Suseł perełkowany to królestwo: zwierząt, gromada: ssaków i rząd: gryzoni. Należy on do podrzędu wiewiórkokształtnych z rodziny wiewiórkowatych, podrodziny afrowiórek i plemienia świstaków. Gatunek ten jest unikatowym taksonem we Wschodniej Europie. Susły perełkowane wygląd i zachowanie mają trochę podobne do wiewiórek.
Suseł perełkowany to inteligentne stworzenie o łagodnym usposobieniu. Został zakwalifikowany do rodzaju Spermophilus. Gatunek ten po raz pierwszy został opisany w 1770 roku przez niemieckiego zoologa, botanika i odkrywcę Johanna Güldenstaedta.
Susły perełkowane występują w Rosji, Mołdawii, na Białorusi i Ukrainie. Można je spotkać również w Polsce pomiędzy Wieprzem, a Bugiem. Można wyróżnić 5 podgatunków susła perełkowanego w zależności od lokalizacji.
Wygląd zewnętrzny
Suseł perełkowany to średniej wielkości gryzoń o nieco smukłej budowie ciała, którego długość mieści się w granicach 18-25 cm, a ogon mierzy 2,5-5,6 cm. Samce są trochę większe i masywniejsze od samic. Ogon pokryty jest sztywną sierścią i służy mu do utrzymywania równowagi podczas biegania, a także do komunikacji.
Suseł perełkowany posiada wydłużoną głowę i małe uszy, które prawie całkowicie ukryte są w futrze. Ma po 2 siekacze w szczęce i żuchwie, które nieustannie rosną, podobnie jak u pozostałych gryzoni. Oczy są duże i ciemne koloru żółtawego. Posiada 4 palce z mocnymi pazurami w chwytnych przednich kończynach, którymi kopie nory oraz 5 palców w tylnych.
Charakteryzuje się gęstą żółtawo-szaro-brązową szatą. Na wyróżnienie zasługuje część grzbietowa z nakrapianymi, wyrazistymi plamkami, które przypominają perły. Na bokach sierść jest żółtawo-szara, a na klatce piersiowej szaro-żółta albo szaro-ruda. Brzuch jest zwykle jaśniejszy, niejednokrotnie biały.
Ubarwienie susła może się nieznacznie zmienić w zależności od pory roku. Zimą jest bardziej gęste i ciemniejsze, co zapewnia lepszą izolację termiczną. Budowa ciała susła i kolor futra są świetnie przystosowane do życia na otwartych przestrzeniach. Barwy maskujące pomagają mu ukryć się przed drapieżnikami.
Zachowanie i temperament
Suseł perełkowany to bardzo uroczy gryzoń, który prowadzi dzienny styl życia. Preferują otwarte przestrzenie, takie jak łąki, stepy, pola uprawne i obrzeża lasów. Z nory wychodzi rano, a chowa się przed zmrokiem. Dużo swojego życia spędza w stanie hibernacji, który może trwać nawet kilka miesięcy. Zwija się wtedy w kłębek oraz chowa głowę i łapy pod tułowiem.
W tym czasie ich temperatura ciała znacznie spada, a wszystkie procesy życiowe spowalniają. Aktywność tego gryzonia uzależniona jest od warunków pogodowych i rozpoczyna się wczesną wiosną. Okres przebudzenia waha się w granicach 11-15 dni, ponieważ uzależniony jest od lokalizacji geograficznej i zmienności klimatycznej.
Wpierw ze snu zimowego budzą się samce, a po nich dopiero samice. Najczęściej zwierzęta te opuszczają swoje nory, gdy temperatura powietrza zaczyna przekraczać 10OC. Susły na czas okresu godowego łączą się w pary. Wiodą życie rodzinne w grupach, a nawet łączą się w kolonie.
Większą część czasu spędzają na poszukiwaniu pożywienia. Suseł perełkowany jest przede wszystkim zwierzęciem roślinożernym. Dieta jego jest urozmaicona, ale oparta głównie na roślinach i nasionach. Składniki pokarmowe zależne są od pory roku. Gryzoń ten żywi się owocami, nasionami, gałązkami, pędami, kłączami, bulwami, pączkami.
W skład jego diety wchodzą: mniszek pospolity, babka zwyczajna i lancetowata, lucerna nerkowata, koniczyna łąkowa, koniczyna biała, koniczyna drobnogłówkowa, krwawnik pospolity, a także rośliny pastewne. Nie pogardzi też owadami, dżdżownicami, jajami ptaków, pisklętami, a nawet padliną gdy brakuje jedzenia.
Przed snem zimowym zaczynają odżywiać się bardziej kaloryczniej. Suseł perełkowy kopie własne nory albo zajmuje już istniejące. Przed wejściem do swojego podziemnego domu często staje na tylnych łapach i rozgląda się w koło w celu upewnienia się, czy nie zagraża mu żadne niebezpieczeństwo. Ma dobry wzrok i słuch.
Wydaje mruczące i wibrujące dźwięki. Natomiast przed zbliżającym się niebezpieczeństwem ostrzegają się głośnym gwizdem. Gryzonie te regularnie czyszczą swoje piękne futro. Suseł perełkowany w środowisku naturalnym żyje około 5 lat, a w niewoli do 8 lat, a nawet dłużej, przy odpowiednich warunkach bytowania.
Rozmnażanie susłów perełkowanych
Suseł perełkowany należy do zwierząt monoestralnych co oznacza, że u samicy ruja występuje tylko raz w roku. Okres godowy przypada wiosną i może trwać od kilku godzin do 2 dni. Po tym czasie obie płcie wracają do swojego stylu życia. Po ciąży trwającej 22-26 dni na świat przychodzi 4-8 młodych, które są nagie i ślepe.
Masa ciała noworodka waha się w granicach 30-50g. Oczy otwierają po 21 dniach. Potomstwo karmione jest przez matkę przez 28-35 dni. Pod koniec maja młode opuszczają norę i zaczynają przyjmować pokarm stały. Od tego czasu zaczynają żerować samodzielnie. Jednak nadal przez okres około 1,5 miesiąca pozostają pod opieką matki.
Niektóre osobniki pozostają blisko nory, a inne szukają dla siebie nowego miejsca. Migracja susłów na dalsze tereny jest konieczna w celu przetrwania gatunku. Susły perełkowane przestają się rozmnażać, gdy występuje zbyt duże ich zagęszczenie. Największym zagrożeniem dla susłów jest niszczycielska działalność człowieka.
Suseł perełkowany to bardzo żywiołowy i sympatyczny gryzoń. Obserwacja tych zwierząt jest fascynującym i wciągającym zajęciem. Ze względu na utratę siedlisk niektóre gatunki zagrożone są wyginięciem. Suseł perełkowany zaliczany jest do gatunków zanikających w Polsce i objęty jest ochroną w całej Unii Europejskiej.
