Pochodzenie gryzoni nie jest do końca znane. Jest przypuszczenie, że ich przodkami były wymarłe prałożyskowce, które wywodziły się z najstarszych ssaków łożyskowych. Najstarsze formy pochodzą z osadów późnego paleoceanu z Ameryki Północnej. W pliocenie do Australii dotarła tylko jedna rodzina gryzoni- myszowate.
W skład gryzoni wchodzą 33 rodziny i 2021 gatunków. Zamieszkują wszystkie kontynenty za wyjątkiem strefy podbiegunowej. Należą do nich m.in. myszowate, jeżozwierze, wiewiórkowate, bobry. W Polsce żyje 31 gatunków. Są to drobne i średniej wielkości gryzonie. W zależności od gatunku potrafią one biegać, kopać, skakać, pływać, wspinać się, jak także szybować.
Gryzonie są roślinożerne lub wszystkożerne. Posiadają umiejętności gromadzenia zapasów na zimę. Niekiedy zapadają w sen letni, ale przeważnie w sen zimowy. Gryzonie są bardzo płodne, u niektórych można zaobserwować nawet kilka miotów rocznie.
Młode osobniki mają tendencję do szybkiego dojrzewania. Jednak ich populacja jest redukowana przez drapieżniki.
U gryzoni nie występują kły, za to posiadają bardzo silne i stale rosnące siekacze, umiejscowione w szczęce i żuchwie. Natomiast między zębami policzkowymi występuje duża przerwa. Żuchwa posiada możliwości: otwierania, zamykania, cofania i wysuwania oraz ruchy boczne.
Dużo z nich to szkodniki zagrażające żywności i uprawom, jak np. myszy czy szczury. To ostatnie niejednokrotnie są nosicielami chorób. Niektóre są hodowane przez człowieka dla cennego futra. Do nich należy między innymi szynszyla czy nutria.
Gryzonie wykorzystywane są również w badaniach medycznych i laboratoryjnych.
Gryzonie są często trzymane w warunkach domowych dla ozdoby i zabawy, jak np. świnka morska czy chomik. Popularne również są: mysz domowa i kolczasta, szczur domowy, myszoskoczek, szynszyla mała, piesek preriowy, bawełniak, wiewiórka Hudsona, myszorówka, nornik wschodni. Ten rodzaj ssaków żyje jednak krótko, niektóre tylko 2 lata, ale są również takie, które żyją nawet 18 lat, jak np. świstak alpejski.
Specyficznym rodzajem gryzoni, które nawet niektóre z nich żyją ponad 30 lat jest golec piaskowy, który zamieszkuje podziemne obszary Afryki Wschodniej. Gryzoń ten jest wyjątkowy, ponieważ rzadko choruje na nowotwór, a poza tym odporny jest na niektóry rodzaj bólu, a nawet jest przystosowany do przetrwania do 18 minut bez tlenu. Ten mały kretoszczur ma pomarszczoną różową skórę. Nie wykazują one oznak starości.
Zwierzęta często nietypowych gabarytów żyją na wyspach.
Ponad połowa populacji gryzoni, należała do liczącej 2,5 % rekordzistów skrajnie dużych zwierząt, albo małych na tle średniej gatunkowej. Badania dotyczyły 182 wysp. Naukowcy nie są wstanie określić kiedy gryzonie trafiły z lądu na wyspy. Osobniki o nietypowych gabarytach, to raczej olbrzymy.
Największym gryzoniem w dziejach Ziemi był „Szczurodzilla”, który ważył tonę i żył kilka milionów lat temu w Ameryce Południowej. Według wyliczeń naukowców, którzy dokonali ich na podstawie czaszki tego gryzonia jego siła zgryzu dorównywała krokodylowi i tygrysowi. Czaszka ta została znaleziona w 1987 roku, ale opisano ją dopiero naukowo w 2008 roku.
Czaszka ta jest umiejscowiona w urugwajskim Muzeum Antropologii i Historii Naturalnej. Czaszka ta ma 53 cm, a wystające z niej siekacze mają 30 cm. Według pomiarów gryzoń mógł mieć 1,5 wysokości i 3 metry długości, dorównywał więc rozmiarowi dzisiejszemu niedźwiedziowi Grizzly.
Na wyspach suchych, pozbawionych bujnej roślinności, które są spalone słońcem żyją miniaturowe gryzonie.
Do tych gatunków należy między innymi azjatycka wiewiórka o ubarwieniu białym, która przybyła z lądu na tajską wyspę Ko Lan i w tym czasie jej wymiary uległy zmniejszeniu o połowę.
Gryzonie to najliczniejsza i najbardziej rozpowszechniona grupa ssaków. Obejmują obszary współczesnej Europy, Azji i Ameryki Północnej. Uległy zróżnicowaniu na podrzędnie żyjące. Stanowią około 40 % wszystkich ssaków. Większość gryzoni prowadzi naziemny i nocny tryb życia.
Najbardziej przywiązany do człowieka, a zarazem najbardziej inteligentny z gryzoni jest szczur. Kochającego właściciela traktują, jak osobnika ze swojego stada. Podobnie, jak pies czy kot reagują na swoje imię.
Szczury domowe przywiązują się szybko do człowieka i potrafią odwzajemnić uczucia skierowane w ich stronę.
Towarzystwo ludzi lubią również szynszyle, które także reagują na swoje imię, a także świnki morskie lubiące zabawę z człowiekiem. Gryzonie domowe często tęsknią za swoim właścicielem, który traktuje je dobrze.
Akt prawny Akwarystyka Fruwanie Gryzonie Koty Niebezpieczne Pies w pracy Psy Ptaki Pupil Quiz Ryby Wirusy Zoologia Zwierzęta domowe Świat zwierząt Żywienie
