szereg działań, żeby ratować życie sójce, które polega na:
- Stabilizacji stanu ptaka, co jest priorytetem po jego przyjęciu. Taka pomoc może obejmować podanie płynów, utrzymanie odpowiedniej temperatury ciała czy zaopatrzenie ran.
- Badaniu ptaka przez lekarza weterynarii w celu zdiagnozowania choroby lub określeniu rodzaju i stopnia urazu.
- Leczeniu chorego zwierzęcia, które może polegać na podaniu antybiotyku czy leku przeciwbólowego. Lek podaje się doustnie w formie kropli albo syropu w przypadku, gdy ptak jest w stanie połykać. W innej sytuacji należy zrobić podskórny zastrzyk w celu podania antybiotyku czy środka przeciwbólowego, jeżeli w inny sposób nie jest to możliwe.
- Odżywieniu odpowiednio zbilansowanym pokarmem, który powinien zostać dostosowany do potrzeb sójki zwyczajnej.
- Rehabilitacji polegającej na zapewnieniu odpowiedniej stymulacji, która pomoże sójce odzyskać siły i umiejętność lotu.
- Przygotowaniu do wypuszczenia ptaka w miejscu, które zapewni mu schronienie i dostęp do pokarmu. Przed wypuszczeniem sójka powinna być zdolna do samodzielnego zdobywania pożywienia.
- Monitorowaniu wypuszczonej sójki na wolność w celu sprawdzenia, czy dobrze radzi sobie w swoim naturalnym środowisku.
Dokarmianie sójek
Opieka nad sójką zwyczajną w niektórych przypadkach pomoże zwierzęciu powrócić do zdrowia lub przetrwać mroźną zimę. Jeżeli naturalne źródła pożywienia są ograniczone, dokarmianie ptaków, w tym sójek, może być bardzo pomocne. Warto więc kupić lub samodzielnie wykonać karmnik dla ptaków.
W porze zimowej te śliczne i inteligentne ptaki można uraczyć:
- Nasionami zbóż, takimi jak pszenica, owies czy jęczmień.
- Orzechami laskowymi i żołędziami, które są przysmakiem sójek.
- Słonecznikiem, który bogaty jest w tłuszcz, dostarczający ptakom energii.
- Suszonymi owocami, takimi jak gruszki, jabłka czy jarzębina, które będą prawdziwą atrakcją dla ptaków i uzupełnieniem ich diety.
Wiosną czy latem można również dokarmiać sójki owocami. Dodatkowe owoce będą urozmaiceniem ich diety. Niekiedy potrzebne jest wsparcie w okresie lęgowym sójek, które mogą być pomocne w wykarmieniu piskląt. Poza tym dokarmianie jest wspaniałym sposobem na poznanie tych ptaków i obserwowanie ich zachowań.
Sójkom można podawać owoce świeże, jak również suszone, takie jak:
- Jabłka, które należy pokroi w kawałki lub ćwiartki.
- Gruszki też powinny zostać pokrojone na mniejsze części.
- Śliwki przepołowione bez pestek.
- Czereśnie i wiśnie, które bardzo lubią.
- Maliny, jeżyny i borówki, które są dla sójek prawdziwym przysmakiem.
- Winogrono bezpestkowe, ale w niedużych ilościach
Sójkom zwyczajnym nie należy podawać resztek ze stołu, chleba czy solonego pożywienia, które jest dla ptaków szkodliwe. Dokarmianie zwierząt to świetny sposób na obserwacje ich z bliska. Należy jednak nie zapominać, że dokarmianie ptaków nie powinno zastępować ich naturalnych źródeł pożywienia, a jedynie być ich uzupełnieniem.
Główne zagrożenia
Opieka nad sójką zwyczajną potrzebna jest również w sytuacjach zagrożenia, które może wpłynąć na liczebność i zasięg występowania tego gatunku. Bardzo ważna jest ochrona środowiska naturalnego i siedlisk sójek zwyczajnych dla zachowania ich populacji. Należy podnosić świadomość społeczną w zakresie ochrony przyrody i roli sójek w ekosystemie.
Głównymi zagrożeniami dla sójek są:
- Wycinka lasów, która doprowadza do ograniczenia dostępności miejsc do żerowania i gniazdowania ptaków.
- Intensyfikacja rolnictwa, która w wyniku stosowania pestycydów wpływa negatywnie na dostępność pokarmu.
- Urbanizacja będąca przyczyną niszczenia naturalnego środowiska, w tym siedlisk ptaków.
- Ekstremalne warunki atmosferyczne, takie jak fale upałów, powodzie czy mroźne zimy mogą wpłynąć na dostępność pożywienia i zwiększyć śmiertelność sójek, a zwłaszcza ich piskląt.
- Zwierzęta drapieżne w tym ptaki i ssaki, które polują na jaja i potomstwo sójek.
- Choroby, które mogą powodować znaczne straty w populacji.
Ochrona sójek w przyrodzie
Opieka nad sójką zwyczajną polega na utrzymaniu i zwiększeniu populacji tych ptaków. Należy chronić naszą faunę i florę, nie dopuszczając do wymarcia gatunków zwierząt i roślin. Sójki to atrakcyjne, inteligentne i pożyteczne ptaki, które pozwalają zachować równowagę w naszym ekosystemie.
Ochrona sójek polega na:
- Zwiększeniu obszarów leśnych.
- Zminimalizowaniu wycinanie lasów, szczególnie w okresie lęgowym ptaków.
- Promowaniu zrównoważonej gospodarki leśnej.
- Ograniczeniu stosowania pestycydów w rolnictwie.
- Tworzeniu korytarzy ekologicznych, które połączą różne fragmenty siedlisk.
- Promowaniu rolnictwa ekologicznego.
- Tworzeniu bezpiecznych miejsc do gniazdowania.
Opieka nad sójką zwyczajną wpływa na stan jej zdrowia psychicznego i fizycznego. W Polsce sójki wolno żyjące są pod ścisłą ochroną. Można spotkać te ptaki na całym terytorium naszego kraju, zwłaszcza w parku, a czasem we własnym ogrodzie. Największym zagrożeniem dla fauny i flory jest niszczycielska działalność człowieka.
