Schorzenia psich oczu mogą zostać wywołane błahymi, jak również poważnymi przyczynami. Trzeba bacznie obserwować wygląd i zachowanie psa. W przypadku powtarzających się dolegliwości, warto udać się z chorym czworonogiem do lecznicy dla zwierząt. Jakość życia psa wpływa na funkcjonowanie wzroku.
Schorzenia psich oczu mogą przebiegać łagodnie albo być tragiczne w skutkach. Wzrok to bardzo ważny psi zmysł. Zapewnia on odbieranie przez organizm psa impulsów ze środowiska zewnętrznego i wewnętrznego. Przekazywane są one układowi nerwowemu ośrodkowemu, a głównie korze mózgowej.
Narząd wzroku
Schorzenia psich oczu często wymagają postawienia diagnozy i leczenia przez weterynarza. Narząd wzroku posiada receptory, obwodowe drogi przewodzące. Wyposażony jest też w ośrodki podkorowe i korowe, które połączone są z centralnymi szlakami przewodzącymi. Receptory dzielą się na eksteroreceptory i interoreceptory.
Pierwsze z nich przyjmują bodźce fizyczne ze środowiska zewnętrznego psa. Natomiast interoreceptory przyjmują bodźce chemiczne bądź mechaniczne z organów wewnętrznych i innych struktur środowiska wewnętrznego organizmu. Receptory podzielone są na zakończenia wolne nerwów i ciałka nerwowe końcowe.
Anatomia oka
Schorzenia psich oczu mogą być niejednokrotnie spowodowane brakiem pielęgnacji ze strony opiekuna. Oczy należy codziennie przemywać letnią i przegotowana wodą. Oko złożone jest z gałki ocznej i nerwu wzrokowego wraz z jego pochewkami. Gałka oczna posiada kulisty kształt. Od tylnej powierzchni oka odchodzi nerw wzrokowy.
Budowa oczu umożliwia powstawanie rzeczywistego, zmniejszonego i odwróconego obrazu, oglądanych przedmiotów w płaszczyźnie siatkówki. Ściana gałki ocznej zbudowana jest z trzech warstw: błony włóknistej, błony naczyniowej i błony wewnętrznej.
Oko zbudowane jest z:
- Rogówki, która jest idealnie przezroczysta, bez naczyń krwionośnych i dobrze unerwiona. Zajmuje zaledwie około 1/5 powierzchni błony włóknistej.
- Ciała rzęskowego, które jest zgrubieniem błony naczyniowej gałki ocznej.
- Tęczówki, najbardziej wysuniętej ku przodowi części błony naczyniowej. W środku tęczówki znajduje się otwór, który nazywany jest źrenicą. Tęczówka dzieli przestrzeń w przedniej części gałki ocznej na dwie komory: przednią gałki ocznej i tylną gałki ocznej.
- Soczewki, która jest zwarta, elastyczna i przezroczysta o kształcie dwuwypukłym. Nie posiada naczyń krwionośnych i chłonnych.
- Twardówki, która jest zwartą, nieprzezroczystą częścią błony włóknistej gałki ocznej. Ze względu na biały kolor nazywana jest też białkówką. Utrzymuje ona kulisty kształt gałki ocznej.
- Naczyniówki, stanowiącej tylny fragment błony naczyniowej i wyściela wewnętrzną powierzchnię twardówki.
- Siatkówki, należącej do najgłębszej warstwy gałki ocznej. Jest to właściwy receptor bodźców świetlnych.
- Ciała szklistego, które wypełnia komorę ciała szklistego, zajmującego największą przestrzeń gałki ocznej.
- Nerwu wzrokowego, który łączy gałki oczne z mózgowiem.
Schorzenia psich oczu nie należy bagatelizować. Najlepiej udać się z chorym czworonogiem do lecznicy dla zwierząt. Do narządów dodatkowych należą: powieki, spojówki, narząd łzowy, mięśnie gałki ocznej oraz powięzi oczodołowe. Mięśnie gałki ocznej poruszają oczami i kierują ich osie optyczne na określony obiekt.
