Choroby przewodu pokarmowego u kota mogą przebiegać łagodnie lub być tragiczne w skutkach. Trzeba zwracać uwagę na wygląd i zachowanie kota. W razie powtarzających się dolegliwości, warto udać się z chorym zwierzęciem do lekarza weterynarii. Jakość pokarmu wpływa na budowę i funkcjonowanie układu trawiennego kota.
Choroby przewodu pokarmowego u kotamogą być wywołane błahymi, jak również poważnymi czynnikami. Najczęściej przyczyną schorzeń jest nieodpowiednia dieta. Układ trawienny może funkcjonować niewłaściwie również z powodu zatrucia, ciała obcego, niedrożności przewodu pokarmowego, pasożytów wewnętrznych czy choroby zakaźnej.
Aparat trawienny kota
Choroby przewodu pokarmowego nie powinny być bagatelizowane przez kociego opiekuna. Aparat trawienny to miejsce, gdzie odbywa się pobieranie, obróbka mechaniczna i chemiczna, a także transport treści pokarmowej. Tu zostają wchłaniane składniki pokarmowe, które są źródłem energii, stanowią materiał budulcowy i niestrawione resztki pokarmowe.
W skład aparatu trawiennego kota wchodzą:
- Jama ustna, która jest początkiem aparatu trawiennego. Zadaniem tego narządu jest pobieranie, rozcieranie i miażdżenie pokarmu. Następnie uformowany kęs jest przesunięty do gardła.
- Gardło, które jest jednym z odcinków drogi pokarmowej i oddechowej. Drogi te w obrębie jamy gardła krzyżują się ze sobą.
- Przełyk, który transportuje pokarm. Złożony jest z części szyjnej, piersiowej i brzusznej. Jest on dobrze umięśniony na całej swojej długości.
- Żołądek, który jest workowatym rozszerzeniem przewodu pokarmowego, pomiędzy przełykiem, a dwunastnicą. Kot ma żołądek jednokomorowy prosty, w którym dzięki kwasom żołądkowym zachodzą procesy trawienne.
- Wątroba, która jest narządem wieloczynnościowym i największym gruczołem kota oraz wszystkich ssaków. Jest to gruczoł zaścienny przewodu pokarmowego, który bierze udział w procesie trawiennym. Wątroba jest bardzo wrażliwym narządem.
- Trzustka jest gruczołem, który pełni podwójną funkcję, zewnątrz i wewnątrzwydzielniczą. Część zewnątrzwydzielnicza produkuje sok trzustkowy, odprowadzany do dwunastnicy. Zawiera on enzymy trawienne, biorące udział w trawieniu białek, cukrów i tłuszczów.
- Jelito cienkie jest odcinkiem trawiennym przewodu pokarmowego. Tu również następuje wchłanianie składników pokarmowych. Funkcje trawienną spełnia sok jelitowy, który jest wydzieliną gruczołów trawiennych środściennych i zaściennych. W skład jelita cienkiego wchodzi: dwunastnica, jelito czcze, jelito kręte, które jest najkrótszym odcinkiem jelita cienkiego. Natomiast dwunastnica jest pierwszym odcinkiem tego narządu.
- Jelito grube to odcinek przewodu pokarmowego, w którym nie zachodzi trawienie. Tu odbywa się głównie wchłanianie wody, co prowadzi do zagęszczenia zawartości jelitowej i uformowania kału. Jelito grube złożone jest z okrężnicy, jelita ślepego i odbytnicy.
- Odbyt, gdzie następuje wydalanie niestrawionych resztek pokarmowych w formie kału.
Choroby przewodu pokarmowego
Choroby przewodu pokarmowego u kota powinny zostać zdiagnozowane przez lekarza weterynarii. Tylko krótkotrwałe wymioty, biegunki czy zaparcia nie są groźne dla zdrowia czy życia kota. Warto przestrzegać odpowiednio zbilansowanej diety i pielęgnacji kota w celu uniknięcia wielu chorób. Należy dbać o zdrowie kociego przyjaciela.
