ZWIERZĘTA POTRAFIĄ LICZYĆ

Zwierzęta potrafią liczyć najczęściej dzięki swoim wrodzonym zdolnościom. Proste liczby przetwarzane są przez zwierzęce mózgi. Odkryli to naukowcy na podstawie licznych badań i doświadczeń, przeprowadzonych z udziałem różnych gatunków zwierząt. Oznacza to, że zmysł numeryczny nie jest tylko wyznacznikiem ludzi.

Zwierzęta potrafią liczyć w zakresie nieskomplikowanych liczb. Wykonują one proste operacje arytmetyczne dodawania i odejmowania. Poza tym niektóre zwierzęta dobrze sobie radzą z porządkowaniem liczb i ich zbiorami. Te wszystkie matematyczne umiejętności pomagają im przetrwać w środowisku naturalnym. Na przykład mogą określić ilość dostępnego pokarmu czy liczbę zbliżających się drapieżników.

Zdolności szympansów

Zwierzęta potrafią liczyć dokładnie i szybko na prostych liczbach. Zmysł numeryczny posiada wiele gatunków stworzeń. Liczenie opanowały szympansy, słonie, ptaki, niektóre gryzonie, ryby, psy czy delfiny. Zdolności te zwiększają szansę na przeżycie wśród dzikich zwierząt. Naukowcy przeprowadzili eksperymenty z udziałem wielu gatunków zwierząt.

Na podstawie licznych doświadczeń zostały sprawdzone zdolności numeryczne zwierząt. Najlepszymi pod tym względem okazały się szympansy, które wyróżniają się wysokim ilorazem inteligencji. Szympansy po odpowiednim treningach potrafią opanować umiejętność porządkowania liczb od 1 do 9, a nawet w zakresie 1 – 19.

Szkolenie szympansów w tym zakresie jest często długotrwałe i pracochłonne.

Eksperyment przeprowadzony z szympansicą Shebą dowiódł, że zwierzęta te przejawiają niesamowite zdolności matematyczne. Stworzenie to nie tylko opanowało symbole matematyczne od 0 do 9, ale także proste dodawanie. Najpierw dodawała znalezione pomarańcze, gdzie prawidłowych odpowiedzi udzieliła w 80%. Nie miała również problemu z liczeniem, gdy owoce zostały zastąpione cyframi arabskimi.

Liderzy matematyczni wśród zwierząt

Zwierzęta potrafią liczyć, dodawać czy porządkować liczby. Początkowo na podstawie różnych przedmiotów uczą się poznawania liczb w zakresie 1 – 9. Następnie wiele gatunków zwierząt potrafi rozpoznać liczby arabskie i przeprowadzić na nich dodawanie. Technikę liczenia zwierzęta opanowują przeważnie dopiero po długich i żmudnych ćwiczeniach.

Do liderów matematycznych w świecie zwierząt poza szympansami należą:

kruki;
papugi;
słonie;
szczury.

Kruki

Kruki to bardzo inteligentne ptaki, które posiadają zdolności numeryczne. W latach pięćdziesiątych ubiegłego stulecia niemiecki zoolog Otton Koehler przeprowadził eksperymenty z udziałem kruków. Był on szczególnie zainteresowany zachowaniem zwierząt, które demonstrują liczenie. Początkowo krukom zaprezentowano wzór na kartce papieru, który składał się z kropek.

W dalszej kolejności miały one odnaleźć pokrywkę garnka z taką samą ilością kropek. Za prawidłowo wykonane zadanie otrzymywały ulubiony przysmak. Kropki na pokrywce i kartce układały się w rozmaite wzory przestrzenne i różniły się wielkością. Reprezentowane ptakom wzory były ciągle zmieniane.

Jednak kruki potrafiły liczyć kropki w przedziale od 1 do 7.