Częste choroby psich oczu
Schorzenia psich oczu dotyczą wszystkich ras w mniejszym lub większym stopniu. Mogą częściej atakować psich seniorów lub samców w zależności od choroby i jej przyczyny. Wzrok może nie funkcjonować właściwie z powodu ciała obcego, genetyki, pasożytów, chorób zakaźnych, nowotworów czy niesprzyjających warunków atmosferycznych.
Często występujące schorzenia psich oczu:
- Zapalenie rogówki niewrzodziejące to każde zapalenie rogówki nieulegające wybarwieniu fluoresceiną. Jest to przewlekłe powierzchniowe zapalenie rogówki. Widoczna jest predyspozycja samców do tego schorzenia. Poza tym zapalenie rogówki niewrzodziejące częściej występuje na terenach wysoko położonych i w klimatach o dużym natężeniu promieni słonecznych.
- Zapalenie rogówki wrzodziejące, któremu towarzyszy ubytek w nabłonku przednim rogówki i wrzód rogówki. Wrzody podzielone są na powierzchniowe lub głębokie oraz na powikłane i niepowikłane. Niekiedy zapalenie rogówki wrzodziejące występuje po wcześniejszym urazie.
Choroba ta objawia się: łzawieniem, błoną na oku, obrzękiem rogówki, wysuniętą trzecią powieką oraz mrużeniem i pocieraniem oczu. Najczęściej chorują psy w średnim wieku i starsze. Przy przewlekłym zapaleniu występuje brązowa narośl na rogówce. - Zwyrodnienie rogówki to nabyta choroba rogówki, która charakteryzuje się odkładaniem złogów lipidów i wapnia. Lipidy są białe lub szare. Mogą być okrężne, nieregularne bądź w kształcie pasma. Zwyrodnienie rogówki może przebiegać jednostronnie bądź obustronnie.
Zmiany rozwijają się wtórnie w stosunku do innych chorób oczu lub schorzeń ogólnoustrojowych. W miarę postępu chora rogówka przybiera szorstki wygląd, a zniszczony nabłonek prowadzi do owrzodzenia. Często powiązana jest z innymi chorobami, np. z zapaleniem rogówki. Schorzenie to częściej atakuje psich seniorów. - Zapalenie naczyniówki i siatkówki może być spowodowane przez czynniki zakaźne czy nowotworowe. Poza tym przyczynami mogą być też: wirusy, bakterie, algi, pierwotniaki, pasożyty czyli larwy wędrujące w obrębie gałki ocznej.
Naczyniówka i siatkówka ściśle do siebie przylegają i są od siebie współzależne. Z tego względu zapalenie jednej powoduje często zapalenie drugiej. Schorzenie to może obejmować swoim zasięgiem narząd wzroku, układ nerwowy, a nawet inne układy przy uogólnionym przebiegu choroby.
Objawami są zmiany w ciele szklistym, gdzie może być widoczny wysięk, przerwanie lub zmiana przebiegu naczyń krwionośnych siatkówki. Rzadko występują objawy bólowe, poza procesami obejmującymi jagodówkę przednią. Rozsiane zapalenie może spowodować odwarstwienie siatkówki. Choroba częściej atakuje młode samce. - Zwyrodnienie siatkówki to postępujący zanik siatkówki. Może być o różnym nasileniu, wrodzona bądź nabyta. Zwykle jednak jest o podłożu genetycznym. Oznacza to, że przyczynami jest najczęściej forma dziedziczenia, przewlekła lub nieleczona jaskra. Następuje zanik siatkówki i nerwu wzrokowego.