Do wybranych chorób przewodu pokarmowego należą:
- Zapalenie eozynofilowe żołądka i jelit. Choroba zwykle obejmuje żołądek i jelito cienkie, ale może tez dotyczyć jelita grubego. Przeważnie chorują osobniki w średnim wieku i starsze, ale może również dotyczyć zwierząt w przedziale wiekowym 1,5-11 lat. Przy tym schorzeniu występują okresowe wymioty, biegunka z jelita cienkiego, brak łaknienia, utrata masy ciała. Wyczuwalne są u kota zgrubiałe pętle jelit. Przyczyn może być wiele, np. pasożyty.
- Przewlekłe zapalenie żołądka, które spowodowane jest zwykle działaniem: leków, substancji chemicznych, ciał obcych, czynników zakaźnych. Nadmierna kwasota soku żołądkowego może również być powodem tej choroby. Procesem chorobowym objęty jest przewód pokarmowy.
W wyniku przewlekłych wymiotów i refluksu żołądkowo-przełykowego może dochodzić do zapalenia przełyku. Wymioty są fusowate i podbarwione żółcią, zwykle przed posiłkiem. Mogą być też powodowane pobieranym pokarmem lub wodą. Następuje nadmierne pragnienie i może dojść do utraty masy ciała. Przy współistniejącej chorobie jelit występuje biegunka. - Zakaźne zapalenie jelita czyli panleukopenia, która atakuje najczęściej kocięta. Przy tej chorobie występują: silne wymioty, utrata apetytu, bolesne i silne biegunki, wzmożone pragnienie, ogólne osłabienie i odwodnienie organizmu, utrata masy ciała i wysoka gorączka, która wynosi ponad 41o. Choroba powoduje duży spadek białych krwinek. Śmiertelność przekracza 80%. Chorobie można skutecznie zapobiegać poprzez zaszczepienie kota.
- Zaburzenia motoryki żołądka, które wynikają z chorób bezpośrednio bądź pośrednio opóźniających motorykę tego organu. Prowadzi to ostatecznie do zatrzymania treści żołądka i jego poszerzenia. Do objawów tej choroby należą: nudności, wymioty i brak łaknienia. Objawy to zjawiska wtórne do pierwotnego procesu chorobowego.
Wymioty niestrawionego posiłku po 12 godzinach mogą świadczyć o zaburzeniu motoryki żołądka lub zmniejszeniu drożności jego ujścia. Podstawowymi objawami klinicznymi są przewlekłe wymioty po posiłku. Żołądek kota ze średniej wielkości posiłku powinien zostać opróżniony w ciągu 4-6 godzin. - Żółtaczka czyli hiperbilirubinemia, która spowodowana jest nadmiernym wytwarzaniem bilirubiny, co przekracza możliwości wątroby. Występuje niszczenie erytrocytów. Bardzo duże stężenie niezwiązanej bilirubiny, może powodować zmiany zwyrodnieniowe w mózgu. Stężenie bilirubiny we krwi przekraczające wartości referencyjne powoduje zażółcenie tkanek. Żółtaczka w większości atakuje dorosłe koty.
- Nowotwór niezłośliwy, który wywodzi się z mięśni gładkich żołądka i jelit. Objawy związane są z odcinkiem przewodu pokarmowego, który objęty jest procesem chorobowym. W przypadku nowotworu żołądka to najczęściej wymioty.
Przy jelicie cienkim występują wymioty, zmniejszona masa ciała, wzdęcie brzucha i burczenie. Natomiast przy jelicie grubym i odbytnicy następują bolesne zaparcia, obecność świeżej krwi w kale. Może nawet dojść do odpadnięcia odbytnicy. Rzadko występuje u kotów nowotwór złośliwy. - Inne nowotwory, które mogą u kota zaatakować trzustkę czy wątrobę.
Choroby przewodu pokarmowego u kota mają różny przebieg w zależności od ich przyczyny. W każdym przypadku należy udać się do lekarza weterynarii, który zbada kociego pacjenta i zastosuje odpowiednie leczenie. W niektórych przypadkach konieczne będzie leczenie w klinice dla zwierząt. Wczesne wykryte choroby mogą uratować zwierzęciu życie.