Papug

Papugi to interesujące i bardzo inteligentne ptaki, które potrafią opanować metodę liczenia. Dowiodła tego w drugiej połowie XX wieku Irene Pepperberg, która pracowała intensywnie z szarą papugą Alex. Ptak ten potrafił określić za pomocą głosu liczebność zbiorów od 0 do 8, liczyć od 1 do 8, a nawet podawać sumy w zakresie 6. Umiejętności też sięgały prostych podzbiorów. Na przykład umiała określić ile zielonych klocków znajdowało się na tacy.

Papuga Alex popełniała błędy w granicach 20%.

Słonie

Słonie też potrafią liczyć, co wykazał eksperyment przeprowadzony w 2012 roku z udziałem słoni azjatyckich. W doświadczeniu wykorzystano dwa wiadra, do których wkładano określoną ilość przysmaków. Najpierw do pierwszego wiadra włożono 1 kawałek jabłka, a do drugiego 4. Czynność ta została powtórzona, gdzie do pierwszego trafiły 3 kawałki, a do drugiego 1.

Po usłyszeniu komendy słoń miał za zadanie wybrać jedno z wiader. W tym celu musiał wykonać dodawanie i porównać otrzymane sumy. W tym zadaniu powinien dodać liczby w pierwszym i drugim wiadrze czyli 1+3 i 4+1. Słonie przeważnie wybierały wiadra z większą liczbą przysmaków.

Przeprowadzone badania dowiodły, że słonie mogą nauczyć się dodawania w zakresie 7.

Szczury

Szczury podobnie, jak ptaki czy słonie również posiadają zdolności numeryczne, czego dowiodły liczne badania. W latach pięćdziesiątych ubiegłego wieku amerykański psycholog Francis Mechner przeprowadził eksperyment z udziałem szczurów. Doświadczenie polegało na umieszczeniu szczura w zamkniętym pudełku, gdzie miał za zadanie obsługiwać dwie dźwignie. Pierwszą z nich połączono z mechanizmem dostarczającym pożywienie.

Mechanizm ten można było uruchomić przez naciśnięcie drugiej dźwigni określoną liczbę razy. Na przykład gryzonie te miały nacisnąć dźwignię 16 razy, to robiły to od 12 do 24 razy. Jeżeli 4 razy, to od 3 do 7 razy naciskały dźwignię. Szczury opanowały tę umiejętność szybko i dobrze.

Mechner udowodnił, że szczury to bardzo inteligentne gryzonie, które posiadają umiejętności liczenia.

Zdolności numeryczne psa

Zwierzęta potrafią liczyć dla własnego bezpieczeństwa, ponieważ chroni to je przed wrogami. Od dawna przeprowadzano eksperymenty również na psach. Zdolności numeryczne psów odkryli naukowcy z Emory University w Atlancie. Nie dotyczy to wszystkich psich ras. W eksperymencie wzięło udział 29 psów, ale ukończyło go tylko 14, ponieważ 15 psów zostało wykluczonych z przeprowadzonego badania.

Kiedy zwierzęta widziały przedmioty na tablicach zwracały uwagę na ich ilość. Umiały odróżnić, gdzie jest więcej, a gdzie mniej. Pies pasterski potrafi rozpoznać nawet 1000 obiektów. Prawidłowo wyszkolony pies określi od 150 do 300 obiektów. Duże predyspozycje w tym zakresie posiada pies rasy border collie, który jest w stanie zorientować się, że na pastwisku brakuje mu konkretnej owcy.

Zwierzęta potrafią liczyć, jak pokazują liczne badania. Pomagają im w tym złożone procesy poznawcze. Pod tym względem przodują szympansy, kruki, papugi, słonie czy szczury. Wiele gatunków zwierząt potrafi porównać liczby różnych zbiorów i oszacować ich wielkość. Małe liczby kodują z większą precyzją, a duże mniej dokładnie. Niektóre gatunki zwierząt można również nauczyć rozumienia cyfr arabskich.