Przyczyna wtórna często występuje po przebytej chorobie odwarstwienia albo zapalenia siatkówki. Schorzenie zwyrodnienia siatkówki dotyczy przeważnie psich seniorów. Może też rozwijać się w młodym wieku i doprowadzić do ślepoty psy do 2 roku życia. Ślepota nocna często prowadzi do ślepoty dziennej. Konieczna jest wizyta psiego pacjenta w lecznicy dla zwierząt. - Jaskra to powiększenie gałki ocznej z powodu nagromadzenia się płynu, który powoduje wzrost ciśnienia. Przy takim schorzeniu pies unika światła, posiada wytrzeszcz oka i z powodu bólu głowy przyciąga ją do przedmiotów. Należy jak najszybciej udać się z czworonogiem do lekarza weterynarii.
- Zaćma czyli katarakta, która najczęściej pojawia się u psich seniorów. Przy tym schorzeniu oczy przybierają mleczną barwę, są zamglone, a pies coraz słabiej widzi. Należy bezzwłocznie skorzystać z pomocy weterynarza.
- Czynniki zewnętrzne, do których zaliczone są: silny wiatr, mocne słońce czy pył. Może też nastąpić zatkanie kanaliku łzawego. W takim przypadku oczy są załzawione i widoczna jest przezroczysta wydzielina. Najlepiej przemyć oczy letnią i przegotowaną wodą. Jeżeli w ciągu kilku dni dolegliwość nie ustąpi, należy udać się z czworonogiem do weterynarza.
Wrodzone wady wzroku
Schorzenia psich oczu to również wrodzone wady wzroku, które mogą być pojedyncze lub mnogie, często występujące w gałce ocznej. Mogą też dotyczyć narządów dodatkowych wzroku. Wady wrodzone występują u szczeniąt. Z chwilą przyjścia na świat lub w ciągu pierwszych 6-8 tygodni życia.
Mogą być też związane z rasą albo być samoistnymi nieprawidłowościami. Powyżej 50% dotyczą collie i w mniejszym stopniu występują u innych ras. Wrodzone wady mogą obejmować swoim zasięgiem cały narząd wzroku lub jego część jednostronnie lub dwustronnie. Zmiany mogą być bezobjawowe do ograniczenia wzroku w dużym procencie, a nawet wystąpienia ślepoty.
Przyczynami wrodzonej wady wzroku poza genetycznymi mogą być: zmiany samoistnego zatrucia podczas ciąży, niedobory w żywieniu, zapalenie i zakażenie w czasie ciąży. Niekiedy wada wzroku wykryta jest dopiero przy okulistycznym badaniu psiego pacjenta. Trzeba zwracać uwagę na zachowanie psa.
Zapalenie spojówek
Schorzenia psich oczu obejmują też narządy dodatkowe, które pełnią funkcję ochronną w stosunku do gałki ocznej i usprawniają jej działanie. Często u psów występuje zapalenie spojówki, która jest unaczynioną błoną śluzową, pokrywającą przednią część gałki ocznej, powieki i trzeciej powieki. Spojówka to błona śluzowa, która wyściela wewnętrzną powierzchnię powieki.
Procesem chorobowym objęta jest gałka oczna, a czasami też powieki. Rasy z tendencją do chorób alergicznych bądź immunologicznych skóry, częściej mają problem z alergicznym zapaleniem spojówek. Przy zapaleniu spowodowanym ciałem obcym, należy przemyć oko i usunąć widoczne ciało obce.
Do objawów zapalenia spojówek należą:
- przekrwienie i obrzęk spojówek,
- spastyczny skurcz powiek,
- tworzenie się grudek na tylnej powierzchni trzeciej powieki,
- zapadnięcie gałki ocznej z wysunięciem trzeciej powieki,
- przyczyny zakaźne, takie jak: bakteryjne, wirusowe, pasożyty i objawy zapalne spojówek przy uogólnionej chorobie zakaźnej.
Podsumowując schorzenia psich oczu mają różny przebieg w zależności od ich przyczyny. W każdym przypadku należy udać się do lekarza weterynarii, który zbada psiego pacjenta, postawi diagnozę i zastosuje odpowiednie leczenie. Niektóre choroby oczu wymagają leczenia w klinice dla zwierząt, zwłaszcza w przypadku nowotworu. Wczesne wykryte schorzenie oczu może uratować zwierzęciu wzrok, a także życie.
