Prętnik karłowaty to królestwo: zwierząt, gromada: promieniopłetwych, rząd: okoniokształtnych. Należy on do podrzędu błędnikowców i rodziny guramiowatych. Został sklasyfikowany w podrodzinie szczupakogłowcowatych i rodzaju Trichogaster. Prętnik karłowaty jest słodkowodną rybą akwariową. Gatunek ten żyje w Azji Południowej.
Prętnik karłowaty występuje w płytkich i zarośniętych wodach stojących na terenie Indii, Bengalu, Pakistanu i Bangladeszu. Zamieszkuje dorzecza rzek Ganges, Brahmaputra i Jamuna. Zasiedla też sadzawki, mokradła, jeziorka, kanały i rowy nawadniające.
Gatunek ten wprowadzono na obszary Stanów Zjednoczonych, Singapuru i Kolumbii. Prętnik karłowaty został sprowadzony do Paryża w 1874 roku przez francuskiego ichtiologa Pierre Carbonniera. Gatunek ten do Niemiec trafił w 1903 roku. Prętnik karłowaty jest rybą labiryntową, posiadającą dodatkowy narząd oddychania.
Wygląd
Prętnik karłowaty nie jest dużą rybą, która dorasta do 8,5 cm, ale w akwarium zwykle są trochę mniejsze, mają około 6 cm długości. Wyraźny jest dymorfizm między dorosłymi osobnikami. Samiec jest bardziej kolorowy, a samica posiada skromne ubarwienie. Podstawowym kolorem jest niebieski. Na tym tle widoczne są liczne czerwone, opalizujące pręgi.
Nie w każdym przypadku są one równo rozłożone. Można spotkać osobniki z „poplątanym wzorem”, których cena jest niższa. Wszystkie pojedyncze płetwy mają kolory czerwone i niebieskie. Samica posiada ubarwienie szarozielonkawe. Pręgi są u niej słabo widoczne, a płetwa grzbietowa jest zaokrąglona.
U samca płetwa ogonowa jest lekko spiczasta, a płetwa grzbietowa ostro zakończona. Przez jego tułów przechodzą wyraziste czerwononiebieskie pręgi w różnych odcieniach. Głowa i dolna część brzucha są koloru niebieskiego. Prętnik karłowaty posiada brązowoczerwone oczy z pionowym pasem.
Prace hodowlane nad tym taksonem doprowadziły do powstania kilku form barwnych tych ryb. Najbardziej znana jest forma czerwona i neonowa. Pierwsza z nich nie występuje w naturze. Ciało osobników z tej formy ma czerwone zabarwienie. Jedynie na ciemniejszym grzbiecie można zobaczyć niebieskie przebarwienia.
Na płetwie grzbietowej i ogonowej też można dostrzec niebieskie akcenty. Forma neonowa prętnika karłowatego różni się od formy wyjściowej kolorem, który przyjmuje zielonkawoniebieską barwę. Można spotkać ryby o jednolicie zabarwionych bokach bądź delikatnie ozdobionych czerwonymi prążkami. Została także wyhodowana ksantoryczna i albinotyczna forma tego gatunku.
Zachowanie i temperament
Prętnik karłowaty ma najczęściej spokojne usposobienie. Jedynie pomiędzy samcami dochodzi do nieporozumień, podczas których przyjmują imponujące postawy. Agresja samców względem siebie kończy się przeważnie bezkrwawo. Jednak samce mogą również atakować inne ryby labiryntowe, dlatego gatunek ten najlepiej trzymać oddzielnie.
Prętnik karłowaty jest delikatny i mało odporny na choroby. Z tego powodu ważna jest jakość podawanego pokarmu. Wodzeń, ochotka, tubifeks czy wioślarki, które pochodzą z zanieczyszczonego środowiska, stanowią dla nich śmiertelne niebezpieczeństwo. Jest to gatunek wszystkożerny. Preferuje bezkręgowce wodne, owady i glony.
Prętnik karłowaty najkorzystniej wygląda, gdy spożywa zooplankton i posiłek naturalny, taki jak: ochotka, wodzeń czy komar czarny. Podczas zakupu tych ryb trzeba zwrócić uwagę na ich wygląd, kondycję i zachowanie, ponieważ często chorują na Iridovirus DGIV, który zawiera rodzinę wirusów. Choroba ta jest bardzo niebezpieczna dla prętników karłowatych.
Rozmnażania
Prętnik karłowaty ma wielu zwolenników wśród akwarystów. W dobrze urządzonym akwarium nie ma problemu z rozmnażaniem tego gatunku. We właściwych warunkach ryby chętnie dobierają się w pary i przystępują do rozrodu. Przed tarłem samiec buduje gniazdo z piany, którą wytwarza ze śliny i fragmentów roślin. Pod nim dochodzi do tarła. Ikra jest pływająca i bardzo drobna.
Po skończonym tarle samiec odgania samicę i samodzielnie opiekuje się ikrą i larwami. Po 2-3 dobach dochodzi do wylęgu, liczącego od 500 do 700 osobników. Pokarm z woreczka żółtawego wystarczy rybim noworodkom na dwa dni. Po dwóch dobach młode są już głodne i zaczynają szukać pożywienia.
Narybek po odłowieniu samca można karmić bardzo drobnym pokarmem, takim jak pantofelki czy wrotki. Po 10 dniach u młodych wykształca się błędnik i zaczynają oddychać powietrzem atmosferycznym. Potomstwo ma ubarwienie podobne do matki. Młode dojrzałość płciową osiągają po około 8 miesiącach życia. Młodociane prętniki bardzo podatne są na choroby.
Prętnik karłowaty to bardzo atrakcyjna ryba. Najlepiej pielęgnować jest jedną parę rybek w niezbyt dużym monogatunkowym zbiorniku. Gatunek ten może być również hodowany w haremie. Wielu akwarystów jest zdania, że jest to najbardziej dekoracyjna ryba spośród wszystkich prętników. Te interesujące okazy chętnie utrzymywane są w polskich domach.
